Jongeren en stagiairs - advies 216 van de Hoge Raad

Recent zijn drie nieuwe adviezen verschenen van de Hoge Raad Preventie en Bescherming op het werk (en binnenkort zal er nog een héél belangrijke verschijnen).

Om de een of andere reden zien velen er tegenop om deze lichtvoetige legalistische lectuur te lezen. Wanneer ik aangeef dat ik ze wel heb doorgenomen, merk ik uit de onwillekeurig lichtjes opgetrokken wenkbrauwen van mijn gesprekspartner, dat hij of zij plotse twijfels heeft aan mijn toerekeningsvatbaarheid. En terecht; maar om geheel andere redenen.

Desalniettemin merk ik wel dat er interesse is in mijn samenvattingen van dergelijke wetteksten. Zo is mijn artikel over het advies nr. 215 rond tarieven en prestaties van de externe diensten onlangs verschenen in de PreventActua (achter paywall).

In dit blogartikel bespreek ik het advies nr. 216, over het ontwerp-KB voor jongeren en stagiairs.

UPDATE 01/07/2019: het KB van 22 mei is op 20 juni in het Staatsblad verschenen, en is dus op 30 juni 2019 in werking getreden.

Wel, eigenlijk zijn er twee ontwerp-KB's; een van 2017, en een "alternatief" ontwerp-KB van 2018. De Hoge Raad heeft de twee voorstellen doornomen, en een advies opgesteld.

Het advies heeft drie doelstellingen:

- verbod op gevaarlijke arbeid en de afwijkingen verduidelijken

- update bijlage gevaarlijke stoffen

- update beeldschermwerk

Het verbod op gevaarlijke arbeid en de mogelijke afwijkingen hierop

It's too f*cking complicated, zegt de Hoge Raad. In één artikel (X.3-8) staat dat er een verbod is op bepaalde activiteiten. In een volgend artikel (X.3-10) staan de afwijkingen hierop. Maar in een nóg volgend artikel (X.3-11- staan afwijkingen op deze afwijkingen. Wat mag nu wel en wat niet? Onduidelijkheid alom.

Bovendien is er nog een verschil in interpretatiemogelijkheden tussen de Nederlandstalige en de Franstalige versie; een verbod op besturen van een "chariot de manutention automoteur" kan restrictiever geïnterpreteerd worden dan een "gemotoriseerd transportwerktuig". Nieuw en beter dus, en het volgend voorstel wordt geponeerd:

Vermeld gewoon wat toegelaten is en wat verboden. Niet rommelen met de "het verbod is niet van toepassing wanneer...". En gebruik toelichtende nota's of fiches om te verduidelijken wat wel of niet mag per categorie jongere.

De gemotoriseerde werktuigen

Dus, de bediening van gemotoriseerde toestellen die dienen voor het verplaatsen, heffen, stapelen, blah blah etc etc van lasten? Dat mag niet. 

Behalve wanneer de jongere ten minste 18 jaar is, dan mag hij of zij wel een platformtruck of een transpallet bedienen. Of ten minste 16 jaar, dan mag een transpallet. Met een aantal bijkomende voorwaarden, die in het advies verder beschreven staan maar die ik je hier ga besparen.

De bijlage gevaarlijke stoffen

Er is een vreemde fixatie op lood in het huidige KB, met 3 puntjes die behoorlijk specifiek zijn over welke toepassingen; "loodhoudende verfstoffen aangebracht met het pistool of door middel van elektrostatische procédés" bijvoorbeeld. Het advies van de Hoge Raad? Zeg gewoon dat er een verbod is op contact met lood, zijn verbindingen en legeringen, voor zover deze door het menselijk organisme kunnen worden opgenomen.

Het lijkt me dat élke stof kan worden opgenomen, als je maar hard genoeg probeert, maar ok, I get the point.

Er moeten ook preciseringen komen of minstens toelichtende nota's over verschillende noties en gevallen, bijvoorbeeld de blootstelling aan asbest.

Het risico beeldschermwerk

Ik vermeld het maar omdat het expliciet als een van de drie doelstellingen is opgegeven, maar eigenlijk is dit enkel een kleine opkuis. Bij het nieuwe KB rond beeldschermwerkers dat het periodiek gezondheidstoezicht afschafte, is in het KB stagiairs nog een verwijzing naar werken aan een beeldscherm (in artikel X.4-7, §2, 2°). Dat moet weg.

De verdeelde opmerkingen

Hierboven heb ik de drie doelstellingen besproken waarover een akkoord was. Maar er zijn ook een aantal opmerkingen van ofwel de werknemers-, ofwel de werkgeversorganisaties. Die geef ik hieronder ook even mee.

Werknemersorganisaties

Het ontwerp-KB wilt de vermelding van cyaanwaterstofzuur schrappen. Niet ok volgens de werknemersorganisaties.

Ook moet er een expliciet verbod zijn van blootstelling aan cyaanwaterstofzuur en asbest, niet alleen wanneer dit deel zou uitmaken van hun taken, maar ook wanneer ze bijvoorbeeld administratief werk moeten doen in ruimtes waar zulk een blootstelling mogelijk is.

Werkgeversorganisaties

Het ontwerp-KB is volgens bepaalde werkgeversorganisaties strenger geworden. Ze vragen zich af waarom; of het aangetoond is dat het vooral jongeren zijn die een verhoogd risico lopen.

Jongeren of stagiairs zouden bepaalde "verboden" werkzaamheden op specifieke voorwaarden moeten kunnen uitvoeren, wanneer een risicoanalyse de noodzakelijke beschermingsvoorwaarden kan garanderen.

Het alternatief OKB stelt voor om aan punt B.16 van bijlage X.3-1 ook landbouwmachines toe te voegen. Dit punt beschrijft wat als gevaarlijke machines wordt beschouwd. De werkgeversorganisaties vragen om dit verder te preciseren: wat moet er precies worden verstaan onder "werken met een landbouwmachine".

Ok, that's a wrap. Ik zou onmiddellijk overgaan naar het volgende advies, maar ik heb wat recuperatietijd nodig. En om eerlijk te zijn: zelfs voor mij is advies 2017, over het blootstellingsregister en het stralingspaspoort, wellicht nét iets te saai.