Doorgaan naar hoofdcontent

Dronken geuren

Huidkankercellen hebben een andere geur. Amerikaanse onderzoekers vergeleken de lucht boven een aantal huidkankercellen met die boven gewone cellen. De chemische samenstelling van die lucht verschilde. Een profiel voor de geur van kankercellen kan worden opgesteld. Op termijn zou zo een goedkope en pijnloze manier van testen kunnen ontwikkeld, ter vervanging van de biopsie.
Ook andere onderzoekers werken aan manieren om kanker op te sporen aan de hand van geur. Zo worden er honden getraind om blaaskanker in urinemonsters op te sporen door eraan te ruiken.

Het gebruik van het reukorgaan als diagnosemiddel is niet nieuw. Een sterk ontregelde diabetes bijvoorbeeld geeft een karakteristieke fruitgeur van de adem, door de aceton die wordt geproduceerd bij diabetische ketoacidosis. De ernst van een infectie kon men al inschatten door de geur die vrijkwam boven de wonde.
Of om het minder ver van huis te zoeken: een acute opstoot van ethylisme evalueer ik onder meer door de karakteristieke ethylgeur van de uitgeademde lucht van de werknemer. In mensentaal: ik ruik aan de adem of iemand alcohol heeft gedronken. Deze diagnose wordt wel bemoeilijkt door de patiënten zelf. Bij navraag ontkennen ze ten stelligste dat ze onder de invloed zijn.
"N-n-neuh, meneer doktoor, ik raak al m-m-maanden geen *hik* druppel meer aan," lallen ze dan.

Lang geleden heb ik me er wel eens aan laten vangen. De walm die de sobere werknemer uitstootte zou niet te wijten zijn aan alcohol, maar aan een Fisherman's Friend.
"Werkelijk?" reageer ik verbaasd.
"O ja," vervolgt de schelm. "Mijn vrienden vragen me altijd of ik iets gedronken heb, telkens wanneer ik een FF genomen heb. Maar ik raak nooit een druppel alcohol aan!"
Later heb ik zelfs een aantal zakjes Fisherman's Friend aangeschaft (van elke smaak een zakje, want de man had niet gespecifieerd welke soort de alcoholgeur reproduceerde). Ik zoog op zulk een pastille en wou vervolgens mijn adem op mijn vrouw uitproberen. Ik legde haar de bedoeling van mijn experiment uit. Het was pas toen ze haar wenkbrauw meewarig optrok, dat ik doorhad wat een goedgelovige sukkel ik was.

De geur is natuurlijk niet het enige diagnosemiddel dat ik tijdens een medisch onderzoek ter beschikking heb. Ik heb dan wel geen blaastoestel of bloedtest, maar soms zie je aan andere kenmerken of iemand vaak alcohol gebruikt. Gesprongen adertjes op en rond de neus. Bloeddoorlopen ogen. Zwakke kuitspieren. Een gestoorde Romberg-test. De Romberg-test is een neurologische test, die de evenwichtszin bepaalt. Je staat met je voeten naast elkaar en je ogen gesloten. Als je begint te vallen, kan dit op een storing in het cerebellum wijzen. Nu, de meeste artsen vraagt bij deze test ook om je armen voor je uit te steken. Hierdoor kun je namelijk ook kijken of er niet-intentionele tremor is in de handen (een klein beetje beven van de vingers). En je kunt kijken of de vingernagels proper zijn. Ja, zulk een eenvoudige test kan veel informatie opleveren.

In ieder geval, sinds het Fisherman-debâcle werd ik wantrouwiger. Wanneer ik bij iemand alcohol op de adem rook, en de Romberg-test was wat gestoord, vroeg ik of hij of zij misschien gedronken had.
"Nee, helemaal niet!" was dan vaak het geschokte antwoord.
"Werkelijk?" antwoord ik. "Maar uw evenwichtstest was gestoord. En als u niets gedronken heeft, dan moeten we de verklaring elders zoeken. Ik wil u niet ongerust maken, maar het zou zelfs kunnen wijzen op Multiple Sclerose!"
"O, euh, oei," zegt de werknemer, deksels goed wetend waardoor de evenwichtstest écht gestoord is.
"Maar het kan ook iets banaal zijn, zoals een ontsteking van het binnenoor," vervolg ik geruststellend. "Heeft u de laatste tijd last van duizeligheid?"
"Ja, ja, dat kan wel zijn ja," zegt de werknemer enthousiast, met beide handen de mogelijke uitweg aangrijpend.
"Mmh," zeg ik. "Ik ga u toch een verwijsbrief opstellen voor uw huisarts, om te bepalen wat precies de oorzaak is van uw evenwichtsstoornissen. Als het iets onschuldig is, kan ik u natuurlijk zonder probleem uw schifting geven. Maar eerst moeten we kijken of het niets ernstiger is, aangezien u niets gedronken heeft..."
In de verwijsbrief vermeldde ik evenwel de ethylgeur, en de vraag om dit te evalueren.

De laatste tijd wind ik er geen doekjes meer om.
"Heeft u alcohol gedronken?" vraag ik op de man (of vrouw) af.
"Nee, helemaal niet!" zegt de onthutste werknemer.
"Ik geloof u niet," zeg ik nu. "Ik ruik alcohol op uw adem. Ik ga u een verwijsbrief geven voor uw huisarts, om te bepalen of u vaker overmatig alcohol gebruikt. Pas wanneer uit die testen blijkt dat dit niet het geval is, zal ik u de schifting geven."
Ja, ik word hard.
Dr. Edelhard Kempeneers.

Populaire posts van deze blog

Apenpokken - stand van zaken

Apenpokken zijn wereldwijd in opmars, ook in België. Wat is het, hoe wordt het overgedragen, wat zijn de preventiemaatregelen en wat is de huidige stand van zaken in België? Sinds de laatste keer dat ik erover schreef begin juli, is de situatie wat gewijzigd. Onderstaand artikel geeft een overzicht. Wat zijn Apenpokken Monkeypox of Apenpokken (MPX) wordt veroorzaakt door het monkeypoxvirus (MPXV), dat behoort tot de familie van de orthopoxvirussen (waartoe ook het pokkenvirus behoort). Tot nu toe kwam de ziekte vooral voor in beboste delen van Centraal- en West-Afrika, met sporadisch gevallen in andere landen, gelinkt aan een reis naar deze gebieden. Sinds begin mei 2022 verspreidt de ziekte zich echter in Europa en daarbuiten, waarbij besmettingen vooral voorkomen bij mannen die seksuele contacten hebben met mannen, maar niet uitsluitend. Hoe raakt men besmet Om besmet te geraken door het apenpokkenvirus moet men nauw contact hebben met een besmettelijke of ziek persoon. Dit kan optre

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels

Calciumhydroxide in water

Kalkwater of kalkmelk is een oplossing van calciumhydroxide (Ca(OH) 2 ) in water. Calciumhydroxide is weinig oplosbaar in water. “0,17 gram per 100 ml water”. Bron: Chemiekaarten 19 e editie 2004. “Licht oplosbaar in water van 20°C : 1,65 g/l” Bron: Carmeuse.nl In water valt Ca(OH) 2 uiteen in Ca 2+ - en OH - -ionen. Hierdoor ontstaat een basische oplossing. De pH van een oplossing van 0,01% is 11,3. “pH: 11.3 (0.01% at 25 deg C); 12.5 to 12.7 (saturated solution (0.18 g/100 mL) at 25 deg C)” Bron: Intox.org Bij een gesatureerde oplossing (= maximum oplosbare hoeveelheid) bedraagt de pH 12,4 tot 12,8. “pH (saturated solution): 12.4” Bron: Sultanchemists.com “pH: 12,5-12,8 bij een concentratie van 1.070 mg/l” Bron: Carmeuse.nl Bij een langere blootstelling aan calciumhydroxide zullen de huidletsels meer uitgesproken zijn. Dit staat ook als dusdanig vermeld op veiligheidsfiches over calciumhydroxide. “Calcium hydroxide penetrates the ski