Onlangs beluisterde ik het uitstekende boek The Intelligence Trap: Why Smart People Make Dumb Mistakes van David Robson (toevallig mijn honderdste boek van dit jaar). Ik kan het ten zeerste aanraden: het legt uit waarom intelligente mensen domme dingen geloven. Het legt bijvoorbeeld van naadje tot draadje uit waarom er mensen zijn die niet geloven dat de klimaatverandering echt is, en veroorzaakt door menselijke interventie (hoewel hier al ruim 40 jaar een wetenschappelijke consensus rond bestaat, zoals ook helder weergegeven in Losing Earth: A Recent History van Nathaniel Rich).
Het boek heeft me ook doen beseffen dat ik soms op een verkeerde wijze communiceer. Zo heb ik twaalf jaar terug een blokartikel gemaakt over de griepvaccinatie, waarin ik vijf hardnekkige mythes aanpakte. Die tekst heb ik hergebruikt voor de infofiches die we aan elke werknemer meegaven, en onlangs nog voor een video van Attentia ter promotie van de griepcampagne. Volgens psychologisch onderzoek blijkt echter dat ik hiermee het omgekeerde effect heb bereikt dan wat ik beoogde.
Ik gebruikte namelijk de mythes als titel, bijvoorbeeld "vaccinaties verzwakken je afweer", en vervolgens legde ik uit waarom dat niet het geval is. Nu blijkt dat men doorgaans enkel die titels onthoudt en onbewust voor waar gaat aanzien. Zelfs een titel als "Vaccinaties verzwakken je afweer niet" heeft niet het verhoopte effect, want het legt de aandacht op de te weerleggen stelling, en bekrachtigt die eerder dan dat ze die verzwakt*. Met mijn goedbedoelde teksten heb ik dus enkel de mythes versterkt. Ik had beter als titel gebruikt "Vaccinaties versterken je afweer," en in de tekst aangegeven dat men onterecht nogal eens het omgekeerde denkt.
Ik ga hier alleszins aandacht aan besteden in mijn toekomstige communicaties!
* Dit doet me denken aan een scène uit de filmkomedie "Fatal Instinct". De protagonist vertelt aan een ex dat hij verliefd is op een andere, knappe vrouw. "Not that you're not beautiful!", haast hij zich erbij te zeggen. Maar de ex pikt enkel op: "you're not beautiful!"