Mexico heeft dus een nieuw griepvirus. Tss, is het in de wereld nog niet erg genoeg met de economische crisis, de milieuvervuiling en het broeikaseffect? Wat heeft Mexico bezield om op zulk een moment af te komen met een nieuwe griep? Werkelijk!
Aan de andere kant, het geeft me wel weer een onderwerp voor mijn blog. Zo zie je maar weer, op kosmische schaal blijft alles in balans.Het "griepvirus" bestaat eigenlijk uit een groep van verschillende varianten van het influenzavirus. Het zijn meestal type A influenzavirussen, maar ook type B en in nog mindere mate type C.
De eiwitmantel van de influenzavirussen is verschillend. Op basis hiervan worden ze verder onderverdeeld. De "H" verwijst naar het type hemagglutinine in de eiwitmantel en "N" naar het type neuraminidase. De combinatie van H en N geeft naam aan het subtype van het virus, bijvoorbeeld H1N1. Bij mensen betreft het drie verschillende H's en twee N's: H1, H2 en H3 en N1 en N2.
Nu, deze eiwitten muteren aan de lopende band. Hierdoor kun je telkens weer "de griep" krijgen; het immuunstelsel moet telkens weer specifieke antilichamen tegen de nieuwe virussen aanmaken.
Dit proces noemt men "antigenic drift", en het leidt tot het jaarlijkse griepseizoen. Hoe meer het nieuwe griepvirus verschilt, hoe moeilijker voor het immuunsysteem om snel deze boosdoener te herkennen en antilichamen aan te maken. Dit bepaalt de ernst van het griepseizoen.
Wanneer er een geheel nieuw subtype virus verschijnt, spreekt men van "antigenic shift". Dit virus is zodanig verschillend, dat het quasi gegarandeerd leidt tot een pandemie, een wereldwijde uitbraak.
Een antigenische shift gebeurt gemiddeld om de 70 jaar (meen ik me toch te herinneren.) De vorige pandemie is de Spaanse Griep van 1918-1919, reken dus maar uit!
(Wel, eigenlijk was er in 1868-1969 nog een pandemie: de Hong Kong griep, maar die woedde voornamelijk in Azië; bovendien is het dramatische effect behoorlijk minder als ik vanaf dan 70 jaar laat bijtellen: "Wat, komt de volgende pandemie in 2038? Pff, who cares!").
In ieder geval, zo'n antigenische shift kan optreden wanneer iemand op hetzelfde moment met verschillende virussen is besmet.
Virussen zijn behoorlijk sociale rakkertjes, en wisselen genetisch materiaal uit als visitekaartjes. En dit kan dus leiden tot een nieuw virussubtype.
Dit is ook de reden dat de virologen wereldwijd hun billen bijeen knepen toen de vogelgriep uitbrak. Dit virustype, H5N1, is hoogst besmettelijk bij vogels. Mensen moeten al goed hun best doen om van dit virussubtype ziek te worden, maar het gebeurt. En als ze dan nog eens een seizoensgriepje oplopen... kablam! Armaggeddon! Enfin, misschien dus.
Nu is er in Mexico dus een nieuwe H1N1 virusstam die varkens-, vogel- en menselijke genen bevat, in een combinatie die nog nooit eerder is aangetroffen.
Er blijven bepaalde gelijkenissen tussen dit Mexicaanse griepvirus en de H1N1 virussen die de mensen infecteren (en hiertegen worden beschermd door de seizoensvaccinaties), dus misschien biedt hier de griepvaccinatie ook een gedeeltelijke bescherming.
En het nieuwe virus is bovendien gevoelig voor de antivirale middelen oseltamivir en zanamivir.
Moeten we dus gaan panikeren, alle grenzen sluiten en alle toeristen die Spaans spreken stante pede in quarantaine zetten? Het antwoord is vanzelfsprekend: een berekend, koelbloedig JA! Het einde is nabij! Aah, blijf weg van mij, raak me niet aan!!
Voor meer - en accuratere - informatie over het griepvirus, verwijs ik naar de website influenza.be, het callcenter 0800/99777 en naar de eminente viroloog prof. Marc Van Ranst.