Perfectionisme is een gekende risicofactor voor angst en stress, leidend tot depressie en burn-out. Dat komt onder meer door het piekeren gepaard met onaangepast perfectionisme. Het aanhoudend negatief denken heeft een negatieve invloed op het gemoed en het zelfbeeld.
Volgens een recent onderzoek, gepubliceerd in Behavioral and Cognitive Psychotherapy, blijkt dat ook de overtuigingen over dit piekeren zelf een negatieve invloed hebben.
1033 jongvolwassenen tussen 18 en 30 jaar vulden een vragenlijst in met de volhardingssubschaal van de Perfectionism, Persistence and Perseveration Questionnaire (PPPQ-22). De proefpersonen werd gevraagd uitspraken te beoordelen als: "Soms merk ik dat ik doorga, zelfs als het geen zin heeft om door te gaan." Ze voltooiden ook beoordelingen van metacognitieve overtuigingen. Deze omvatten positieve overtuigingen over piekeren, negatieve overtuigingen over de onbeheersbaarheid en schadelijkheid van piekeren, en overtuigingen over de noodzaak om je gedachten te beheersen. Alle proefpersonen werden bovendien beoordeeld op symptomen van angst en depressie.
Statistische analyse toonde aan dat de de overtuigingen over piekeren indirect de angstscores van de deelnemers beïnvloedden, door hun invloed op perfectionismegedrag. Zowel de proefpersonen die piekeren als een nuttige strategie beschouwen als diegenen die ze als oncontroleerbaar bestempelden, blijken meer kans te hebben op angst en depressie. Met andere woorden, deze overtuigingen over piekeren voorspellen perfectionisme, dat vervolgens angst voorspelt.
Welke adviezen kan ik hieruit distilleren?
1 Piekeren is geen zinvolle strategie - dus leid jezelf af
Ben je zelf een andere mening toegedaan? Vind je dat piekeren eigenlijk best nuttig kan zijn, en je kan helpen om tot een oplossing te komen voor een hardnekkig probleem? Dan is het hoog tijd dat je die mening herziet.
Want niet alleen is piekeren slecht voor je welzijn, ook de overtuiging dat het nuttig is heeft een negatieve impact. Je geeft jezelf namelijk permissie om te piekeren, want hey, "het kan best nuttig zijn".
Onderzoek heeft voldoende uitgewezen dat het voortdurend en herhalend zorgen maken over een probleem, geen zin heeft. Je haalt hier geen nuttige inzichten uit, het heeft geen constructieve meerwaarde.
Dus wanneer je begint te piekeren, is het beter dat je jezelf dan actief afleidt. Doe iets, wat dan ook. Maar stop met piekeren.
2 Je hebt wel degelijk een impact op piekeren - plan een piekeruurtje in
Het is "gemakkelijk" om te denken dat je er niets aan kunt doen. Je bent nu eenmaal een piekeraar, and that's that.
Maar door jezelf in een dergelijke slachtofferrol te plaatsen, saboteer je jezelf. Je kunt dit wel degelijk aanpakken, er zijn tal van technieken om te stoppen met piekeren, of op zijn minst de impact ervan te verminderen.
Een heel eenvoudig trucje waar je al mee kunt beginnen, is om een "piekeruur" in te lassen. Schrijf op waar je over piekert, zodat je er niet over moet blijven nadenken. En plan dan een uur op de dag in, waarover je helemaal los kunt gaan en er de pleuris uit kunt piekeren. Maar na dat uur is het afgelopen, alleszins tot je volgende piekeruur.
Klinkt misschien een beetje vergezocht, maar het werkt wel degelijk.
Zo. Ik hoop dat ik je hiermee wat heb kunnen helpen. En indien niet? Wel, ik ga daar alleszins niet over zitten piekeren.