Doorgaan naar hoofdcontent

Onbewuste discriminatie

Een man en zijn zoon krijgen een ernstig auto ongeluk. 

De vader overlijdt ter plekke. 

De zoon wordt naar het ziekenhuis gebracht, rechtstreeks de operatiekamer in. 

De chirurg kijkt naar de jongen en zegt: "Ik kan deze jongen niet opereren, hij is mijn zoon!"

Hè?!

In juni van vorig jaar kwam J.K. Rowling onder vuur, toen ze zich kritisch uitliet over de beschrijving "personen die menstrueren". Noem ze toch gewoon vrouwen! Maar Joanne werd erop gewezen dat ze hierbij geen rekening hield met transgenders, die evenzeer kunnen menstrueren. Haar uitgebreide reactie verergerde de zaak enkel; ze werd eensklaps persona non grata.

Heel toevallig las ik net in die periode een boek van Ben Elton, "Identity Crisis". In deze satirische thriller worstelt de politie-detective Mick Matlock met de nieuwe politiek-correcte cultuur. Zo begrijpt hij niet waarom de lijkschouwer bij de beschrijving van de moord op het vrouwelijke slachtoffer niet onmiddellijk vermeldde dat die mannelijke geslachtsdelen had. Een belangrijk detail volgens Mick, niet volgens de lijkschouwer. Bij de moord was er geen seksuele acte te pas gekomen. Dus dat detail, wel beschreven in het gedetailleerde rapport, was niet relevant voor de synthese. 

Door de combinatie Rowling - Elton ben ik gaan nadenken over deze kwestie. We zijn er ons doorgaans niet bewust van, maar door ons woordgebruik zijn we soms wel degelijk discriminerend.

Zo is het nog maar enkele jaren geleden dat de "Orde der Geneesheren" van naam gewijzigd is naar "Orde der Artsen", en nog minder lang zijn "arbeidsgeneesheren" arbeidsartsen geworden. Verpleegkundigen worden nog regelmatig "verpleegsters" genoemd, en vroedvrouwen… tja, dat zijn ze nog steeds.

Maar dat is niet alles. Naar werkgevers wordt steevast verwezen als "hij", ook werknemers krijgen een mentale stempel van "man" opgeplakt. Enkel wanneer die zwanger zijn, dan worden het plots "werkneemsters".

Einde verhaal? Niet echt. Want de verwijzingen naar "hij" of "zij" zijn nog steeds niet correct taalgebruik naar genderfluïde mensen toe.

Sinds vorige zomer ben ik dan ook mijn schrijfstijl gaan aanpassen. Dus naar het op zich al storende hij/zij (wie zegt dat nou?!), want dat is nog steeds een te verregaande reductie. Ik verwijs eenvoudigweg naar "zij" (meervoud) of "die". Dus niet meer "de werknemer, hij" maar "de werknemer, die", of "de werknemers, zij". Of een recent voorbeeld bij een nieuwsberichtje dat ik op mijn Linkedinprofiel gaf. Wanneer ik het heb over covidvaccinaties en bepaalde doelgroepen, schrijf ik niet over "covidvaccinaties bij zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven", maar wel over "covidvaccinaties bij zwangerschap of borstvoeding".

Uiteraard gebruik ik ook nog wel "hij" of "zij" wanneer ik naar specifieke personen verwijs, die zelf een duidelijke genderidentiteit aangeven. Joanne Rowling: zij voelt zich uitgesproken vrouw, het fictieve personage Mick Matlock twijfelt niet aan zijn identiteit als man. Dus verwijs ik ook naar hen als dusdanig.

Ik doe dit nu al bijna een half jaar. In de eerste maanden was het even wennen, maar ondertussen is het een automatisme geworden; ik moet er geen moeite meer voor doen. Het valt me nu wel des te meer op wanneer anderen wél dergelijk discriminerend taalgebruik hanteren. En dat is het dus wel degelijk:  onbewust, onbedoeld, maar desalniettemin discriminerend. Diegenen die (nog) onzeker zijn over hun geaardheid, of bewust en zelfzeker genderfluïde of transgender zijn, hen valt het op. En mij valt het nu ook op.


Om even terug te komen op het raadseltje aan het begin van deze tekst: als je die nog niet kende, weet je ondertussen ongetwijfeld het correcte antwoord: uiteraard is de chirurg de moeder van het kind! Moraal van het verhaal is natuurlijk dat we bij "chirurg" altijd een mentaal beeld hebben van een man, wat discriminerend is naar vrouwen toe.

Maar waarom wordt dat als het enige "correcte" antwoord beschouwd? Zijn we dan niet nog altijd in stereotypes aan het denken? Waarom kan die chirurg niet ook de vader van het kind zijn? En waarom moet je überhaupt focussen op het geslacht?

Enfin, ik wil niet de moraalridder gaan spelen, en iedereen die werknemers nog benoemt met "hij" met de vinger gaan wijzen. Maar het is wel nuttig om je er wat bewuster van te zijn.

Populaire posts van deze blog

Jicht en jus (d'orange)

Recent heb ik gelezen dat softdrinks een jichtopstoot kunnen veroorzaken! Drinken van twee gesuikerde softdrinks per dag zou de kans op een jichtopstoot met 85% doen stijgen. Het vruchtsuiker (fructose) is verantwoordelijk voor dit verhoogd risico, dieetdranken geven geen probleem. Ook andere producten die fructose bevatten (fruitsappen, appels en sinaasappels) geven een verhoogde kans op jicht!? Kijk, dat is dus nieuw voor mij. In alle overzichtslijstjes voor jichtlijders vind je net terug dat je fruit naar believen mag nuttigen. Snoepjes die fructose bevatten moet je dan weer vermijden. Ja, het wordt soms verwarrend. Jicht is een reumatische aandoening. Ze is al heel lang geleden beschreven.  De Griekse geneesheer Hippocrates had het er 25 eeuwen geleden al over. Men dacht wel altijd dat jicht een gevolg was van een overdaad aan alcohol en rijkelijke maaltijden. De jichtlijder kreeg alle schuld voor zijn ziekte in de schoenen geschoven. Maar het is een te hoog urinezuurgehal

Calciumhydroxide in water

Kalkwater of kalkmelk is een oplossing van calciumhydroxide (Ca(OH) 2 ) in water. Calciumhydroxide is weinig oplosbaar in water. “0,17 gram per 100 ml water”. Bron: Chemiekaarten 19 e editie 2004. “Licht oplosbaar in water van 20°C : 1,65 g/l” Bron: Carmeuse.nl In water valt Ca(OH) 2 uiteen in Ca 2+ - en OH - -ionen. Hierdoor ontstaat een basische oplossing. De pH van een oplossing van 0,01% is 11,3. “pH: 11.3 (0.01% at 25 deg C); 12.5 to 12.7 (saturated solution (0.18 g/100 mL) at 25 deg C)” Bron: Intox.org Bij een gesatureerde oplossing (= maximum oplosbare hoeveelheid) bedraagt de pH 12,4 tot 12,8. “pH (saturated solution): 12.4” Bron: Sultanchemists.com “pH: 12,5-12,8 bij een concentratie van 1.070 mg/l” Bron: Carmeuse.nl Bij een langere blootstelling aan calciumhydroxide zullen de huidletsels meer uitgesproken zijn. Dit staat ook als dusdanig vermeld op veiligheidsfiches over calciumhydroxide. “Calcium hydroxide penetrates the ski

Chloorgas

In de Jordaanse havenstad Aqaba zijn zeker twaalf mensen omgekomen en 250 anderen gewond geraakt bij een ongeval met een container met chloorgas. Het giftige gas kwam vrij toen de container tijdens het transport viel. Het ongeval vond plaats op 27 juni 2022. Een container met 25 ton chloorgas moest per schip naar Djibouti in de Hoorn van Afrika gebracht worden. Maar toen een kraan de container op het schip probeerde te plaatsen, stortte de container naar beneden en meteen kwam een grote gele gifwolk vrij. Bij het ongeval kwamen minstens twaalf mensen om het leven. Nog eens 250 anderen raakten gewond. De gewonden werden overgebracht naar twee openbare ziekenhuizen, een privéziekenhuis en een veldhospitaal. Chloor is bij kamertemperatuur een geelgroen gas met een typische, irriterende geur. Door afkoeling of door drukverhoging wordt het een heldere, amberkleurige vloeistof. Het wordt als vloeistof in aangepaste containers getransporteerd. Het kent vele toepassingen o.a. als bleekmiddel i