(Arbeids)geneeskundige sprokkels

Informatie is goed, maar er is ook zoiets als teveel informatie. Wanneer destijds "meneer doktoor" een geneesmiddel voorschreef, wist de patiënt niet beter dan dat het zou werken. Want er was een vertrouwensrelatie. De dokter had het beste voor met de patiënt, en de patiënt wist dat. Dus de dokter kon zelfs een suikerpil voorschrijven, en de patiënt zou zich door het placebo-effect alleen al een stuk beter voelen. Maar vandaag is dat niet het geval meer. Elk medicijn heeft een bijsluiter, met daarop in kleine lettertjes al hetgene er misschien wel eens mis zou kunnen lopen. Maagklachten, bloedarmoede, astma-aanvallen, anafylactische shock, allerlei gruwelijke nevenwerkingen worden tot treurens toe opgesomd. Steeds vaker hoor ik patiënten me toevertrouwen dat ze het niet zo hebben op medicijnen, op al die "chemische rommel". Wel sorry hoor, maar 80% van alle medicijnen zijn nog steeds gebaseerd op stoffen die in de natuur gevonden worden - nog een reden om onz

Een tijd geleden heb ik voor de plus vijftigjarigen van een stadsbestuur een cardiovasculair risicoprofiel opgesteld. Als ze een verhoogd risico hadden voor een hart- of vaataandoening, gaf ik wat algemeen advies en verwees ik naar de behandelende arts. Bij mensen met overgewicht raadde ik een Mediterraans dieet aan, in navolging van de Belgische cardiologische liga. Een evenwichtige voeding heeft volgens de liga veel weg van de mediterrane manier van eten, d.w.z. met weinig dierlijke vetten en zoetigheid maar veel verse groenten en fruit, volle granen (dus ook volkorenbrood) en een voorkeur voor olijf- en koolzaadolie en veeleer vis dan vlees. Maar nu zijn onze Mediterraanse zuiderburen zelf de slechte weg op aan het gaan. Zo hebben nu bijvoorbeeld meer dan de helft van de volwassenen in Portugal overgewicht. En de Italiaanse jeugd is in een ijltempo aan het vervetten. Een sedentaire levensstijl zou de belangrijkste boosdoener zijn. Het principe dat een Mediterraans dieet gez

Waar komt die mythe van het zwakke geslacht eigenlijk vandaan? In zoveel opzichten zijn vrouwen sterker dan mannen. Het begint al bij het DNA. Ze hebben twee X-chromosomen,  tegenover een X- en een Y-chromosoom bij de mannen. Hierdoor zijn vrouwen minder gevoelig voor genetische afwijkingen. Ze hebben nog een X-chromosoom in reserve, zeg maar. Vrouwen leven gemiddeld 8 jaar langer dan mannen. En uit een recent onderzoek blijkt nu ook dat vrouwen een sterkere ruggengraat hebben dan mannen. Er zijn een aantal anatomische verschillen, waardoor ze tijdens de zwangerschap minder van hun rugspieren moeten vergen. Dat is wel balen voor de mannen met een bierbuik. Zij moeten wél veel meer vergen van hun rugspieren, waardoor ze natuurlijk ook meer ruglast hebben. Afvallen is voor hen dus de boodschap.

Net een artikel gelezen in de Artsenkrant over HPV-vaccinaties. Dit middel tegen baarmoederhalskanker is het eerste preventieve middel tegen een belangrijke vorm van kanker, laten zetten dus! Maar daar ga ik het nu niet over hebben. Ter illustratie van het artikel stond een foto van een arts die het vaccin plaatst. Ik heb de foto in kwestie, van de fotograaf Thierry Strickaert, hier ook bijgezet.  En dit is dus de juiste manier van plaatsen (wel een beetje hoog, maar dat terzijde). Je moet de naald in een rechte hoek houden t.o.v. de huid. Veel te vaak zie ik in artikels en op tv dat een vaccin schuin geplaatst wordt, waardoor de vloeistof bijna onderhuids terechtkomt i.p.v. in de spier. Dat zijn geen artsen, dacht ik altijd. Totdat ik een collega-arts op die verkeerde manier een griepspuit zag plaatsen. Je zou voor minder aan je eigen methodiek gaan twijfelen. Ik ben de correcte manier nog gaan opzoeken. En ik kan nu met een gerust geweten verzekeren dat een vaccin wel degelijk s

Kijk, zo val je dus in affronten. Een maand geleden zit ik nog biologisch voedsel te bejubelen in " Go bio ", en nu lees ik dan weer een aantal andere artikelen waarbij men besluit dat het eigenlijk allemaal toch niet zo bijzonder veel verschil maakt. De Consumentenbond onderzocht van gewone en biologische groenten het "drogestofgehalte", dus hoeveel er overblijft als je het water eruit haalt. Ook is gemeten: vitamine C, mineralen, vezels en anti-oxidanten. De 15 soorten onderzochte biologische groenten hebben bij elkaar een iets hoger drogestof- en vezelgehalte dan de reguliere. Maar dat geldt weer niet voor alle biologische groenten. Het verschil is echter zo minimaal, dat het voor de gezondheid niet uitmaakt. En een uitgebreid onderzoek van drie Nederlandse instellingen op 150 kippen heeft uitgemaakt dat de kippen op biologisch voedsel niet gezonder waren dan de kippen op regulier voedsel. Hun afweersysteem zou wel wat beter zijn (wat me toch wel belangrij

Ik weet het, het is een maand geleden dat ik nog iets op mijn blog geplaatst heb. Tsja, wat kan ik zeggen? Druk druk druk. Bezig met andere dingen, die alle voorrang krijgen op mijn blog, helaas. Toch snel even een artikeltje plaatsen over avond- en nachtdiensten. Het is al lang geweten dat dit een verhoogde incidentie geeft van hoge bloeddruk, en nogal eens maagklachten met zich meebrengt. Nu zou echter ook blijken dat werknemers die vaak avond- of nachtdiensten draaien, een verhoogd risico hebben op kanker. Dat stelt alleszins de Wereld Gezondheids Organisatie (WHO) van de VN. Uit verschillende onderzoeken van Amerikaanse universiteiten blijkt dat vrouwen die vaak ’s avonds of ’s nachts werken een verhoogd risico op borstkanker hebben. Bij mannen wordt het risico op prostaatkanker verhoogd. De precieze oorzaak is nog onduidelijk. De definitieve conclusies van het onderzoek worden de komende maand gepubliceerd in het medische tijdschrift The Lancet Oncology.

Voedsel waarbij geen kunstmatige stoffen worden gebruikt, is heel veel gezonder, zo is gebleken uit een Europees onderzoek. Organisch geteelde groenten en fruit bevatten veel meer goede ingrediënten, zoals 40 percent meer antioxidanten, dan bespoten exemplaren. Het eten van organisch voedsel is blijkbaar hetzelfde als het eten van één extra portie groente of fruit per dag. Antioxidanten, ik moet niet uitleggen wat dat zijn, neem ik aan. Er wordt de laatste jaren zoveel over gepraat. Nu, dat spul zit voornamelijk in de schil, als bescherming tegen de schadelijke invloed van het ultraviolette licht - enfin, dat denk ik toch (ik zou het eigenlijk moeten opzoeken, maar what the hell - ik word hier niet voor betaald :-p). En bij het besproeien krijgt net de schil de volle laag. Met als gevolg mooi, glanzend fruit en kleurige groenten, maar dus ook minder "goed spul". Tja, elke medaille heeft zijn keerzijde. Dankzij het gebruik van pesticiden ogen de groenten en het fruit

Dat ze dàt maar eens op een pakje sigaretten drukken. Longkanker? Pff, dat gebeurt toch enkel bij anderen. Emfyseem? Och, daar heb ik geen last van. Maar hangborsten? Hola maar. En het is nog waar ook. Bij hangborsten wordt meestal het geven van borstvoeding met de beschuldigende vinger aangewezen. Maar dat blijkt dus helemaal niet waar te zijn. De belangrijkste factoren zijn de leeftijd, roken, en het aantal zwangerschappen. Het al dan niet geven van borstvoeding maakt helemaal niets uit. Roken zorgt ervoor dat elastine wordt afgebroken, een eiwit dat zorgt voor de veerkracht in de huid. Hangborsten dus, maar ook meer rimpels in de huid. Kijk, dat wist ik dus niet. En ik ben er zeker van dat een hele hoop andere mensen dat ook niet weten. Misschien is het eens tijd om het over een andere boeg te gooien bij rookstopadvies. Iedereen is er immers al voldoende van op de hoogte dat roken kankerverwekkend is en emfyseem geeft. Of je dat nu met kleurenfoto's op de pakjes zet, o

Een uitgebreid project van het World Cancer Research Fund,  waarbij 7000 onderzoeken over het verband tussen voeding en kanker werden geëvalueerd, heeft geleid tot een advies over gezonde eetgewoontes. De onderzoekers adviseren geen ham, worst of gehakt te eten. Dranken met suiker en voedsel met veel vet moeten worden gemeden. Verder is het beter de consumptie van rood vlees en alcohol te beperken. Ook het drinken van betrekkelijk kleine hoeveelheden (meer dan twee glazen bij mannen, meer dan een glas bij vrouwen) verhoogt het risico op kanker. Het klinkt wel wat belachelijk. Geen ham, worst of gehakt meer eten? Rood vlees beperken? We eten al miljoenen jaren rood vlees. En nu zou het ineens allemaal niet meer mogen. Rare jongens, die onderzoekers. Wat mag je uiteindelijk nog eten? Rood vlees geeft darmkanker. In gevogelte zit dioxine. In vis zit kwik. Groenten en fruit zijn besproeid met pesticiden. Al de rest bevat suiker (diabetes) of bewaarmiddelen (kanker). En zwijg me st

Een aantal dagen geleden deed ik nog een bedrijfsbezoek. Mijn contactpersoon, de interne preventieadviseur, zat op zijn bureau op de derde verdieping op me te wachten. De lift in dat gebouw is nogal traag, dus besloot ik om, zoals ik in mijn roemrijke verleden nogal eens placht te doen, gezwind de trap op te lopen. Toen ik weer bij bewustzijn kwam, moest ik met tegenzin de conclusie trekken dat mijn conditie niet meer is wat het moet zijn. Ik zou wat meer moeten bewegen, dan zou mijn gestaag in volume toenemende buik terug een halt worden toegeroepen.  O, en sporten is ook goed voor de gezondheid. Go figure. In feite, moest het een pil zijn, zou iedereen het nemen. Want er is geen ander middel dat zulk een bevorderend effect heeft op de algemene gezondheid en het welzijn. Het verlaagt het risico op cardiovasculaire aandoeningen en suikerziekte, beschermt tegen borstkanker en colonkanker, verstevigt het beenderstelsel en het vermindert de kans op vroegtijdige sterfte met maar l

Het is misschien een beetje off-topic voor mijn blog, maar what the hell. Ik heb net gelezen over een onderzoek op muizen , waarbij men één gen heeft aangepast.  Dit doet het gehalte aan PEPCK-C in de muizen stijgen, wat op zijn beurt het spiermetabolisme de hoogte injaagt. Hierdoor zijn deze muizen in verschillende opzichten superieur aan hun ongewijzigde broertjes en zusjes. Blijkbaar zijn ze metabolisch vergelijkbaar met Lance Armstrong, terwijl die stevig de Mont Ventoux aan het beklimmen is. Ze zijn zeven maal actiever, hebben ook een veel groter uithoudingsvermogen. Ze leven langer en blijven langer fit. Ze hebben een lager vetgehalte. En ze blijven ook langer vruchtbaar. Ze hebben wel nog niet gekeken naar mogelijke effecten op de hersenen en op het gedrag - misschien blijken het wel kleine killermuizen te zijn - het scenario voor een nieuwe Hollywood blockbuster wordt waarschijnlijk nu al geschreven. Jammer dat Arnie Schwarzenegger geen films meer maakt... zou een excell

Wanneer ik tijdens de periodieke onderzoeken iemand "berisp" op zijn overgewicht, zal die soms zeggen "ik kan er niets aan doen, het zit in de familie", of "ik eet bijna niets, en toch kom ik bij. " En dan knik ik begrijpend. "Tsja, als het in de genen zit, is er niets tegen te beginnen..." Maar dan denk ik ook tezelfdertijd "bullshit!" Dit laatste hou ik wel voor mezelf, om te voorkomen dat de persoon die voor mij zit kwaad wordt, en zich met zijn volle (over)gewicht op mij stort - dat is de discussie me niet waard. Soms suggereer ik wel voorzichtig aan de obese onderworpenen dat ze wat meer zouden kunnen bewegen, maar dat geeft nogal eens de verontwaardigde reactie dat ze door de aard van hun werk al meer dan genoeg bewegen, of dat ze er gewoonweg de tijd niet voor hebben. Dus laat ik het er maar bij, en zie ik met lede ogen toe hoe ze zich jaar na jaar met steeds meer moeite door de deur van de consultatieruimte wringen. Ma

Het seizoen van de griepspuitjes is weer ingetreden. En hiermee ook opmerkingen van de werknemers.  "Dat helpt toch niet", "Ik heb die spuit gehad, en ben toch ziek geworden", "Pff, een griepje is toch niet zo erg", "Ik ben nooit ziek, ik heb dat niet nodig", "Die spuiten verzwakken je afweer", en ga zo maar door. Maar het zijn allemaal heel terechte vragen hoor. Die geneesmiddelenindustrie is werkelijk niet te vertrouwen. En de meeste dokters zijn ook betrokken in het complot, om argeloze burgers in te spuiten met een vloeistof die niet alleen niet helpt tegen griep, maar de zielenpoten nog eens verzwakt op de koop toe. Een ware gezondheidsmaffia is het! De farmaceuticabedrijven verdienen miljarden Euro's door het verkopen van deze ineffectieve vloeistoffen, en de dokters die het toedienen verdienen nog eens ettelijke miljoenen door het behandelen van de later ziekelijke gevaccineerden. Yeah right. Wat heeft men toch

Een websurfer heeft me volgende vragen gesteld: “ Wat doet onderhuidse schimmelinfectie juist? Tast ze de spieren aan? Wat doet ze met de organen? Wat zou het eindresultaat zijn als je niets onderneemt? ” Ik zal beginnen met korte antwoorden op bovenstaande vragen. Wat doet onderhuidse schimmelinfectie juist? Schimmels zijn eenvoudige organismen die parasiteren op de huid. Schimmelziekten of mycoses treden vaak op als de weerstand vermindert, bijvoorbeeld bij suikerziekte of het nemen van medicatie die het immuunstelsel onderdrukt. Onderhuidse schimmelinfecties komen in West-Europa quasi niet voor, zij worden bijna enkel in de tropen teruggevonden. Tast ze de spieren aan? Wat doet ze met de organen? Doorgaans blijft de mycose beperkt tot de huid. Bij sommige tropische schimmelziekten kunnen de letsels zich echter wel uitbreiden tot in de mucosae, de spieren, de beenderen, de longen en soms geven ze aanleiding tot een systemische infectie. Wat zou het eindresultaat zijn als

De broer van mijn vrouw houdt van uitgaan. Regelmatig (maar al een stuk minder sinds hij getrouwd is - whipped!) schuimt hij met een aantal van zijn goede kameraden de cafés af, op zoek naar troostrijk vocht. En de eropvolgende dag, wanneer mijn vrouw en ik mijn schoonouders bezoeken, zie ik aan de zware wallen onder de ogen, dat hij daadwerkelijk tot in de vroege uurtjes ernaar heeft moeten zoeken. Hij begint ook een dagje ouder te worden, mijn schoonbroer, en de zoektocht begint een steeds grotere tol te eisen van zijn nu al aftakelend lichaam. Aan de vooravond van zijn overgang naar de grote "drie-nul" zag het er zelfs bijna naar uit dat hij zijn geliefde nachtelijke uitspattingen zou moeten opgeven. Maar nu heeft hij een ontdekking gedaan, die hem naar eigen zeggen een heropleving heeft bezorgd: zoethoutthee. Als een trouwe waakhond houdt dit middel bij hem de anders onvermijdelijke kater op afstand. Zijn doorgaans zo wispelturige darmen worden rustiger onder de invlo

Ik kom nogal eens mensen tegen met rode ogen. "Kan dat kwaad?" vragen ze soms bezorgd.  Er zijn twee types van bloeddoorlopen ogen: de geïrriteerde sclerae en de subconjunctivale hemorragie. Het is voornamelijk het tweede fenomeen dat paniek zaait. O nee, ik krijg spontane bloedingen! Wat als datzelfde gebeurt in mijn hersenen? Wat als er op een dag een hele grote hersenbloeding optreedt en ik plots doodval? Wie zorgt dan voor mijn vrouw? Mijn kinderen? Mijn maîtresse? In realiteit is zulk een subconjunctivale hemorragie (zeg dat eens vijf keer snel achter elkaar) onschuldig. Het is een moeilijke naam voor een bloeduitstortinkje onder de buitenste laag van het oog. Een klein bloedvaatje springt, kan door hoesten gebeuren, een plotse inspanning, soms door in het oog te wrijven. Kan geen kwaad. Not to worry. De geïrriteerde sclerae dan. Irritatie van het wit van het oog. Komt ook vaak voor. En heeft een aantal potentiële oorzaken: Mechanische irritatie (wrijven in de o

Een paar glazen alcohol zijn goed voor het geheugen, volgens een recente studie . Tot dusver het drinken om te vergeten. Maar alcohol behoort tot de categorie van hard-drugs. Langdurige overmatige alcoholconsumptie kan leiden tot het syndroom van Korsakov , waarbij onder meer geheugenstoornissen van het korte-termijngeheugen optreden. Vergeet het dus maar. Enkele glazen alcohol per dag zijn goed voor de gezondheid. Onderzoekers uit Nederland hebben nu zelfs aangeraden om i.p.v. een dagelijkse consumptie van twee glazen alcohol voor de man en één glas voor de vrouw, respectievelijk drie en twee glazen te adviseren. Maar op een bijeenkomst van de Europese Kanker Organisatie in Barcelona heeft men gewaarschuwd dat het drinken van drie glazen alcohol per dag bij vrouwen het risico op borstkanker met dertig percent doet stijgen, wat het even risicovol maakt als het roken van een pakje sigaretten per dag. Voor vrouwen wordt het dus als het ware dansen op het slappe koord: drink twee

Uit een nieuwe studie uit Duitsland , gesubsidieerd door Duitse verzekeringsmaatschappijen, blijkt dat acupunctuur beter helpt bij de behandeling van rugpijn dan de klassieke therapieën. Dat is op zich al bijzonder interessant. Maar wat nóg leuker is: er was niet echt een verschil tussen échte acupunctuur en de fake versie. Men stak de naalden minder diep, vermeed de acupunctuurpunten en draaide de naalden niet rond, zoals normaal wel moest volgens de regels van de kunst, en toch waren er ongeveer evenveel mensen die zich beter voelden (44 percent tegenover 47 percent), een significant verschil met de 27 percent van "klassiek" behandelde patiënten (zijnde behandeling met pijnstillers, infiltraties, kinesitherapie, ...). Dus wat is het eigenlijk? Placebo effect? Maar dan zou je dat toch ook hebben met de klassieke behandelingsmodaliteiten, zou je denken. Nu is er wel een groeiend wantrouwen tegenover de klassieke geneeskunde en een toenemend vertrouwen tegenover &quo

Ik hààt bloedafnames! Of laat ik het anders stellen: ik haat het uitvoeren van bloedafnames bij 16- en 17-jarige vrouwelijke stagiaires,  die bij het horen van "bloedafname" al bijna een vagale reactie doen, en beginnen te huilen zodra ik nog maar in de buurt kom met de naald. Het feit dat ze net ervoor een (ietwat) pijnlijke intradermotest hebben gekregen bij de verpleger maakt het me ook niet gemakkelijker. De paniek laait op, de kin begint te trillen. Het haalt me echt uit mijn concentratie. En bij tienermeisjes is het dan nog niet altijd even evident om een bloedvat te vinden. Als ik er niet direct in zit, waag ik me er niet aan om te gaan "zoeken" naar het bloedvat (je weet wel, voelen waar het precies zit t.o.v. de naald en dan eventjes bijsteken), want ze zitten al half in tranen te vragen of hun marteling nog niet afgelopen is. Wanneer ik bloedafnames uitvoer bij, om maar een voorbeeld te geven, rioleringswerkers, voor het bepalen van de Hepatitis A

Als arbeidsgeneesheer heb ik een adviserende functie. Tijdens een jaarlijks bedrijfsbezoek aan de aan mij toegewezen bedrijven, ga ik kijken naar de werkposten in het bedrijf en bestudeer ik de stoffen waaraan de werknemers zijn blootgesteld. Op basis hiervan geef ik adviezen over de onderzoeken die best worden uitgevoerd, en welke werknemers best onderworpen worden. Het bedrijf kan zulke adviezen naast zich neerleggen, ik kan maatregelen niet afdwingen. Slechts in uiterste gevallen zal ik genoodzaakt zijn om zelf de arbeidsinspectie te contacteren. Zo heb ik een aantal bedrijven waar ze gebruik maken van dihydrogen monoxide (DHMO) in het productieproces. In de meeste gevallen wordt dit gelukkig wel toegepast in een gesloten systeem, of desnoods met een goede afzuiging, maar bij één bedrijf wordt het zonder deze maatregelen toegepast. Bij de jaarlijkse onderzoeken vind ik bij een meerderheid van de betrokken werknemers biologisch significante hoeveelheden DHMO terug in de urinestal

Er komt maar geen einde aan: je mag al niet een korte lont hebben of verlegen zijn , nu heeft een psychologische studie uitgewezen dat je ook maar best orde op zaken stelt,  of magere Hein komt een tijdje eerder op de deur kloppen om te vragen of al die rommel nu echt wel nodig is. Het onderzoek staat in de Health Psychology . In een prospectieve longitudinale cohort studie bij 1253 mensen over 70 jaar is gebleken dat de mensen die zeer consciëntieus leven een langere levensverwachting hebben dan hun rommelige tegenpolen. Zeventig jaar lang nakijken of honderd dozijn mensen wel achter zich opruimen, hebben die gasten psychologen niets beters te doen? Enfin, zo zie je maar weer, bij zelfs de gekste onderwerpen kan er iets interessants uit de bus komen.

Nog iets dat ik uit mijn archieven heb afgestoft en hergebruikt: een tekst over tuberculose (ook wel "de tering" geheten). Ik herinner me niet meer waar ik de informatie vandaan heb (foei foei Edelhart, altijd je referenties noteren!),  maar het zal wel voor het grootste deel knip-en-plakwerk geweest zijn. Enfin, ik had de tekst onlangs nodig voor een bedrijf waar een aantal werknemers huisbezoeken dienden uit te voeren bij sociaal achtergestelde inwoners. En bij hen leek het me toch nuttig om ook even een intradermotest uit te voeren. Het zou alleszins nuttiger zijn dan de intradermotests die destijds bij alle werknemers werden uitgevoerd die contact hebben met voedingswaren. Er zijn nog steeds een aantal bedrijven die dit wensen, ook al is het wetenschappelijk bewezen dat tbc niet via de voeding wordt overgedragen. Dit in tegenstelling tot Hepatitis A - maar daar heb ik het al eens over gehad . --- Wat is tuberculose of TBC? Tuberculose is een zeer besmettelijk