Nu ook rechtstreeks en anoniem, en binnen de 10 werkdagen.
Het Koninklijk Besluit van 24 april 2014 tot wijziging van diverse bepalingen inzake welzijn op het werk, verschenen in het Belgisch Staatsblad op 23 mei 2014, heeft de spontane raadpleging in een nieuw jasje gestoken.
De werknemer moet een spontane raadpleging (of een bezoek voorafgaand aan de werkhervatting) niet langer aanvragen via zijn of haar werkgever, maar kan dit nu rechtstreeks doen bij de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer.
Artikel 37 van het KB van 2003 betreffende het gezondheidstoezicht op de werknemers zag er als volgt uit:
Elke werknemer, al dan niet onderworpen aan het gezondheidstoezicht, heeft het recht zonder verwijl de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer te raadplegen voor gezondheidsklachten die hij wijt aan het feit dat onvoldoende preventiemaatregelen werden genomen, zoals bedoeld in artikel 9 van het koninklijk besluit betreffende het beleid inzake het welzijn.
Deze gezondheidsbeoordeling wordt, in voorkomend geval, bekrachtigd door een beslissing van de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer waaraan alle voorwaarden betreffende de uitvoering van het gezondheidstoezicht verbonden zijn.
En nu is het zo:
Elke werknemer, al dan niet onderworpen aan het gezondheidstoezicht, of met zijn akkoord de behandelende arts, kan rechtstreeks bij de PA-AG een spontane raadpleging vragen naar aanleiding van gezondheidsklachten waarvan hij of de behandelende arts meent dat deze arbeidsgerelateerd zijn.
Vanaf het ogenblik dat hij de aanvraag ontvangt, verwittigt de PA-AG de werkgever, tenzij de werknemer hiermee niet akkoord is, en voert binnen de tien werkdagen een gezondheidsbeoordeling van de werknemer uit. Deze gezondheidsbeoordeling wordt, in voorkomend geval, bekrachtigd door een beslissing van de PA-AG waaraan alle voorwaarden betreffende de uitvoering van het gezondheidstoezicht verbonden zijn.
Dat "rechtstreeks bij de PA-AG een spontane raadpleging vragen" houdt nu ook weer niet in dat alle werknemers in België het gsm-nummer krijgen van hun arbeidsgeneesheer, die ze ten allen tijde kunnen opbellen wanneer ze het niet meer zien zitten op het werk. In de praktijk kunnen zij het consult aanvragen via het callcenter van de externe dienst, die dan een afspraak zal regelen. De werknemer kan dan aangeven of de werkgever dit mag weten, of dat de afspraak geheim moet blijven.
Hiervoor moeten de werknemers natuurlijk al de contactgegevens van het callcenter krijgen. Als ze hiervoor zouden moeten aankloppen bij de werkgever, blijft er al dadelijk niet veel meer over van het geheime consult. "Zeg baas, wat is het telefoonnummer van het callcenter van de externe dienst?" "Waarom wil je dat weten?" "O, zomaar..." ... rrright.
Het nieuwe KB zegt dan ook expliciet dat de werkgever de namen en contactgegevens van de preventieadviseurs bekend moet maken. Een artikel 17 bis wordt toegevoegd aan het koninklijk besluit van 27 maart 1998 betreffende het beleid inzake het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk:
§ 1. De werkgever informeert de werknemers over de opdrachten en taken van de interne en/of externe dienst voor preventie en bescherming op het werk, en van de verschillende preventieadviseurs.
§ 2. De werkgever vermeldt op een voor de werknemers gemakkelijk toegankelijke plaats de namen en de contactgegevens van de preventieadviseurs bevoegd voor arbeidsveiligheid, arbeidsgeneeskunde en psychosociale aspecten, en desgevallend de naam en de contactgegevens van de vertrouwenspersoon en van de externe dienst voor preventie en bescherming op het werk.
Wederom, het is niet de bedoeling dat hier het persoonlijke telefoonnummer van de arbeidsgeneesheer ad valvas wordt weergegeven. Het zal al moeilijk genoeg worden om een naam weer te geven; zeker voor de kleinere ondernemingen is er in de praktijk vaak geen vaste arbeidsgeneesheer aangeduid.
Over die anonieme raadplegingen wil ik toch even mijn ei kwijt. Ja, het principe ervan is lovenswaardig. De werknemer kan bij werkgerelateerde problemen in alle discretie te rade gaan bij een objectieve, onafhankelijke specialist ter zake. Maar wat verwacht men dat de arbeidsgeneesheer doet? Als het anoniem moet blijven, zijn er niet veel maatregelen die de arts kan voorstellen. Advies aan de werkgever: "Naar aanleiding van een anonieme spontane raadpleging, waarbij wij dus niet kunnen ingaan op de identiteit van de werknemer, adviseren wij dat de werkpost van dhr. Piet Janssen als volgt wordt aangepast: ..."
De werkgevers zien het ook al helemaal niet zitten. Ze zitten nu al behoorlijk verveeld met de facturen vanuit de psychosociale diensten, voor informele klachten. Ze moeten betalen voor consultaties, maar weten niet voor wie, of welke acties zij concreet moeten of kunnen ondernemen om de werksituatie aan te passen, en verdere consultaties te vermijden. Nu komen hier ook nog de anonieme spontane raadplegingen en bezoeken voorafgaand aan de werkhervatting bij kijken? Het zal ook nog de vraag zijn in hoeverre dit effectief anoniem blijft. In grote ondernemingen, ok. Maar in kleinere bedrijven? Een anoniem bezoek voorafgaand aan de werkhervatting op 1 oktober 2014, en één werknemer die in die periode ziek is. Mmh.
Wij (arbeidsgeneesheren) vragen dan ook altijd aan de werknemer of we toch de werkgever niet op de hoogte mogen stellen. Dat is de enige manier waarop we een FGB (formulier voor de gezondheidsbeoordeling) kunnen opstellen, en een advies kunnen formuleren. Ik vind het eigenlijk ook geen gezonde situatie wanneer werknemers met een arbeidsgeneesheer willen spreken, maar hun werkgever hier niet van mogen weten. Zonder rechtstreekse communicatie en overleg kun je niet tot een oplossing komen.
Omdat het nu allemaal rechtstreeks kan, moet de werkgever ook geen "verzoek om gezondheidstoezicht" meer opstellen voor het aanvragen van een spontane raadpleging.
Artikel 11 van het KB van 2003 is hiervoor aangepast:
De werkgever overhandigt iedere kandidaat of werknemer die onderworpen is aan een preventief medisch onderzoek dat geen periodieke gezondheidsbeoordeling of een spontane raadpleging is een formulier "verzoek om gezondheidstoezicht over de werknemers". Dit formulier is bestemd voor de preventieadviseur-arbeidsgeneesheer. etc etc blah blah*.
* Ik parafraseer hier.
En tot slot, de moeite om ook nog even extra aan te stippen: in het gewijzigd KB is nu ook een termijn voorzien van 10 werkdagen waarbinnen de raadpleging moet plaatsvinden. Een heel concrete deadline. Vroeger stond er "onverwijld", wat op hetzelfde neerkwam als "eh, je ziet maar wanneer het effe past".
Dus, samengevat komt het op het volgende neer: de werknemer kan nu ook rechtstreeks en anoniem een consult aanvragen bij de arbeidsgeneesheer, en dit moet binnen de 10 werkdagen plaatsvinden.