(Arbeids)geneeskundige sprokkels

Dit jaar heb ik wat minder keuze gehad voor mijn top 10, want ik ben aan amper 100 boeken geraakt. Tja, corona he. Veel thuiswerk = (veel) minder audioboeken, die ik normaal beluister tijdens mijn 2-3 uur pendelen per dag. Toch nog 24 boeken die ik vijf sterren heb gegeven. Hieruit dus de tien beste, in chronologische volgorde. The Radium Girls: The Dark Story of America's Shining Women van Kate Moore Een beklijvend relaas van honderden 14- en 16-jarige meisjes die met penseelstreken radioactief radium op de wijzers van klokken aanbrachten, en zichzelf hiermee zonder het te beseffen vergiftigden. De eigenaars wisten al snel dat er een gezondheidsrisico was, maar verdoezelden de kennis uit winstbejag. Hallucinant. En ook het verhaal van een aantal moedige vrouwen die dit tot voor de rechtbank trokken, zelfs al gingen ze er zelf aan ten onder.  Energy and Civilization: A History van Vaclav Smil Hoe energie de samenleving door de geschiedenis heen heeft gevormd, van pre-agrarische

Welke doelen wil je de komende vijf jaar bereiken? Beschrijf wat je wil, en hoe je dat gaat aanpakken. In deze blog heb ik het al een aantal keren gehad over jaardoelen, of kortere termijn sprints. Hoe je die zo SMART mogelijk maakt, opvolgt en bijstuurt. En dat is nuttig, het helpt je om via dergelijke doelstellingen een systeem op te stellen dat je dag per dag tot dat doel brengt.  Maar af en toe is het ook nuttig om op wat langere termijn te kijken. Een vijfjarenplan, beroemd en berucht door de communistische toepassingen ervan, en nog steeds gebruikt in de globale preventieplannen van onze ondernemingen, geeft een helikopterbeeld dat je toelaat om je doelstellingen wat ruimer te beschouwen, en wat grootser te zien. Ook hier blijven de SMART doelstellingen relevant. Zelf doe ik dat ook zo ruwweg om de vijf jaar. De laatste maal dat ik er echt tijd voor heb uitgetrokken, was eind 2015, toen ik net 40 geworden was. En binnen enkele weken ga ik tijd maken om voor deze oefening opnieuw

We hebben samen met het gezin (mama, mijn twee meisjes en ik) gekeken naar Pixar's Inside Out. Een heel leuke film, die ook een wetenschappelijke basis heeft. Deed me ook terugdenken aan een opleiding die ik ooit eens volgde. Lang, lang geleden (hoeveel jaar precies zal ik in het midden laten) volgde ik samen met mijn directe collega's en gelijkaardige profielen uit een andere onderneming een managementscursus. Nu, ik leer altijd graag iets nieuws bij. Zo ben ik nog altijd enorm dankbaar voor de vervolmakingscursus Excel die ik 16 jaar geleden mocht volgen. De draaitabellen die ik daar leerde gebruiken, geven me nog steeds een duidelijke efficiëntiewinst. En ik lees en beluister elke dag boeken en artikelen, om me te helpen groeien. Die specifieke cursus echter… zal ik zeggen, het was een ervaring. Ik voelde al nattigheid toen ik de lesgevers zag. Die waren nogal… alternatief. Dat vermoeden werd bevestigd toen ze aan iedereen een soort van tarotkaarten gaven; de kaart die je tr

Ik had onlangs enkele dagen vakantie. Ik heb die tijd gebruikt om mijn abonnementen eens onder de loep te nemen. Zo bespaar ik meer dan 500 euro per jaar. Een boek dat ik onlangs las, " Critical Thinking: How to Effectively Reason, Understand Irrationality, and Make Better Decisions ", had het in een hoofdstuk over het "gevaar" van abonnementen. Uit onderzoek blijkt dat mensen deze vorm van betalen graag hebben, en verkiezen boven een "betaling per gebruik". Het verklaart het succes van providers zoals Spotify en Netflix: je betaalt een vast bedrag per maand, ongeacht hoeveel (of hoe weinig) je de dienst gebruikt.  Dit geeft een gevoel van rust. Je hoeft niet elke keer dat je een lied beluistert, of een serie bingewatcht, in je achterhoofd bezig te zijn met de kost ervan. Zulk een comfort weegt nog sterker door bij de beslissing of je een fitnessabonnement gaat nemen, dan wel zou betalen per keer dat je de apparatuur gebruikt. Het is al erg genoeg dat je &

De coronakilo's zijn er ook bij mij bijgekomen. Ik zit op mijn hoogste gewicht sinds 2013, met een BMI van 25,3 - overgewicht dus! Mijn opvolglijsten en actieplannen werken doorgaans goed, maar niet in tijden van corona. Het gewicht dat ik in de weekends en vakantieperiodes erbij kwam, compenseerde ik door tijdens de werkweek quasi niets te eten, enkel 's avonds. Blijkt sinds enkele jaren in plaats van "onverantwoord ongezond" plots "hip and trendy" geworden te zijn, onder de noemer "intermittent fasting". Nou nou. Maar door al dat telewerk is de verplaatsing tot aan de keuken zeer laagdrempelig geworden, en - ik moet het toegeven - ik heb de laatste maanden tegen de avond ook een lagere zelfbeheersing (na een hele dag beslissingen nemen val ik terug op automatische piloot), dus de koekjes, snoep en chips krijgen een gevaarlijk lage kasthalfwaardetijd. Het jaar telt nog slechts 50 dagen. En gezien ik telkens in november en december in gewicht toene

Ik moet het even kwijt. Er is veel trammelant geweest rond de lange rijen aan de Ikea's en Actions op zaterdag, en de overvolle winkelstraten in Brussel en Antwerpen, nog net voor de nieuwe lockdown. Veel onbegrip (waarom nemen de mensen hun verantwoordelijkheid toch niet op?) en vermanende vingers (waarom zit men er nu ook nog reclame voor te maken?). But what did you expect? De enige reden dat ik het voorgaande weekend zelf niet aan een winkel in de rij stond te wachten, was dat ik met alle info die ik opvolgde deze lockdown al enkele weken zag aankomen, ik had dus al ruim voldoende toiletpapier gestockeerd. Bij een (al dan niet ernstig) arbeidsongeval gaat men zo ook wel eens met de vinger wijzen. "Waarom heeft die niet de veiligheidsvoorschriften gevolgd?" of "Waarom heeft de ploegbaas daar geen stokje voor gestoken?" Ik vind dat een foute benadering. Het zijn niet enkel "de Belgen" die achterpoortjes zoeken voor elke regel, dat is eigen aan de men

Hoe moeilijk kan het zijn om een half uur vrij te houden, om eventjes tussendoor een blogartikel te schrijven, een dat NIET verband houdt met je-weet-wel wat? Behoorlijk moeilijk, as it turns out. Ik denk dat veel mensen hier nu opnieuw mee geconfronteerd worden; het is opnieuw pompen of verzuipen. Snel schakelen, snel beslissen, informatie opzoeken en op basis daarvan advies verlenen. En de volgende dag mag alles opnieuw, want dan zijn er nieuwe richtlijnen of nieuwe cijfers en waar blijft die levering ? En gezien iedereen hetzelfde doormaakt, is er ook een exponentiële toename van vragen, mails en vergaderingen.  Dus dan werken de normale technieken niet, zoals je zorgvuldig opgestelde takenlijst, of je grafisch vormgegeven opvolgmiddel voor je doelen (zoals schrijven). En dan helpt het ook niet dat je "een half uur schrijven" inplant als activiteit in je agenda, want de mails, telefoons, sms-sen, whatsapp-berichten en Teams calls trekken zich daar niets van aan, en blijven

Ik vind de laatste weken weer minder tijd voor een blogartikel - heb wel meerdere artikels gemaakt voor Kluwer, Attentia en Prevent. Maar zal ik hier even de link delen naar de podcast nr. 40 van Safety Monkey Podcast, waar ik de eer en het genoegen had om als gastspreker uitgenodigd te zijn door de bezieler Timothy Van Goethem. De podcast duurt ongeveer een half uur. 

Recent is er een nieuw Cochrane Review verschenen van het beschikbare bewijsmateriaal uit studies die aantonen hoe de quarantaine de verspreiding van COVID-19 beïnvloedt. Ondanks het beperkte bewijs vonden alle studies quarantaine belangrijk om het aantal besmette personen en het aantal sterfgevallen te verminderen. Momenteel zijn er geen effectieve geneesmiddelen of vaccins beschikbaar om COVID-19 te behandelen of te voorkomen. Daarom zijn in een aantal landen beperkende volksgezondheidsmaatregelen zoals isolatie, fysieke afstand en quarantaine gebruikt om de overdracht van het SARS-CoV-2-virus te beperken. Isolatie verwijst naar het scheiden van mensen met symptomen van anderen, terwijl quarantaine de beperking is van mensen die geen symptomen hebben, maar die contact hebben gehad met mensen met een bevestigde of vermoede infectie. Quarantaine kan op vrijwillige basis worden toegepast of kan wettelijk worden afgedwongen door de autoriteiten, en kan worden toegepast op individueel, g

  De maatregelen hangen af van de leeftijd van het kind. Een kort overzicht. Onder de 6 jaar  worden de kinderen doorgaans niet getest. Ze worden beschouwd als een bevestigd geval. Het zieke kind blijft thuis tot er geen koorts meer is en de klachten beter zijn. Men beschouwt het besmettingsrisico wel als laag, dus voor de rest van de klas én voor de huisgenoten zijn geen bijkomende tests of quarantaine nodig. Uitzondering hierop is wanneer het kind zo ziek is dat een ziekenhuisopname nodig is, of als er een huisgenoot is met een hoog risico op complicaties bij besmetting. Is deze test positief, dan moeten de huisgenoten in quarantaine. De klasgenootjes niet, maar de ouders worden wel op de hoogte gebracht. Wordt er vervolgens binnen de twee weken een tweede klasgenootje ziek, dan wordt dat kind wel getest, en als die test positief is, dan moet de ganse klas alsnog in quarantaine.   Kinderen  van 6 tot 12 jaar  (dus kinderen in het lager onderwijs) worden getest. Maar bij een positieve

Een overzicht van COVID-19-onderzoeken onthult een verontrustend verband met overgewicht. Mensen met obesitas hebben bijna de helft meer kans om te overlijden aan COVID-19 dan wie een gezond gewicht heeft. Ook is een vaccin mogelijk minder effectief bij heel zware mensen. Onderzoekers   van de universiteit van North Carolina onderzochten de beschikbare gepubliceerde literatuur over personen die met het SARS-CoV-2-virus virus waren geïnfecteerd. Ze hebben ontdekt dat mensen met obesitas (een BMI hoger dan 30) bij besmetting met het virus een sterk verhoogd risico lopen op ziekenhuisopname (113%), meer kans om te worden opgenomen op de intensive care (74%), en een hoger risico op overlijden (48%). Deze verbanden zijn sterker dan eerder ingeschat. Obesitas wordt al in verband gebracht met tal van onderliggende risicofactoren voor COVID-19, waaronder hoge bloeddruk, hartaandoeningen, suikerziekte en chronische nier- en leveraandoeningen. Metabole veranderingen veroorzaakt door obesita

Perfectionisme is een gekende risicofactor voor angst en stress, leidend tot depressie en burn-out. Dat komt onder meer door het piekeren gepaard met onaangepast perfectionisme. Het aanhoudend negatief denken heeft een negatieve invloed op het gemoed en het zelfbeeld.  Volgens een recent onderzoek, gepubliceerd in Behavioral and Cognitive Psychotherapy , blijkt dat ook de overtuigingen over dit piekeren zelf een negatieve invloed hebben. 1033 jongvolwassenen tussen 18 en 30 jaar vulden een vragenlijst in met de volhardingssubschaal van de Perfectionism, Persistence and Perseveration Questionnaire (PPPQ-22). De proefpersonen werd gevraagd uitspraken te beoordelen als: "Soms merk ik dat ik doorga, zelfs als het geen zin heeft om door te gaan." Ze voltooiden ook beoordelingen van metacognitieve overtuigingen. Deze omvatten positieve overtuigingen over piekeren, negatieve overtuigingen over de onbeheersbaarheid en schadelijkheid van piekeren, en overtuigingen over de noodzaak om

De voorgaande jaren heb ik rond deze tijd telkens een halfjaarlijkse review gegeven, met een stand van zaken voor mijn jaardoelstellingen (zie bijvoorbeeld 2019 en 2018 ). Dit jaar ben ik minder expliciet geweest over mijn jaardoelen - op den duur is het nieuwe er een beetje van af - maar ik blijf wel verder bouwen op dit systeem. Door de coronacrisis heb ik mijn jaardoelen wel moeten bijstellen, zowel naar boven als naar beneden. Zo zal ik dit jaar bijlange niet geraken aan de vooropgestelde 150 gelezen (of beluisterde) boeken. Door het plots wegvallen van mijn dagelijkse twee à drie uur pendelen, luister ik ook amper nog naar audioboeken. Dit doel heb ik dus grondig moeten herzien, naar een te bereiken jaartotaal van 100 boeken. Nog steeds niet zo slecht, maar wel een 50% "achteruitgang" t.o.v. het voorgaande jaar. Zo erg is dat nu ook weer niet. Boeken lezen is uiteindelijk niet mijn échte doel. Ik heb voor mezelf een aantal basiswaarden geïdentificeerd, die voor mi

De weekgemiddeldes zijn weer lichtjes aan het stijgen. Een reden tot ongerustheid? Naar aanleiding van een vraag van Bart Vanraes ben ik nog eens gaan kijken naar de brondata die Sciensano ter beschikking stelt . Ik geef in onderstaande grafiek voor de duidelijkheid enkel de bevestigde gevallen en besmettingen vanaf 1 juni. De globale resultaten heb ik eerder al besproken in een artikel waarin ik ook aantoon dat de échte piek van maart grotendeels onzichtbaar is . Naar nieuwe besmettingen vanaf juni was een minimum in week 26 (week van 22 juni) met 603 nieuwe gevallen. De voorbije twee weken is er echter een lichte stijging te zien (621, 630). Het aantal testen is nochtans aan het dalen: van 70.709 in week 26 naar 61.808 en vorige week nog maar 54.102. Weekgemiddeldes van minder dan 100 gevallen per dag zijn natuurlijk peanuts vergeleken met de piekperiode in april, toen we gemiddeld bijna 1600 gevallen per dag hadden (met een maximum van 2319 nieuwe gevallen op 10 april - en dus wede

Dragen van een mondmasker is verplicht onder bepaalde omstandigheden, bijvoorbeeld in het openbaar vervoer en in de horeca. Maar wat als de werknemer een medisch attest voorlegt van de behandelend arts, dat hij/zij geen mondmasker moet dragen om medische redenen? Er zijn steeds meer mensen die geen mondmasker willen dragen, om welke reden dan ook. Ik vind dat om te beginnen al behoorlijk ironisch: toen er nog geen mondmaskers te verkrijgen waren, stond iedereen te roepen hoe ongehoord dat was, en dat er zo snel mogelijk voldoende mondmaskers moesten komen. En terecht hoor. Maar nu ze er zijn, wilt men ze niet meer dragen. Typisch. Principe PBM Nu, het principe rond dragen van mondmaskers op het werk is gelijkaardig aan dat van persoonlijke beschermingsmiddelen zoals bijvoorbeeld veiligheidsschoenen. Wanneer uit een risicoanalyse is gebleken dat deze nodig zijn voor een bepaalde werkpost of functie, dan is het verplicht. Als een werknemer een medisch attest aanbrengt van een behandelend

Volgens de officiële cijfers zitten we in België ondertussen aan bijna 10.000 overlijdens ten gevolge van besmettingen met het SARS-CoV-2-virus. Hier blijven toch behoorlijk wat discussies over. Maar met de brondata van Statbel krijg je wel een volledig beeld. Ik zal mijn achtergrond van biostatistiek en epidemiologie gebruiken om op basis hiervan een objectieve inschatting te maken van de effectieve oversterfte tot nu toe. De officiële cijfers Op datum van schrijven (5 juli 2020) staat de teller van het aantal overlijdens door COVID-19 in België op 9.771. Hiermee doet België het een stuk slechter dan bijvoorbeeld Duitsland (9.020 doden) of Nederland (6.132 doden), zeker wanneer je in beschouwing neemt dat beide landen een hoger bevolkingsaantal hebben (respectievelijk 83 en 17 miljoen inwoners, tegenover 11,5 miljoen in België). Over die aantallen blijft wel veel inkt vloeien, want bijvoorbeeld in België werd bij aanvang niet alle besmettingen geobjectiveerd. Alle vermoede

Zijn we in België aan het einde van een vanaf nu jaarlijks "coronavirusseizoen", zoals we gewoon zijn voor het griepvirus? Is het definitief achter de rug, zoals destijds met SARS en MERS? Of komt er dit jaar al een tweede golf, en wanneer dan? Omdat ik zowel van klanten als intern van collega's regelmatig deze vraag krijg voorgelegd, heb ik mijn voorspelling hierover even uitgeschreven. Elk jaar zien we een griepseizoen optreden. Gedurende een tiental weken worden er een half miljoen mensen besmet, raken ze ziek, en verdwijnt het virus ook weer. Waarom verdwijnt het weer? Er is toch een reservoir van nog ruim 10 miljoen te infecteren Belgen? En die zijn zeker niet allemaal gevaccineerd. Een verklaring die soms wordt gegeven is de komst van de late lente, de wijzigingen van de weersomstandigheden. Gaan we hetzelfde beeld zien bij het SARS-CoV-2-virus? In  een vorig artikel  heb ik al aangetoond dat de "tweede piek" van de peilingen naar grippaal klachte

Het aantal bevestigde besmettingen geeft een misleidend beeld van zowel de hoogte als het tijdstip van de echte piek van besmettingen in België. Dat toon ik hieronder aan met data van zowel Sciensano zelf als van steekproeven van het Rode Kruis. In een eerder artikel heb ik al aangetoond dat er veel meer besmettingen zijn gebeurd in België dan de bevestigde aantallen zouden suggereren: in plaats van ca. 60.000 gevallen ligt het aantal echte doorgemaakte COVID-19 infecties eerder rond de 600.000. Dit blijkt uit steekproeven met reststalen van bloeddonors: bij 4,7% zijn antilichamen teruggevonden tegen het SARS-CoV-2-virus. De verklaring van deze ogenschijnlijke discrepantie ligt in het lage aantal uitgevoerde testen bij de aanvang van de epidemie (zie ook de lichtblauwe curve in de grafiek van de website van VRTNWS hieronder), en bij de vaststelling dat meer dan 80% van de mensen die besmet zijn geen of slechts milde symptomen vertonen. Uit de steekproeven op de reststalen van bloeddo

Het SARS-CoV-2-virus wordt geklasseerd in biologische agentia groep 3. Afhankelijk van wanneer dit officieel gepubliceerd wordt in het Belgisch Staatsblad, zal dit ook impact hebben op de vakantiejobs deze zomer. Want biologische agentia groep 3 en 4 behoren tot de verboden werkzaamheden voor jongeren. Momenteel staan de coronavirussen al vermeld in het KB Biologische agentia , onder risicogroep 2. Er was al een advies van de  Belgian Biosafety Server (BBS) en de dienst Welzijn op het Werk van de FOD WASO om het SARS-CoV-2 virus te classificeren onder risicogroep 3, ik heb daar op 20 april nog een artikel over gemaakt voor Kluwer. De E uropese Commissie heeft nu  een nieuwe richtlijn opgesteld die 24 juni van kracht wordt. Hierin wordt het SARS-CoV-2-virus geclassificeerd onder de risicogroep 3.  De lidstaten hebben tot 24 november om hun eigen wetgeving aan te passen.  Jobstudenten of studenten-werknemers worden volgens de welzijnswetgeving ook beschouwd als jo