Huidkankercellen hebben een andere geur. Amerikaanse onderzoekers vergeleken de lucht boven een aantal huidkankercellen met die boven gewone cellen. De chemische samenstelling van die lucht verschilde. Een profiel voor de geur van kankercellen kan worden opgesteld. Op termijn zou zo een goedkope en pijnloze manier van testen kunnen ontwikkeld, ter vervanging van de biopsie.
Ook andere onderzoekers werken aan manieren om kanker op te sporen aan de hand van geur. Zo worden er honden getraind om blaaskanker in urinemonsters op te sporen door eraan te ruiken.
Het gebruik van het reukorgaan als diagnosemiddel is niet nieuw. Een sterk ontregelde diabetes bijvoorbeeld geeft een karakteristieke fruitgeur van de adem, door de aceton die wordt geproduceerd bij diabetische ketoacidosis. De ernst van een infectie kon men al inschatten door de geur die vrijkwam boven de wonde.
Of om het minder ver van huis te zoeken: een acute opstoot van ethylisme evalueer ik onder meer door de karakteristieke ethylgeur van de uitgeademde lucht van de werknemer. In mensentaal: ik ruik aan de adem of iemand alcohol heeft gedronken. Deze diagnose wordt wel bemoeilijkt door de patiënten zelf. Bij navraag ontkennen ze ten stelligste dat ze onder de invloed zijn.
"N-n-neuh, meneer doktoor, ik raak al m-m-maanden geen *hik* druppel meer aan," lallen ze dan.
Lang geleden heb ik me er wel eens aan laten vangen. De walm die de sobere werknemer uitstootte
zou niet te wijten zijn aan alcohol, maar aan een Fisherman's Friend.
"Werkelijk?" reageer ik verbaasd.
"O ja," vervolgt de schelm. "Mijn vrienden vragen me altijd of ik iets gedronken heb, telkens wanneer ik een FF genomen heb. Maar ik raak nooit een druppel alcohol aan!"
Later heb ik zelfs een aantal zakjes Fisherman's Friend aangeschaft (van elke smaak een zakje, want de man had niet gespecifieerd welke soort de alcoholgeur reproduceerde). Ik zoog op zulk een pastille en wou vervolgens mijn adem op mijn vrouw uitproberen. Ik legde haar de bedoeling van mijn experiment uit. Het was pas toen ze haar wenkbrauw meewarig optrok, dat ik doorhad wat een goedgelovige sukkel ik was.
De geur is natuurlijk niet het enige diagnosemiddel dat ik tijdens een medisch onderzoek ter beschikking heb. Ik heb dan wel geen blaastoestel of bloedtest, maar soms zie je aan andere kenmerken of iemand vaak alcohol gebruikt. Gesprongen adertjes op en rond de neus. Bloeddoorlopen ogen. Zwakke kuitspieren. Een gestoorde Romberg-test. De Romberg-test is een neurologische test, die de evenwichtszin bepaalt. Je staat met je voeten naast elkaar en je ogen gesloten. Als je begint te vallen, kan dit op een storing in het cerebellum wijzen. Nu, de meeste artsen vraagt bij deze test ook om je armen voor je uit te steken. Hierdoor kun je namelijk ook kijken of er niet-intentionele tremor is in de handen (een klein beetje beven van de vingers). En je kunt kijken of de vingernagels proper zijn. Ja, zulk een eenvoudige test kan veel informatie opleveren.
In ieder geval, sinds het Fisherman-debâcle werd ik wantrouwiger. Wanneer ik bij iemand alcohol op de adem rook, en de Romberg-test was wat gestoord, vroeg ik of hij of zij misschien gedronken had.
"Nee, helemaal niet!" was dan vaak het geschokte antwoord.
"Werkelijk?" antwoord ik. "Maar uw evenwichtstest was gestoord. En als u niets gedronken heeft, dan moeten we de verklaring elders zoeken. Ik wil u niet ongerust maken, maar het zou zelfs kunnen wijzen op Multiple Sclerose!"
"O, euh, oei," zegt de werknemer, deksels goed wetend waardoor de evenwichtstest écht gestoord is.
"Maar het kan ook iets banaal zijn, zoals een ontsteking van het binnenoor," vervolg ik geruststellend. "Heeft u de laatste tijd last van duizeligheid?"
"Ja, ja, dat kan wel zijn ja," zegt de werknemer enthousiast, met beide handen de mogelijke uitweg aangrijpend.
"Mmh," zeg ik. "Ik ga u toch een verwijsbrief opstellen voor uw huisarts, om te bepalen wat precies de oorzaak is van uw evenwichtsstoornissen. Als het iets onschuldig is, kan ik u natuurlijk zonder probleem uw schifting geven. Maar eerst moeten we kijken of het niets ernstiger is, aangezien u niets gedronken heeft..."
In de verwijsbrief vermeldde ik evenwel de ethylgeur, en de vraag om dit te evalueren.
De laatste tijd wind ik er geen doekjes meer om.
"Heeft u alcohol gedronken?" vraag ik op de man (of vrouw) af.
"Nee, helemaal niet!" zegt de onthutste werknemer.
"Ik geloof u niet," zeg ik nu. "Ik ruik alcohol op uw adem. Ik ga u een verwijsbrief geven voor uw huisarts, om te bepalen of u vaker overmatig alcohol gebruikt. Pas wanneer uit die testen blijkt dat dit niet het geval is, zal ik u de schifting geven."
Ja, ik word hard.
Dr. Edelhard Kempeneers.
Ook andere onderzoekers werken aan manieren om kanker op te sporen aan de hand van geur. Zo worden er honden getraind om blaaskanker in urinemonsters op te sporen door eraan te ruiken.
Het gebruik van het reukorgaan als diagnosemiddel is niet nieuw. Een sterk ontregelde diabetes bijvoorbeeld geeft een karakteristieke fruitgeur van de adem, door de aceton die wordt geproduceerd bij diabetische ketoacidosis. De ernst van een infectie kon men al inschatten door de geur die vrijkwam boven de wonde.
Of om het minder ver van huis te zoeken: een acute opstoot van ethylisme evalueer ik onder meer door de karakteristieke ethylgeur van de uitgeademde lucht van de werknemer. In mensentaal: ik ruik aan de adem of iemand alcohol heeft gedronken. Deze diagnose wordt wel bemoeilijkt door de patiënten zelf. Bij navraag ontkennen ze ten stelligste dat ze onder de invloed zijn.
"N-n-neuh, meneer doktoor, ik raak al m-m-maanden geen *hik* druppel meer aan," lallen ze dan.
Lang geleden heb ik me er wel eens aan laten vangen. De walm die de sobere werknemer uitstootte
zou niet te wijten zijn aan alcohol, maar aan een Fisherman's Friend."Werkelijk?" reageer ik verbaasd.
"O ja," vervolgt de schelm. "Mijn vrienden vragen me altijd of ik iets gedronken heb, telkens wanneer ik een FF genomen heb. Maar ik raak nooit een druppel alcohol aan!"
Later heb ik zelfs een aantal zakjes Fisherman's Friend aangeschaft (van elke smaak een zakje, want de man had niet gespecifieerd welke soort de alcoholgeur reproduceerde). Ik zoog op zulk een pastille en wou vervolgens mijn adem op mijn vrouw uitproberen. Ik legde haar de bedoeling van mijn experiment uit. Het was pas toen ze haar wenkbrauw meewarig optrok, dat ik doorhad wat een goedgelovige sukkel ik was.
De geur is natuurlijk niet het enige diagnosemiddel dat ik tijdens een medisch onderzoek ter beschikking heb. Ik heb dan wel geen blaastoestel of bloedtest, maar soms zie je aan andere kenmerken of iemand vaak alcohol gebruikt. Gesprongen adertjes op en rond de neus. Bloeddoorlopen ogen. Zwakke kuitspieren. Een gestoorde Romberg-test. De Romberg-test is een neurologische test, die de evenwichtszin bepaalt. Je staat met je voeten naast elkaar en je ogen gesloten. Als je begint te vallen, kan dit op een storing in het cerebellum wijzen. Nu, de meeste artsen vraagt bij deze test ook om je armen voor je uit te steken. Hierdoor kun je namelijk ook kijken of er niet-intentionele tremor is in de handen (een klein beetje beven van de vingers). En je kunt kijken of de vingernagels proper zijn. Ja, zulk een eenvoudige test kan veel informatie opleveren.
In ieder geval, sinds het Fisherman-debâcle werd ik wantrouwiger. Wanneer ik bij iemand alcohol op de adem rook, en de Romberg-test was wat gestoord, vroeg ik of hij of zij misschien gedronken had.
"Nee, helemaal niet!" was dan vaak het geschokte antwoord.
"Werkelijk?" antwoord ik. "Maar uw evenwichtstest was gestoord. En als u niets gedronken heeft, dan moeten we de verklaring elders zoeken. Ik wil u niet ongerust maken, maar het zou zelfs kunnen wijzen op Multiple Sclerose!"
"O, euh, oei," zegt de werknemer, deksels goed wetend waardoor de evenwichtstest écht gestoord is.
"Maar het kan ook iets banaal zijn, zoals een ontsteking van het binnenoor," vervolg ik geruststellend. "Heeft u de laatste tijd last van duizeligheid?"
"Ja, ja, dat kan wel zijn ja," zegt de werknemer enthousiast, met beide handen de mogelijke uitweg aangrijpend.
"Mmh," zeg ik. "Ik ga u toch een verwijsbrief opstellen voor uw huisarts, om te bepalen wat precies de oorzaak is van uw evenwichtsstoornissen. Als het iets onschuldig is, kan ik u natuurlijk zonder probleem uw schifting geven. Maar eerst moeten we kijken of het niets ernstiger is, aangezien u niets gedronken heeft..."
In de verwijsbrief vermeldde ik evenwel de ethylgeur, en de vraag om dit te evalueren.
De laatste tijd wind ik er geen doekjes meer om.
"Heeft u alcohol gedronken?" vraag ik op de man (of vrouw) af.
"Nee, helemaal niet!" zegt de onthutste werknemer.
"Ik geloof u niet," zeg ik nu. "Ik ruik alcohol op uw adem. Ik ga u een verwijsbrief geven voor uw huisarts, om te bepalen of u vaker overmatig alcohol gebruikt. Pas wanneer uit die testen blijkt dat dit niet het geval is, zal ik u de schifting geven."
Ja, ik word hard.
Dr. Edelhard Kempeneers.