Doorgaan naar hoofdcontent

Kan het KB re-integratie gaan werken?

Het nieuwe KB Re-integratie is op 24 november 2016 verschenen in het Belgisch Staatsblad, en zal van kracht zijn vanaf 1 december 2016. Dr. Kempeneers gaat er dieper op in.

Verschenen als opiniestuk in de PreventActua 22/2016 op 9 december 2016.



De essentie van het KB
De werknemer kan een re-integratietraject aanvragen, eventueel via de behandelende arts. De adviserend arts kan het ook. Zelfs de werkgever, wanneer de werknemer minstens vier maanden arbeidsongeschikt is.
Definitief ongeschikte werknemers kunnen via de VDAB omgeschoold worden voor inschakeling in een andere job op de arbeidsmarkt.
De bedrijfsarts overlegt met de adviserend arts, de behandelend arts, de werkgever en de werknemer. Hij/zij stelt een voorstel op voor de werkgever, die in overleg met de werknemer een re-integratieplan aanmaakt.
Komt er geen re-integratieplan, dan moet de werkgever of de werknemer motiveren waarom.
Okee, tot dusver de theorie. Zeven argumenten waarom dit KB niet helpt, en twee waarom het dat wél doet.

Is dit een vestzak-broekzakoperatie?
Weet je nog, enkele jaren geleden? Toen was het al kommer en kwel in België, want het aantal werklozen rees de pan uit! Dus heeft men onder meer het brugpensioen ingeperkt. Wat is het gevolg? Die mensen kloppen nu aan bij de behandelend arts, en gaan tot aan hun pensioen in ziekteverlof.
En wat zegt men nu? “In 2017 zal de overheid meer geld uitgeven aan zieken dan aan werklozen.” “De maatschappij is in een algemene malaise.” “Er zijn te veel langdurig zieken!” Dus gaat men die mensen terug van de ziekenkas wippen. En zij zullen via een definitieve overmacht terechtkomen… op de werkloosheidsuitkering.
Dit deden wij al
Gaat het KB effectief meer mensen aan het werk krijgen? Want werknemers die het werk willen hervatten of een omscholing naar een andere job wensen, konden al een bezoek voorafgaand aan de werkhervatting aanvragen, of een procedure opstarten tot re-integratie in het kader van een definitieve ongeschiktheid. De arts van het ziekenfonds kon ook al aan de rem trekken, en een werknemer naar de bedrijfsarts sturen voor een partiële of aangepaste werkhervatting.
Het enige dat echt nieuw is: nu kan ook de werkgever een re-integratietraject voor zijn zieke werknemer aanvragen – wat me brengt tot het volgend punt.
Nu kan ook de werkgever een re-integratietraject aanvragen!
Maar uiteraard zal geen enkele werkgever geneigd zijn om hiervan misbruik te maken. Bijvoorbeeld om langdurig zieke en gegarandeerd definitief ongeschikte werknemers van hun loonlijst te krijgen. Je zou al heel cynisch moeten zijn om zulks te denken…
Als de werknemer of de werkgever niet mee wilt, stopt het verhaal
Ja, de werknemer moet dan wel motiveren waarom hij/zij het re-integratievoorstel verwerpt. So what? De aanvankelijk voorziene financiële stok achter de deur voor de onwillige uitkeringsgerechtigden, is snel weer verwijderd. Het heeft wel financiële consequenties wanneer de adviserend arts van het ziekenfonds aangeeft dat de werknemer moet hervatten, en die weigert. Maar dat is nu ook al het geval; het KB wijzigt daar niets aan.
En ja, de werkgever moet nu ook motiveren waarom hij/zij geen ander of aangepast werk aanbiedt. Big deal. “Deeltijdse tewerkstelling is operationeel niet haalbaar”. “Er is geen rugsparende functie beschikbaar in de onderneming”. Zo kan ik er nog wel een aantal uit mijn mouw schudden.
Wat is de motivatie voor de werkgevers?
Men wil de werkgever “responsabiliseren”. Een politiek correcte manier om te zeggen dat ze mee zullen moeten opdraaien voor de kosten van zieke werknemers.
Op zich nog niet zo vergezocht. In Nederland bijvoorbeeld, moet de werkgever twee jaar (!) het loon van de zieke werknemer blijven uitbetalen. Maar in België? Na de eerste maand heeft de werkgever quasi geen kosten meer aan de zieke werknemer. De eventjes voorziene uitbreiding van het gewaarborgd loon van één naar twee maanden is snel weer opgeborgen.
Uiteraard brengt het vervangen van een zieke werknemer ook kosten met zich mee. Er zijn dan ook tal van werkgevers die nu al investeren in een actief re-integratiebeleid. Maar voor hen is het maar de vraag wat het KB meer gaat bieden, buiten extra administratieve rompslomp.
En wanneer gaan we dat doen?
Bedrijfsartsen zijn langzaamaan een uitstervend ras aan het worden, en het aantal adviserend artsen is ook in dalende lijn. Een nieuw KB gaat sleutelen aan de periodiciteit van de periodieke onderzoeken. Hopelijk zal hierdoor vanaf 1 januari 2018 de benodigde tijd voor de bedrijfsarts worden vrijgemaakt.
Show me the money!
De financiering van de uitvoering van KB is nog steeds niet duidelijk. De werkgever zal wellicht de rekening voor de bedrijfsarts ophoesten. Ik geef het al mee, ingeschatte tijdsbesteding voor een volledig doorlopen traject: 8 uur! Begin je preventie-eenheden maar te tellen. Maar welke vergoeding is voorzien voor de behandelend arts?

Desalniettemin hebben we wel nood aan een gestructureerd beleid rond re-integratie van zieke werknemers.

De ziekteverzekering moet herwerkt worden
Laat ons wel wezen, er zijn effectief te veel mensen langdurig ziek. Het systeem van ziekteverzekering werkt het ook in de hand. Soms houden werknemers minder geld over wanneer ze terug aan het werk gaan, dan wanneer ze in ziekteverlof blijven.
Het zit niet in het KB, maar is wel voorzien als extra incentive om deeltijds het werk te hervatten: nu is men bij 20% werkhervatting (dus één dag per week) nog steeds 100% uitkeringsgerechtigd, en met een incrementeel systeem.

Een mental switch is nodig
Hoe langer je niet werkt, hoe kleiner de kans dat je effectief terug aan de slag gaat. De slaagkans van een re-integratie is minder dan 20% wanneer iemand langer dan zes maanden in ziekteverlof is.
Het KB kan helpen in een verdere bewustmaking dat men voor het eigen welzijn best zo snel mogelijk terug gaat werken, al is het aanvankelijk deeltijds of met een aangepaste jobinhoud. Zo onderhoudt men de sociale contacten. De drempel tot werkhervatting wordt minder groot. Men gaat zich minder settelen in de routine van arbeidsongeschiktheid.

De conclusie
Er is zowel vanuit de huisartsen, bedrijfsartsen als adviserend artsen een duidelijke wil om zieke werknemers, voor hun eigen welzijn, zo snel mogelijk opnieuw actief te krijgen; we zijn al volop bezig met het voorzien van overlegmomenten.
En de vakbladen en externe diensten zijn de mouwen aan het oprollen om de werkgevers te informeren via artikels, infografieken, opleidingen en webinars.
Maar al bij al is er nog veel werk aan de winkel om dit nieuwe KB echt levensvatbaar te maken.

Populaire posts van deze blog

Nieuwe publicatie: Verzameling van de rechtspraak over psychosociale risico's op het werk (2016-2023)

In een gezamenlijke inspanning hebben de Algemene Directie Humanisering van de Arbeid van de FOD Werkgelegenheid en academici een uitgebreide verzameling samengesteld van rechtspraak gerelateerd aan psychosociale risico's op het werk. Dit document, dat de periode van 2016 tot 2023 beslaat, biedt inzicht in hoe rechtbanken omgaan met de gewijzigde wetgeving sinds 2014 over deze materie. Het is bedoeld om preventieadviseurs en anderen die met deze problematiek te maken hebben, direct naar relevante casussen en thema’s te leiden. Afbeelding: Studievoormiddag van de FOD Werkgelegenheid. Bron: Youtube. De toenemende relevantie van psychosociale risico's Met een historisch hoog aantal langdurig afwezige werknemers in België, onderstrepen psychosociale risico's op het werk – zoals stress, burn-out, en pesterijen – de noodzaak voor een effectieve aanpak en preventie. De wet van 4 augustus 1996, die werknemersbescherming biedt, en de significante wijzigingen in de wetgeving si

Controles op veiligheid van opblaasbare attracties

Opblaasbare attracties zoals springkastelen zijn een populaire aanvulling op ( bedrijfs )evenementen, maar recente incidenten en controles hebben veiligheidsproblemen aan het licht gebracht. Deze zorgen hebben geleid tot een aankondiging door de FOD Economie om toekomstige evenementen strenger te gaan controleren.   Veiligheidsrichtlijnen en regelgeving Aanbieders van opblaasbare structuren, zoals springkastelen en obstakelparcours, moeten de veiligheid van hun diensten garanderen. Dit houdt in dat zij zich moeten houden aan specifieke regelgeving, waaronder het Koninklijk Besluit betreffende de uitbating van speelterreinen en het Koninklijk Besluit voor de organisatie van actieve ontspanningsevenementen. Deze wetten stellen duidelijke eisen aan de veiligheid en het toezicht op deze attracties.   Veelvoorkomende veiligheidsproblemen Enkele van de meest zorgwekkende bevindingen door de FOD Economie omvatten: Onvoldoende schokdemping: Een geschikte schokdempende ondergr

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels