Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS, dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren!
Wanneer we lezen
over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke
barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate
kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen
is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in
die cultuur verweven zit.
Voetinbinden
Ik ga dit cultureel
gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China
ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij
jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid
en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was
een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van welstand, want vrouwen
met lotusvoetjes konden amper lopen. Mannen vonden het ook super sexy. Vrouwen
vonden het eerder super pijnlijk; en één op de tien stierf door complicaties
aan bloedvergiftiging. De praktijk is pas buiten de wet gesteld in 1911.
Onze "lotusvoeten"
Barbaars he? Wat
denk je; met alle chinezen, maar…? Think again.
Het dragen van hoge
hakken zorgt voor een onnatuurlijke vorm van je voeten. Bij een veelvuldig
gebruik kan je voet er zelfs van misvormen. Je lichaamsgewicht komt terecht op
de voorvoet, waardoor deze overbelast kan geraken. Je balanspunt wordt ook naar
voren verplaatst, waardoor je moet compenseren. Dit kan leiden tot
overbelasting van de onderrug. Ook raken de achillespezen ingekort, en leidt
het tot vervroegde slijtage van je knieën.
Vanuit ergonomisch
oogpunt is het schandalig om dergelijke schoenen te ontwerpen, en krankzinnig
om ze te dragen. Maar toch gebeurt het, en wordt de pijn verbeten omwille van
een cultureel ingegeven schoonheidsideaal. En we staan er niet eens bij stil, we
beschouwen het als "normaal".
Ik vraag me af of
toekomstige historici beelden gaan bekijken van onze huidige maatschappij, en
zich bedachtzaam in de haren gaan krabben. Hoe heeft een schoonheidsideaal toch
ooit in zulke mate kunnen ontsporen? …
Om terug te komen op het huidige artikel op VRT NWS: ik vrees dat Hilde Colpaert (conservator van het schoenenmuseum Eperon d'Or in Izegem) gelijk heeft: schoenen met hakken zullen nog niet echt hebben afgedaan.