Welke doelen wil je de komende vijf jaar bereiken? Beschrijf wat je wil, en hoe je dat gaat aanpakken.
In deze blog heb ik het al een aantal keren gehad over jaardoelen, of kortere termijn sprints. Hoe je die zo SMART mogelijk maakt, opvolgt en bijstuurt. En dat is nuttig, het helpt je om via dergelijke doelstellingen een systeem op te stellen dat je dag per dag tot dat doel brengt.
Maar af en toe is het ook nuttig om op wat langere termijn te kijken. Een vijfjarenplan, beroemd en berucht door de communistische toepassingen ervan, en nog steeds gebruikt in de globale preventieplannen van onze ondernemingen, geeft een helikopterbeeld dat je toelaat om je doelstellingen wat ruimer te beschouwen, en wat grootser te zien. Ook hier blijven de SMART doelstellingen relevant.
Zelf doe ik dat ook zo ruwweg om de vijf jaar. De laatste maal dat ik er echt tijd voor heb uitgetrokken, was eind 2015, toen ik net 40 geworden was. En binnen enkele weken ga ik tijd maken om voor deze oefening opnieuw in de diepte te gaan. Ik ben alvast even gaan terugkijken naar mijn vorige oefening. Hiervoor maakte ik vier stappen, die ik graag in dit artikel even deel.
Stap 1 Maak tijd vrij
Alles begint met een goede voorbereiding. Je gaat een plan van aanpak uitstippelen voor de volgende vijf jaar. Dat doe je best niet "even tussendoor". Maak er minstens drie uur voor vrij, om echt in de diepte te kunnen gaan. Je kunt het ook uitsplitsen in enkele sessies, waarbij je eerst je high level doelen zeker stelt, en op een ander moment de concrete stappen die je gaat nemen, vastlegt.
Stap 2 Hoe gaat het nu?
Ben je tevreden met wie je bent, wat je doet? Is je financiële staat ok? Hoe zit het met je gezondheid? Heb je een gebalanceerd sociaal netwerk?
Stel een stand van zaken op, en bepaal voor jezelf wat je belangrijk vindt. Kijk dan of je daar iets aan wilt wijzigen, of omgekeerd of je acties zou willen nemen om deze te behouden zoals het nu is.
Om een concreet voorbeeld te nemen: misschien ben je niet tevreden over je gewicht, worstel je al jaren met ernstig overgewicht, en zou je daar wel iets aan willen veranderen.
Stap 3 Wat wil je bereiken?
Neem de onderwerpen die je belangrijk vindt onder de loep. Waar wil je staan binnen vijf jaar? Welke doelen wil je halen? Schrijf die op. Wees zo specifiek mogelijk. Maak de lijst ook niet te uitgebreid, en de doelen niet onhaalbaar. Aan de andere kant, durf wel een beetje te dromen. Met een goede aanpak kun je gek veel bereiken op vijf jaar!
Om verder te bouwen op bovenstaand voorbeeld: je doel kan zijn om een BMI van minder dan 25 te halen - en te behouden.
Stap 4 Hoe ga je dat doen?
Beschrijf meer concreet hoe je elk bepaald doel gaat bereiken. Dit doe je door tussentijdse stappen toe te voegen, concrete acties te bepalen, en nog beter, systemen in te voeren die je elke dag gaan helpen om je doelen te bereiken.
Je streefgewicht ga je wellicht niet opeens behalen. Bekijk wat een gezonde daling van je gewicht is op de langere termijn, en koppel daar je streefgewicht per jaar aan. Bespreek dit met je huisarts of een diëtist - dat kan een van die concrete acties zijn. Bepaal hoe vaak je je gewicht gaat bijhouden, en hoe je dat gaat opvolgen. Zo kun je besluiten dat je je elke ochtend gaat wegen, en dat je dit gewicht bijhoudt in een Excel bestand met weekgrafiek. Je kunt ook besluiten om elke donderdagavond te gaan winkelen, en op basis van een weekmenu boodschappen voor een week te halen.
Stap 5 Plan het in!
Zet je vijfjarenplan om in concrete acties. Maak afspraken, creëer actiepunten. Voorzie plaatsen in je agenda waarop je tijd vrijmaakt om dit doel bij te sturen, aan te pakken; zorg ervoor dat dit doel ook echt "front of mind" blijft, dat je het de nodige aandacht blijft geven.
Je kunt elke maandagochtend een kwartier inplannen waarbij je de voorgaande week in beschouwing neemt. Wat is er goed gegaan? Wat liep er fout? Hier kun je bijsturen. Je kunt de woensdagavond een moment inplannen om je weekmenu en boodschappenlijst samen te stellen.
Enfin, dit alles is maar een kort overzicht van hoe je een vijfjarenplan kunt opstellen.
Zoals ik al aangaf, ik heb al kort mijn vorig vijfjarenplan herbekeken. En een van de doelstellingen die ik uiteindelijk niét had uitgewerkt omdat ik vond dat ik al genoeg prioritaire had, is dit jaar toch verrassend genoeg uitgekomen zonder dat ik er veel moeite voor moest doen:
"Ik wil tegen eind 2020 minstens één dag per week van thuis uit werken"…