Meer dan 400.000 werknemers zijn langer dan een jaar thuis door ziekte. Na zes maanden arbeidsongeschiktheid zal nog de helft van de werknemers succesvol kunnen re-integreren in hun oorspronkelijke functie. Na een jaar is dat minder dan één op de vijf.
Wij als artsen hebben een impact op het herstel. Hoe sneller iemand progressief het werk hervat met een correcte opvolging, hoe groter de kans op een succesvolle re-integratie.
De patiënt kiest er natuurlijk zelf niet voor om ziek te worden. Dit wordt vaak als argument aangehaald tegen maatregelen die de stijgende ziektekosten willen aanpakken. Maar eigenlijk vind ik die opmerking naast de kwestie. We hebben wel degelijk een impact op de weg naar een spoedig herstel. Een actieve reactivatie past hier in, en is ook in het belang van de patiënt zelf.
Rugpijn
In de jaren ’90 en '00 zagen we een sterke toename van zowel de incidentie als prevalentie van deze aandoening: steeds meer mensen hadden last van de rug, en steeds vaker en langduriger. Op heden is het nog steeds de belangrijkste oorzaak van arbeidsongeschiktheid.
Nochtans is het werk niet fysiek zwaarder geworden, integendeel. Ergonomische maatregelen hebben de arbeidsomstandigheden grooso modo verbeterd. Er blijkt echter een belangrijke psychogene factor. Je voelt je gestresseerd; dit leidt tot spierspanningen. Hierdoor slaap je slechter, voel je je niet goed in je vel. Een vicieuze cirkel die leidt tot arbeidsongeschiktheid door rugpijn; maar het is niet de oorzaak, hoogstens een verergerende factor.
Wij als artsen gaven nogal eens een goed bedoeld, maar verkeerd advies. We keken peinzend naar de röntgenfoto's, schudden meewarig het hoofd en toonden aan de patiënt al de uitpuilingen en papegaaienbekken. "Uw rug is versleten," zeiden we dan. "Vanaf nu moet u het rustiger aan doen. Neem alle tijd om te herstellen, en laat u in het genezingsproces leiden door de pijn." En vervolgens schreven we platte bedrust voor, pijnstillers en spierontspanners.
Ondertussen weten we dat dit het herstel enkel vertraagt; de spieren kwijnen weg en de belastbaarheid daalt nog verder. De snelste weg naar revalidatie is activering met een concreet oefenprogramma. Zo staat ook beschreven in de klinische praktijkrichtlijn hierover van het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg.
Stress en burn-out
De laatste jaren zien we een sterke toename van uitval door stressklachten; nog even en het heeft rugklachten ingehaald als de belangrijkste oorzaak van verzuim.
En we zijn dezelfde fout aan het maken.
Want wat is het advies? Laat die persoon “terug op adem komen”. Val hem of haar zeker niet lastig door in de eerste maanden aan te sporen tot een gedeeltelijke werkhervatting.
Het gevolg? De patiënt voelt zich inderdaad tijdelijk beter, maar het onderliggend probleem is niet aangepakt. Enkele maanden later wordt het des te moeilijker voor de werknemer om het werk te hervatten.
Actieve re-integratie
Een gestructureerd overleg tussen de behandelend arts, de adviserend arts en de arbeidsarts dringt zich op, met een goede begeleiding van de werknemer via overleg met de werkgever naar een progressieve re-integratie.
En de richtlijnen die de werkgroep in opdracht van minister Maggie De Block gaat opstellen, kunnen hierbij helpen - maar meer daarover binnenkort in mijn opiniestukken voor Prevent en de Artsenkrant :-).