Doorgaan naar hoofdcontent

Rat race

"Werknemers worden empowered!" verzekert de consultant me. Ik zit in een workshop over de evolutie van de arbeidsmarkt. "De arbeidsmarkt fragmenteert. Werknemers werken niet meer voor één werkgever, maar krijgen meer autonomie en kunnen zelf bepalen voor wie ze werken, hoeveel en wanneer."


Ook op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg staat dat met de wet Peeters betreffende Werkbaar en Wendbaar Werk een verbetering van de arbeidsomstandigheden wordt bereikt. De werknemer kan zijn arbeidstijd beter beheren en heeft een grotere autonomie bij de organisatie ervan.
Glijdende uurroosters en loopbaansparen laten de werknemer toe om meer vat te hebben op zijn werk en om zijn inspanningen beter te spreiden om het professioneel leven en het gezinsleven te verzoenen.
Een dergelijke "wet Peeters" is sowieso onvermijdelijk. Een recente analyse van Eurofound, de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden, toont een evolutie naar meer flexwerk in gans Europa. Als we niet meedoen blijven we achter, met alle economische gevolgen van dien. Dit is bijvoorbeeld al te zien in de e-commerce, waar de Nederlanders met bol.com, Coolblue en consoorten onze markt verdringen. De wet Peeters, met meer flexibiliteit naar nachtwerk in deze sector, is een antwoord hierop.
De toegenomen flexibiliteit voor uitzendarbeid is ook goed nieuws voor de werkgever die door de digitalisering enkel nog kan blijven opboksen via een optimale wendbaarheid.
Maar eerlijk gezegd baart dit alles me zorgen. Ik moet denken aan de Rode Koningin in Lewis Carroll's Through the Looking Glass. Zoals ze tegen Alice zegt: "It takes all the running you can do, to keep in the same place." En of deze steeds sneller wordende rat race zo goed zal zijn voor het welzijn van de werknemers?
Het empowerment van de werknemers zal wellicht vooral het geval zijn voor hoogopgeleide en goed betaalde consultants. Maar zal dit ook gelden voor bijvoorbeeld de kassierster of de ober? Zal het daar niet eerder de werkgever zijn die zal bepalen wanneer het flexwerk wordt gepresteerd? Met glijdende uurroosters die vlotjes wegglijden van de daluren, en uren die (moeten) worden gepresteerd wanneer het druk is, en gerecupereerd wanneer de werkgever minder werk kan aanbieden?
Prof. Godderis waarschuwde recent nog dat de grenzen voor de uitzondering op nachtwerk afgetast en overschreden worden omwille van vooral economische redenen, zonder rekening te houden met de gevolgen van nachtwerk op onze gezondheid.
Het rapport van Eurofound toont aan dat voltijdse functies sedert de financiële crisis van 2008 stelselmatig vervangen worden door deeltijdse functies, voornamelijk in de slechtst betaalde jobs. Niet onmiddellijk waar je de meest empowered werknemers terugvindt. De auteurs van het rapport geven zelf aan dat deze overgang weinig waarschijnlijk een vrije keuze van de werknemers zelf is geweest.
Deze wellicht structurele achteruitgang van voltijds, vast werk is een zorgelijke evolutie. Als deze trend wortel schiet, wat waarschijnlijk is, kan de arbeidsmarkt worden verdeeld tussen werknemers die werkzekerheid, carrièrevooruitzichten en een voltijdverdiencapaciteit genieten, en anderen met onzekerheid, lage lonen en sociale onbeweeglijkheid.
Een oplossing hiervoor kunnen we niet vinden in België alleen. Dus hopelijk kiest men op Europees niveau voor een duurzaam beleid dat het welzijn van haar burgers zal beschermen.

Dit artikel is op 19 juni 2018 verschenen als column in de Artsenkrant.

Populaire posts van deze blog

Bereken je kans op een hartinfarct

Met behulp van een aantal parameters kun je de statistische kans inschatten of je binnen de tien jaar zal overlijden aan een hart- of vaatziekte.     De SCORE-tabel is niet nieuw. Het is een internationaal erkend werkmiddel dat op basis van het geslacht, de leeftijd, de systolische bloeddruk, het rookgedrag en de verhouding van totaal cholesterol op HDL-cholesterol in één overzichtelijk geheel de kans weergeeft dat je sterft aan een hartinfarct of een beroerte. De getallen worden onderverdeeld in drie categorieën: Groen: Laag risico, minder dan 5% kans om binnen de tien jaar de wormen te voeren Oranje: Matig risico, 5 à 9% kans om binnen de tien jaar de pijp aan Maarten te geven Rood: Hoog risico, 10% of meer kans om binnen de tien jaar aan de verkeerde kant van het gras te gaan liggen Het is en blijft uiteraard slechts een ruwe inschatting. Als je suikerziekte hebt, moet je al niet beginnen met de tabel. Ga dan maar uit van een ernstig verhoogd ris...

Boeken top 10 2024

Dit jaar heb ik opnieuw de mijlpaal bereikt van 100 gelezen boeken. 37 ervan heb ik een score van 5  op 5 gegeven. Uit deze lijst heb ik 10 favorieten geselecteerd die elk op hun eigen manier uitzonderlijk zijn. Hier is mijn top 10, in chronologische volgorde. Siddhartha Mukherjee – The Song of the Cell Een fascinerende reis door de geschiedenis van celbiologie. Mukherjee onderzoekt hoe cellen het fundament vormen van zowel leven als geneeskunde, en hoe ontdekkingen in celonderzoek onze kijk op gezondheid en ziekte blijvend hebben veranderd. Wetenschappelijk en toch toegankelijk geschreven. Jessie Singer – There Are No Accidents Singer onthult de systemische oorzaken achter wat vaak "ongelukken" worden genoemd. De meeste “ongelukken” zijn voorspelbaar en te voorkomen. Singer toont hoe deze term machthebbers beschermt, kwetsbaren in gevaar brengt, onderzoek ontmoedigt, schuld verschuift, slachtoffers blameert, woede dempt en zelfs begrip voor daders wekt. Boeiend en confronter...

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels...