Doorgaan naar hoofdcontent

Winterblues

Zo. Nieuwjaar is alweer bijna twee maanden achter de rug. Hoe zit het met de goede voornemens? Je bent toch nog steeds vol goede moed aan het joggen, mag ik hopen! En de keukenkasten zijn nog steeds gevrijwaard van ongezonde snacks?

Als je toch al bent hervallen in je oude gewoontes: geen nood, ik heb een goed excuus voor je. Waarschijnlijk heb je last van een winterdepressie. De medische wereld gebruikt de term Seizoensafhankelijke Depressie/ Seasonal Affective Disorder, kortweg "SAD". Januari en februari zijn de ergste maanden.
Wat, zeg je verbijsterd, waarom schrijf ik dit dan nu pas, eind februari? Ehh, ik voelde me de voorbije maanden te moe.


--Wat is het--

Een winterdepressie is een depressie die je in de wintermaanden hebt. Duh. De symptomen lijken dus ook behoorlijk veel op een gewone depressie. Zo heb je de (soms zeer uitgesproken) vermoeidheid, en je voelt je somber en prikkelbaar. Zo zijn er nog een aantal symptomen, maar ik heb geen zin om die verder op te sommen. Ze zijn te deprimerend.
Het onderscheidt zich wel van een "gewone" depressie. Zo treedt het telkens op in de donkere wintermaanden na de feestdagen, en het verbetert spontaan in de lente, wanneer de dagen lengen. Ook ben je met winterblues vermoeid ondanks voldoende slaap, terwijl je met een niet-seizoensgebonden depressie vermoeid bent door een slaaptekort: je kunt de slaap niet vatten omdat je voortdurend piekert.
Maar nog een belangrijk verschil - en hier komt de spreekwoordelijke kers op de taart - is de snoepgoesting. Deze is typisch voor winterblues, en geldt dus als een goed excuus voor je falend nieuwjaarsvoornemen. Wanneer je een depressie hebt, heb je doorgaans helemaal geen eetlust, en zal je eerder vermageren in plaats van te verdikken. Wat dan weer het enige positieve punt is aan een depressie.

Ik heb het nodig! Ik heb de winterblues. Dit is mijn medicatie.

--Wat veroorzaakt het--

Niemand kent de precieze oorzaak. Er zijn wel een aantal werkhypothesen. Een eerste vermoeden is dat onze biologische klok lijdt onder de verminderde hoeveelheid licht tijdens de duistere wintermaanden. Dit verklaart alleszins waarom het vaker optreedt hoe noordelijker je gaat. En waarom de Zweedse detectivereeksen zo somber zijn. Neem eens een zonnevakantie, Wallander!
Wat gebeurt er precies? De epifyse of pijnappelklier is een kliertje in je hersenen ter grootte van een gedroogde erwt. Gedurende de nacht scheidt die het hormoon melatonine af. Melatonine zet het slaapmechanisme in gang. Dus bij te hoge concentraties kun je last krijgen van een aanhoudende vermoeidheid. Het hormoon speelt ook een rol in de interne regeling van de biologische klok, en dit is tevens de tweede werkhypothese. Door een ontregeling van je dag-nacht ritme krijg je een gestage verschuiving ervan, waarbij je je steeds later op de dag "wakker" voelt.
Er zijn nog een aantal theorieën, met tekorten van de neurotransmitters serotonine, dopamine of noradrenaline, maar deze zijn minder gefundeerd, en bovendien heel saai. 

--Wat kun jij doen--

Je hoeft niet bij de pakken te blijven zitten! Ik geef je een aantal stappen die je zelf kunt nemen.

1. Ga naar het licht

Mensen met een winterdepressie reageren heel goed op licht. Het is dan ook de voorkeursbehandeling van winterblues. Dus ga op vakantie naar Australië!
Als de balans je bankrekening de trip naar down-under niet toelaat, kun je altijd nog een lichtbak huren of kopen. Dit zijn speciale lampen met een lichtintensiteit van 2.500 tot 10.000 lux. Ter vergelijking, bureauwerk doe je bij een lichtintensiteit van om en bij de 300 lux.
Er zijn nu zelfs lichtgevende brillen te koop bij de apotheek. Ik kwam zelf onlangs in de verleiding om het uit te proberen, maar het prijskaartje van 250 Euro deed me redelijk plots van gedachten veranderen. Zo moe voel ik me eigenlijk ook weer niet.
Hier toch even een disclaimer: deze therapie heeft bij sommige mensen ongewenste neveneffecten, zoals geïrriteerde of tranende ogen, en hoofdpijn. Dus vooraleer je deze behandeling in overweging neemt, ga je toch best eerst even te rade bij je arts. En voordat je het vraagt; liggen onder een zonnebank: ja, dat kan heel nuttig zijn. Als je huidkanker wilt kweken. Maar niet om winterblues te bestrijden.

Ja, je hond kan blijkbaar ook de winterblues krijgen.

2. Ga naar buiten en beweeg

Het buitenlicht is op zich al een voordeel (zie stap 1). Maar ook de fysieke activiteit helpt om je wakkerder te voelen, en om beter te slapen. Als ik al de gezondheidsvoordelen van een half uur extra wandelen per dag in pilvorm zou kunnen gieten, dan zou ik waanzinnig rijk zijn. Want dit medicijn zou meer effect hebben dan al de andere pharmaceutica samen. Helaas bestaat zo'n pil (nog) niet, dus trek die jas aan en ga naar buiten!

3. Eet gezond

Koolhydraten zijn de laatste tijd in onmin geraakt, en dat is wel degelijk terecht. Vooral de suikers zijn ongezond. Deze snelle koolhydraten zitten voornamelijk in frisdranken, snoep en gebakjes. Ze geven een kortdurende boost van energie, die echter snel omslaat in een post-suiker-dip. De complexere koolhydraten in de vorm van zetmeel zijn al een stuk minder schadelijk. Maar deze moleculen, die voornamelijk zitten in aardappelen, brood, rijst en pasta, geven tot een aantal uren na de maaltijd een verzadigd, loom gevoel.
Dus: vermijd koolhydraten, vooral de suikers, en eet veel groenten en fruit.

4. Zoek gezelschap op

Het is af en toe wel eens nodig om je te kunnen afzonderen van de hele buitenwereld, maar drijf dit niet te ver. De mens is een sociaal dier. Dus neem actief stappen om op regelmatige basis je sociale contacten te onderhouden. Maak bijvoorbeeld een wekelijkse afspraak met je vrienden of je collega’s in een gezellig café. En in een volgend artikel pakken we je drankprobleem dan wel weer aan.

Hij heeft alleszins geen winterdepressie.

Populaire posts van deze blog

Apenpokken - stand van zaken

Apenpokken zijn wereldwijd in opmars, ook in België. Wat is het, hoe wordt het overgedragen, wat zijn de preventiemaatregelen en wat is de huidige stand van zaken in België? Sinds de laatste keer dat ik erover schreef begin juli, is de situatie wat gewijzigd. Onderstaand artikel geeft een overzicht. Wat zijn Apenpokken Monkeypox of Apenpokken (MPX) wordt veroorzaakt door het monkeypoxvirus (MPXV), dat behoort tot de familie van de orthopoxvirussen (waartoe ook het pokkenvirus behoort). Tot nu toe kwam de ziekte vooral voor in beboste delen van Centraal- en West-Afrika, met sporadisch gevallen in andere landen, gelinkt aan een reis naar deze gebieden. Sinds begin mei 2022 verspreidt de ziekte zich echter in Europa en daarbuiten, waarbij besmettingen vooral voorkomen bij mannen die seksuele contacten hebben met mannen, maar niet uitsluitend. Hoe raakt men besmet Om besmet te geraken door het apenpokkenvirus moet men nauw contact hebben met een besmettelijke of ziek persoon. Dit kan optre

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels

Calciumhydroxide in water

Kalkwater of kalkmelk is een oplossing van calciumhydroxide (Ca(OH) 2 ) in water. Calciumhydroxide is weinig oplosbaar in water. “0,17 gram per 100 ml water”. Bron: Chemiekaarten 19 e editie 2004. “Licht oplosbaar in water van 20°C : 1,65 g/l” Bron: Carmeuse.nl In water valt Ca(OH) 2 uiteen in Ca 2+ - en OH - -ionen. Hierdoor ontstaat een basische oplossing. De pH van een oplossing van 0,01% is 11,3. “pH: 11.3 (0.01% at 25 deg C); 12.5 to 12.7 (saturated solution (0.18 g/100 mL) at 25 deg C)” Bron: Intox.org Bij een gesatureerde oplossing (= maximum oplosbare hoeveelheid) bedraagt de pH 12,4 tot 12,8. “pH (saturated solution): 12.4” Bron: Sultanchemists.com “pH: 12,5-12,8 bij een concentratie van 1.070 mg/l” Bron: Carmeuse.nl Bij een langere blootstelling aan calciumhydroxide zullen de huidletsels meer uitgesproken zijn. Dit staat ook als dusdanig vermeld op veiligheidsfiches over calciumhydroxide. “Calcium hydroxide penetrates the ski