Doorgaan naar hoofdcontent

Acht maatregelen om uw werknemers te beschermen tegen de zon

Moeten uw werknemers in warme weersomstandigheden hun werk verrichten? Dan heeft u als werkgever (of in diens opdracht, als interne preventieadviseur) de verantwoordelijkheid om ze te beschermen. Met welke middelen kunt u de werknemers beschermen bij een rechtstreekse blootstelling aan de stralen van de zon?  U verneemt het hier.


Zonnestralen en gezondheid

Ongeveer de helft van de stralen van de zon bestaat uit zichtbaar licht. De andere helft bestaat uit infrarode warmtestraling en voor een klein deel uit ultraviolet licht.
Ultraviolet-A (uva) en ultraviolet-B (uvb) zijn twee types straling die de huid kunnen beschadigen. Ultraviolet-C (uvc) wordt door de ozonlaag tegengehouden en bereikt de aarde niet.
Uva-stralen vormen het grootste deel van de ultraviolette straling. Deze stralen zijn de hele dag aanwezig en zorgen voor een snelle maar kortstondige bruine tint. Deze stralen dringen diep in de huid door en beschadigen de lagere huidlagen. Zo veroorzaken ze zonnebrand, rimpels, huidvlekjes, bruine huid, precancereuze huidletsels en huidkanker. Dit even terzijde: zonnebanken leveren twee tot zes maal meer uva-stralen dan natuurlijk zonlicht.
Uvb-stralen vormen een klein gedeelte van de ultraviolette straling. In België bereikt deze straling haar hoogtepunt tussen 12 en 15 uur (zomertijd). Ze zorgen voor een traag ontwikkelende maar langer blijvende bruine tint. De uvb-stralen van de zon beschadigen de buitenste laag van de huid en veroorzaken zonnebrand en huidkanker.
De afgelopen tien jaar is het aantal gevallen van huidkanker in België bijna verdrievoudigd. Eén op de vijf mensen wordt in hun leven behandeld voor huidkanker. Vooral mensen met huidtype 1 (rood of lichtblond haar en lichte ogen) of 2 (blond haar, grijze, groene of blauwe ogen) lopen risico’s in de zon.

De wetgeving

Bij blootstelling aan rechtstreekse zonnestraling moeten de werknemers beschikken over collectieve of persoonlijke beschermingsmiddelen. Dit staat beschreven in artikel 14 van het koninklijk besluit van 4 juni 2012 betreffende de thermische omgevingsfactoren (Codex hoofdstuk IV, titel II, afdeling VI). De wetgeving geeft evenwel geen verdere specificaties over de aard of hoedanigheid van deze beschermingsmaatregelen.

Maatregelen – collectief

Maatregel 1: Werkplanning

Primaire preventie is nog het beste. Als het mogelijk is, organiseer dan de werkplanning dusdanig dat het werken in de zon tussen 12u en 15u vermeden wordt.

Maatregel 2: Afscherming

Een dekzeil of andere schermen boven de plek waar wordt gewerkt, biedt niet alleen bescherming tegen het schadelijke ultraviolette licht, maar ook een schaduwrijke plek met relatief koelere temperaturen. Het is zelfs een optie om een parasol te plaatsen.

Maatregel 3: Voorlichting

Uw werknemers zijn zich misschien niet voldoende bewust van de potentiële gezondheidsrisico’s. Informeer hen via posters, toolboxmeetings, het personeelsblad, of andere middelen, over de vuistregels voor veilig in de open lucht werken.

Maatregelen – persoonlijk

Maatregel 4: Anti-zonnebrand

Anti-zonnebrandmiddelen bevatten uv-filters, waardoor minder uv-straling de huid bereikt. Ze bieden weliswaar geen volledige bescherming. De beschermingsfactor is een maat voor de doeltreffendheid van het tegenhouden van uvb-straling. Het getal geeft aan hoeveel langer iemand die beschermd is met anti-zonnebrandmiddel in de zon kan blijven dan iemand zonder bescherming, voordat er zonnebrand optreedt. Een anti-zonnebrandmiddel van minstens factor 30 is aangewezen, om de twee uur aan te brengen; vaker indien men veel zweet.

Maatregel 5: Uv-werende kleding

Normale kleding zoals een katoenen T-shirt biedt onvoldoende bescherming voor mensen die een groot aantal uren per dag worden blootgesteld aan uv-straling. Zo geeft een wit katoenen T-shirt slechts een beschermingsfactor van 15. Na een aantal malen wassen kan dit oplopen tot een factor 20. Is het T-shirt nat (bvb. doorweekt met zweet), dan neemt de beschermingsfactor weer met de helft af. Honderd procent polyester komt gemiddeld niet hoger dan factor 10.

Maatregel 6: Hoofddeksel

Een pet of helm met een nekflap beschermt tegen oververhitting, biedt schaduw (en dus comfort) aan de ogen, en beschermt het hoofd en de nek tegen uv-straling.

Maatregel 7: Zonnebril

Voorzie een zonnebril met een uv-filter. Zonnebrillen zonder uv-filter zijn even effectief in het tegenhouden van het zichtbare zonlicht, maar leiden door een vergroting van de oogpupil tot een grotere blootstelling aan uv-stralen. Deze zijn schadelijk voor de ooglens.

Maatregel 8: Nazicht huidletsels

De werknemer moet naar een huisarts of huidspecialist gaan als een moedervlek van uitzicht verandert of een zweertje niet overgaat. Als eerste screening kan men gebruik maken van de app SkinVision. Deze app kan in 80 procent huidkanker met zekerheid herkennen en in 95 procent met grote waarschijnlijkheid. Dat zijn cijfers die het oog van een dermatoloog benaderen.

Populaire posts van deze blog

Mis geen twee keer

Weet je nog dat ik een paar jaar geleden blogde over mijn doelstellingen? Nou, ik heb een kleine bekentenis te doen. Ik was een beetje uitgepraat over mijn doelen en ik had er ook een tijdje moeite mee. Na een acute periode van covid (na twee dagen was ik weer aan het werk) heb ik verrassend lang moeite gehad om mijn dagelijkse tienduizend stappen te halen. Ik was gewoon uitgeput, mijn conditie was plotsklaps verslechterd. Het duurde even voordat ik weer in vorm was. Uiteindelijk haalde ik mijn doelstelling van gemiddeld 10.000 stappen per dag net niet in 2022 💀. Aanvankelijk was dat dus omdat ik gewoonweg niet meer kon (ik zal het maar niet hebben over het aantal ibuprofens dat ik maandenlang heb genomen om de dag door te komen), maar na vier maanden of zo was dat wel verbeterd. En vanaf dan waren het eerder mijn nieuwe gewoontes waardoor ik er niet meer aan toe kwam om de extra effort te doen. Het nieuwe jaar heb ik ook niet goed ingezet; de eerste week was er één dag waarop ik de t

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Is maté oké?

Maté is een infusie van yerba maté bladeren in heet water. Het lijkt nog het meeste op thee, en wordt in de Zuid-Amerikaanse landen ook in plaats hiervan en in plaats van koffie gedronken. Eeuwenoud symbool van gezondheid en vriendschap, is deze drank er hét sociale bindmiddel. Maté is ook in de lage landen verkrijgbaar, in kruidenwinkels maar ook in grootwarenhuizen. En het heeft een afzetmarkt. Niet alleen bij inwijkelingen uit Zuid-Amerika. Maté wordt, naast groene thee, namelijk ook aanbevolen als hulpmiddel bij afvallen. Op een relatief bekende website staat maté geklasseerd onder "planten zonder risico", "... U kunt ook rechtstreeks thee van maté of groene thee nemen: gemakkelijk te vinden en veelvuldig gebruikt ..." Tal van dieetwebsites raden ook maté aan, omwille van tal van redenen: naast bijkomend gewichtsverlies, heeft het een beschermend effect op het hart. Het doet de slechte cholesterol dalen en beschermt tegen beschadigingen van het DNA. Het h