Doorgaan naar hoofdcontent

Rat race

"Werknemers worden empowered!" verzekert de consultant me. Ik zit in een workshop over de evolutie van de arbeidsmarkt. "De arbeidsmarkt fragmenteert. Werknemers werken niet meer voor één werkgever, maar krijgen meer autonomie en kunnen zelf bepalen voor wie ze werken, hoeveel en wanneer."


Ook op de website van de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid Arbeid en Sociaal Overleg staat dat met de wet Peeters betreffende Werkbaar en Wendbaar Werk een verbetering van de arbeidsomstandigheden wordt bereikt. De werknemer kan zijn arbeidstijd beter beheren en heeft een grotere autonomie bij de organisatie ervan.
Glijdende uurroosters en loopbaansparen laten de werknemer toe om meer vat te hebben op zijn werk en om zijn inspanningen beter te spreiden om het professioneel leven en het gezinsleven te verzoenen.
Een dergelijke "wet Peeters" is sowieso onvermijdelijk. Een recente analyse van Eurofound, de Europese Stichting tot verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden, toont een evolutie naar meer flexwerk in gans Europa. Als we niet meedoen blijven we achter, met alle economische gevolgen van dien. Dit is bijvoorbeeld al te zien in de e-commerce, waar de Nederlanders met bol.com, Coolblue en consoorten onze markt verdringen. De wet Peeters, met meer flexibiliteit naar nachtwerk in deze sector, is een antwoord hierop.
De toegenomen flexibiliteit voor uitzendarbeid is ook goed nieuws voor de werkgever die door de digitalisering enkel nog kan blijven opboksen via een optimale wendbaarheid.
Maar eerlijk gezegd baart dit alles me zorgen. Ik moet denken aan de Rode Koningin in Lewis Carroll's Through the Looking Glass. Zoals ze tegen Alice zegt: "It takes all the running you can do, to keep in the same place." En of deze steeds sneller wordende rat race zo goed zal zijn voor het welzijn van de werknemers?
Het empowerment van de werknemers zal wellicht vooral het geval zijn voor hoogopgeleide en goed betaalde consultants. Maar zal dit ook gelden voor bijvoorbeeld de kassierster of de ober? Zal het daar niet eerder de werkgever zijn die zal bepalen wanneer het flexwerk wordt gepresteerd? Met glijdende uurroosters die vlotjes wegglijden van de daluren, en uren die (moeten) worden gepresteerd wanneer het druk is, en gerecupereerd wanneer de werkgever minder werk kan aanbieden?
Prof. Godderis waarschuwde recent nog dat de grenzen voor de uitzondering op nachtwerk afgetast en overschreden worden omwille van vooral economische redenen, zonder rekening te houden met de gevolgen van nachtwerk op onze gezondheid.
Het rapport van Eurofound toont aan dat voltijdse functies sedert de financiële crisis van 2008 stelselmatig vervangen worden door deeltijdse functies, voornamelijk in de slechtst betaalde jobs. Niet onmiddellijk waar je de meest empowered werknemers terugvindt. De auteurs van het rapport geven zelf aan dat deze overgang weinig waarschijnlijk een vrije keuze van de werknemers zelf is geweest.
Deze wellicht structurele achteruitgang van voltijds, vast werk is een zorgelijke evolutie. Als deze trend wortel schiet, wat waarschijnlijk is, kan de arbeidsmarkt worden verdeeld tussen werknemers die werkzekerheid, carrièrevooruitzichten en een voltijdverdiencapaciteit genieten, en anderen met onzekerheid, lage lonen en sociale onbeweeglijkheid.
Een oplossing hiervoor kunnen we niet vinden in België alleen. Dus hopelijk kiest men op Europees niveau voor een duurzaam beleid dat het welzijn van haar burgers zal beschermen.

Dit artikel is op 19 juni 2018 verschenen als column in de Artsenkrant.

Populaire posts van deze blog

Jicht en jus (d'orange)

Recent heb ik gelezen dat softdrinks een jichtopstoot kunnen veroorzaken! Drinken van twee gesuikerde softdrinks per dag zou de kans op een jichtopstoot met 85% doen stijgen. Het vruchtsuiker (fructose) is verantwoordelijk voor dit verhoogd risico, dieetdranken geven geen probleem. Ook andere producten die fructose bevatten (fruitsappen, appels en sinaasappels) geven een verhoogde kans op jicht!? Kijk, dat is dus nieuw voor mij. In alle overzichtslijstjes voor jichtlijders vind je net terug dat je fruit naar believen mag nuttigen. Snoepjes die fructose bevatten moet je dan weer vermijden. Ja, het wordt soms verwarrend. Jicht is een reumatische aandoening. Ze is al heel lang geleden beschreven.  De Griekse geneesheer Hippocrates had het er 25 eeuwen geleden al over. Men dacht wel altijd dat jicht een gevolg was van een overdaad aan alcohol en rijkelijke maaltijden. De jichtlijder kreeg alle schuld voor zijn ziekte in de schoenen geschoven. Maar het is een te hoog urinezuurgehal

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels