“Aantal asbestslachtoffers stijgt en we weten niet waarom”. Dat lees ik onlangs in verschillende nieuwsbronnen (bvb. deze). Het gebruik van asbest is in België sinds 1998 verboden, maar het aantal erkende slachtoffers van longvlieskanker is nu aan het stijgen.
"Longvlieskanker duikt meestal pas twintig, dertig tot zelfs veertig jaar na blootstelling met asbest op. We begrijpen dus zelf niet goed waar die stijging vandaan komt. Het is mogelijk dat we nu in een piekperiode terecht zijn gekomen. Of deze trend zich zal verderzetten, weten we niet", aldus Alexander Van de Sande, woordvoerder van het Fonds voor de Beroepsziekten.
Dit vind ik een merkwaardige uitspraak. Als er een instantie is die dit zou moeten weten, is het toch het FBZ.
Een mesothelioom, een longvlieskanker die enkel door blootstelling aan asbest wordt veroorzaakt, heeft een zeer lange latentietijd. Twintig jaar is kort, meestal treedt ze pas op dertig à veertig jaar na blootstelling.
Ik heb eens opgezocht wat het verbruik van asbest in België was in de vorige eeuw. Het US Department of Geological Survey geeft in haar rapport “Worldwide Asbestos Supply and Consumption Trends from 1900 through 2003” de cijfers voor België en Luxemburg samen; close enough.
In bovenstaande grafiek kun je zien dat het gebruik van asbest in onze regio (waarden in metrieke ton) in opgang kwam in de jaren 60, met een piek midden jaren ’70 en een stelselmatige afname vanaf midden jaren ’80.
Met deze gegevens zou je een mooie epidemiologische analyse kunnen maken. Je moet rekening houden met het cumulatieve risico op het ontwikkelen van kanker door asbest – dit is gecorreleerd aan de blootstellingshoeveelheid en -duur (zie de gegevens uit het rapport) – en de latentietijd van het ontwikkelen van een mesothelioom (30-40 jaar). Voor het gemak laat ik andere vormen van longkanker door asbest en asbestosen hier buiten beschouwing.
Ik laat zulk een grondige analyse over aan gespecialiseerde epidemiologen. Maar om even snel door te nemen: met een blootstelling aan asbest die echt start midden jaren ’70 en pas midden jaren ’80 afneemt, en een latentietijd van optreden van mesotheliomen van 30-40 jaar, verwacht je een piek van deze aandoening in de periode 2010-2020.
Het mysterie van het stijgend aantal asbestslachtoffers is dus bij deze opgelost. Het aantal slachtoffers stijgt zoals voorspeld kon worden, en het aantal slachtoffers zal bovendien de volgende jaren nog verder toenemen. Elementary, my dear Watson.