In een lang vervlogen verleden volgde ik op een afdeling
pneumologie de consultatie beroeps- en milieugerelateerde aandoeningen mee op.
Met de regelmaat van de klok kwamen we patiënten tegen die al maanden,
jarenlang astmaklachten hadden, en waar pas na veel omwegen de connectie met
het werk werd gemaakt. Vandaag nog worden in België slechts 10% van de
beroepsastma’s als dusdanig herkend en behandeld. Dus er is nog veel werk aan de
winkel.
Dr. David Bernstein, professor aan de universiteit van
Cincinnatti, heeft recent een heel nuttige richtlijn opgesteld voor behandelend
artsen, om beroepsastma door isocyanaten te diagnosticeren (zie pdf).
Maar eigenlijk kun je het stappenplan eenvoudig uitbreiden, en dan heb je een richtlijn voor detectie van quasi alle beroepsastma’s.
Hieronder geef ik het weer in vier eenvoudige stappen en vijf mogelijke
vaststellingen.
Stap 1 – Anamnese
Bevraag de patiënt. Wat doet hij/zij van werk? Is daar een
blootstelling aan allergenen mogelijk? Verbeteren de astmaklachten tijdens een
verlofperiode?
Stap 2 – Spirometrie
Voer een ademhalingstest uit. Is ze obstructief? Verbetert
ze na gebruik van een bronchodilatator?
Stap 3 – Piekstroommetingen
Laat de patiënt gedurende minstens vier weken
piekstroommetingen uitvoeren en bijhouden, idealiter met twee weken werk en
twee weken verlof. Zie je een geleidelijke verbetering tijdens de weekends
en/of een verlofperiode?
Stap 4 – Procovatieproef
Laat in een gespecialiseerd centrum een provocatieproef op
histamine of metacholine uitvoeren, na een periode van minstens twee weken
werken.
Resultaat 1 – Piekstroommetingen en provocatieproef normaal,
geen klinisch astma
à
Mag blijven werken met blootstelling aan de allergene stoffen.
Resultaat 2 – Piekstroommetingen normaal, provocatieproef
abnormaal, bronchiale overgevoeligheid of klinisch astma
à
Mag blijven werken met blootstelling aan de allergene stoffen, maandelijkse
opvolging is nodig.
Resultaat 3 – Piekstroommetingen abnormaal, provocatieproef
normaal, astma onwaarschijnlijk
à
Verder onderzoek is nodig.
Resultaat 4 - Piekstroommetingen abnormaal, provocatieproef
abnormaal, astma werkgerelateerd
à
Verwijder zo snel mogelijk uit de beroepsmatige blootstelling. Een aanvraag tot
schadeloosstelling kan aangevraagd worden bij Fedris.
Resultaat 5 - Piekstroommetingen abnormaal met én zonder
beroepsblootstelling, klinisch astma verergerd door het werk of ernstig
werkgerelateerd astma
à
Verwijs naar een longspecialist met ervaring in beroepsgerelateerde
aandoeningen.