Doorgaan naar hoofdcontent

Bereken je kans op een hartinfarct

Met behulp van een aantal parameters kun je de statistische kans inschatten of je binnen de tien jaar zal overlijden aan een hart- of vaatziekte.
 
 
De SCORE-tabel is niet nieuw. Het is een internationaal erkend werkmiddel dat op basis van het geslacht, de leeftijd, de systolische bloeddruk, het rookgedrag en de verhouding van totaal cholesterol op HDL-cholesterol in één overzichtelijk geheel de kans weergeeft dat je sterft aan een hartinfarct of een beroerte. De getallen worden onderverdeeld in drie categorieën:
  • Groen: Laag risico, minder dan 5% kans om binnen de tien jaar de wormen te voeren
  • Oranje: Matig risico, 5 à 9% kans om binnen de tien jaar de pijp aan Maarten te geven
  • Rood: Hoog risico, 10% of meer kans om binnen de tien jaar aan de verkeerde kant van het gras te gaan liggen
Het is en blijft uiteraard slechts een ruwe inschatting. Als je suikerziekte hebt, moet je al niet beginnen met de tabel. Ga dan maar uit van een ernstig verhoogd risico, en begin je testament maar op te stellen.
De tabel houdt ook geen rekening met hoeveel sigaretten je rookt, of je genetische voorbeschiktheid. Nu, voor dat laatste is wel een correctie mogelijk: wanneer je vader of broer vóór de leeftijd van 55 jaar een hartinfarct of beroerte heeft gehad, of je moeder of zus vóór de leeftijd van 65 jaar, dan moet je je score vermenigvuldigen met 1,5. Maar nu wordt het al ingewikkeld, en de tijd dringt…



Als je de tabel bekijkt, zie je wel al snel dat er een aantal relatief eenvoudige middelen zijn om je risico alsnog te verlagen, door je parameters te beïnvloeden. Zullen we ze even doorlopen?


- Geslacht: Mannen hebben een algemeen hoger risico op hart- en vaatziekten dan vrouwen. Een geslachtswijziging zou ik in dit geval wel niet aanraden. Aan de buitenkant ga je je er misschien beter door voelen, maar je DNA kun je vooralsnog niet aanpassen. Wellicht dat de onderhoudstherapie met oestrogenen niet enkel je baard zullen tegenhouden, maar ook je risico op een hartinfarct zullen verlagen. Al bij al vind ik het zelf de moeite niet waard. Het blijft je persoonlijke keuze, uiteraard.
 
- Leeftijd: Hoe ouder je wordt, hoe groter de kans op een hartinfarct of beroerte. Nu, tijdreizen is niet voor morgen. Maar onlangs is het nog in het nieuws geweest dat er tussen mensen van hetzelfde geboortejaar, met dus dezelfde chronologische leeftijd, toch grote verschillen kunnen zijn in biologische leeftijd. De beste methode om je verouderingsproces te vertragen is door gezond te leven: veel bewegen, gezond eten, stoppen met roken, you know the drill. De SCORE-tabel gebruikt wel enkel je chronologische leeftijd, maar mijn advies blijft desalniettemin gelden.
 
- Systolische bloeddruk: Dit is de bovendruk. Je weet wel, je huisarts zet een band rond je bovenarm, pompt het wat op, laat het terug af en zegt dan: “13 op 8”? De 13 is de bovendruk, de 8 de onderdruk. Men spreekt van hypertensie (= te hoge bloeddruk) vanaf een bovendruk van meer dan 140 mmHg. Een te hoge bloeddruk is ten dele genetisch bepaald, maar voor de rest houdt het verband met je rookgedrag, je voeding en je gewicht. Dus, stop met roken, smijt al het zout weg (voor de bijgelovigen: over je linkerschouder), en leg die vork neer!
 
- Roken: Ok, dit gaat misschien wat vergezocht klinken, maar volgens een aantal wetenschappelijk onderbouwde studies zou blijkbaar geconcludeerd kunnen worden dat roken misschien wel eens nadelig zou kunnen zijn voor de gezondheid! Who knew, right? Kijk, volgens mij zouden ze die kankerstokjes eigenlijk best gewoon verbieden, maar bon, iedereen heeft het recht om zichzelf de verdoemenis in te werken als hij/zij dat wil. Ik hoop wel dat ze het nog wat extra gaan belasten, zoals de World Health Organisation aanraadt. Als je in de tabel jouw cijfer vergelijkt tussen roker en niet-roker, dan zie je dat het risico bij roken quasi verdubbelt. Haal je fatalistisch de schouders op? Is het voor jou toch al te laat om nu nog te stoppen met roken? Nee hoor, na twee jaar is je cardiovasculaire risico even laag als bij nooit-rokers. Dus dat pakje sigaretten? Steek ze maar in de fik.
 
- Verhouding totaal cholesterol op HDL-cholesterol: Vroeger fixeerde men zich enkel op het totaal cholesterol, maar het blijkt beter om het onderscheid te gaan maken tussen het goede (HDL)-cholesterol en het slechte (LDL)-cholesterol. Als je enkel je totale cholesterol kent, dan mag je als benadering de vier getallen vervangen door 175, 175, 225 en 275. Een hoog HDL verhoogt je totale cholesterolgehalte, maar heeft een beschermend effect. Hoe verhoog je de HDL? Eet meer vette vis zoals zalm, haring en sardines, of neem visoliecapsules als de eerste optie echt teveel moeite blijkt. Je totaal cholesterol kun je verlagen door meer te bewegen en gezonder te gaan eten (als je gewicht daalt, zal je cholesterolgehalte vaak mee zakken), en ja, ook door statines te nemen. Ik moet wel zeggen, ik ben daar de laatste tijd niet al te grote fan meer van, en dat is geen grapje. Deze medicamenteuze behandeling heeft enkel een bewezen levensverlengend effect bij mannen boven de 50 jaar met een verhoogd cardiovasculair risico of na een cardiovasculair incident. Begin er dus niet al te snel mee.

 
Dus, samenvattend: je risico om binnen tien jaar te sterven aan een hartinfarct of beroerte staat niet in steen gegrift. Pak het zelf aan, door te stoppen met roken, meer te bewegen, minder snelle suikers en transvetten te eten en meer groenten en fruit. En als dat allemaal nog niet voldoende is: okee, okee… ga dan maar voor die geslachtsverandering.

Populaire posts van deze blog

Jicht en jus (d'orange)

Recent heb ik gelezen dat softdrinks een jichtopstoot kunnen veroorzaken! Drinken van twee gesuikerde softdrinks per dag zou de kans op een jichtopstoot met 85% doen stijgen. Het vruchtsuiker (fructose) is verantwoordelijk voor dit verhoogd risico, dieetdranken geven geen probleem. Ook andere producten die fructose bevatten (fruitsappen, appels en sinaasappels) geven een verhoogde kans op jicht!? Kijk, dat is dus nieuw voor mij. In alle overzichtslijstjes voor jichtlijders vind je net terug dat je fruit naar believen mag nuttigen. Snoepjes die fructose bevatten moet je dan weer vermijden. Ja, het wordt soms verwarrend. Jicht is een reumatische aandoening. Ze is al heel lang geleden beschreven.  De Griekse geneesheer Hippocrates had het er 25 eeuwen geleden al over. Men dacht wel altijd dat jicht een gevolg was van een overdaad aan alcohol en rijkelijke maaltijden. De jichtlijder kreeg alle schuld voor zijn ziekte in de schoenen geschoven. Maar het is een te hoog urinezuurgehal

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels