Doorgaan naar hoofdcontent

Chim Chim Cher-ee

Wat is de oorsprong van het woord "kanker"? Wat hebben kleurstoffen voor textiel te maken met chemotherapie? Hoe was het mogelijk dat men tientallen jaren zeer uitgebreide (en invaliderende) chirurgische ingrepen heeft uitgevoerd bij borstkanker, terwijl hierdoor niet meer patiënten overleefden? Het antwoord op zulke vragen vind je in het boek The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer door Siddhartha Mukherjee.

Nu, ik wil hier niet de verkeerde indruk scheppen dat het boek enkel een samenraapsel is van interessante weetjes over dit verschrikkelijke verschijnsel. Integendeel, het is een magistraal boek dat de hele geschiedenis van de verschillende verschijningsvormen van kanker en haar behandelingswijzen samenbrengt in een coherent geheel.


Zo wijdt hij een hoofdstuk aan Percival Pott, een Londense arts die het vermoeden kreeg dat de etterende gezwellen op de balzakken van jonge schoorsteenvegers niet venerische aandoeningen waren, die ze opgelopen zouden hebben bij het bezoeken van dames van lichte zeden, zoals destijds vermoed werd. Wellicht kwam het doordat hij deze aandoening enkel bij schoorsteenvegers aantrof, en niet bij mannen van andere beroepsklassen met hoogstvermoedelijk toch gelijkaardige seksuele voorkeuren en gedragingen. Ook het feit dat hij de ulcera al bij prepuberale jongens aantrof, bracht hem bij een andere hypothese.

Achteraf bekeken was het nog niet zo moeilijk om de link te maken, omdat scrotumkanker quasi nooit voorkwam, behalve dan dus bij schoorsteenvegers. Een gelijkaardig duidelijk verband bestaat er tussen asbestblootstelling en het uiterst zeldzame mesothelioom, een uiterst agressief longkankergezwel dat uitsluitend na blootstelling aan asbest optreedt.

Zo was het destijds een stuk moeilijker om het verband tussen roken en longkanker te objectiveren. Raar, zou je denken, want het roken leidde destijds tot een explosieve toename in longkanker. Maar het was net doordat iederéén rookte, dat men er niet eens aan dacht om de link te leggen. Er was omzeggens geen controlegroep. Men dacht aan industriële vervuiling, infectieziekten, miasma's of goddelijke straffen. Maar roken? Geen kat die eraan dacht. Tot men het toch ging onderzoeken, en dan werd het maar al te duidelijk hoe schadelijk roken wel was.

De tabaksindustrie heeft deze wetenschappelijke bevindingen echter nog decennialang weten achter te houden en te vervormen, en via lobbywerk de kankerstokjes toch nog vrij verkoopbaar weten te houden, totdat uiteindelijk... wel, uiteindelijk niets. eigenlijk. Sigaretten worden nog steeds aan de lopende band verkocht, met jaarlijks miljoenen vermijdbare kankersterftes en onnoemelijk menselijk leed... Maar dat terzijde. Het boek van Mukherjee over kanker dus; echt wel de moeite waard.

Populaire posts van deze blog

Jicht en jus (d'orange)

Recent heb ik gelezen dat softdrinks een jichtopstoot kunnen veroorzaken! Drinken van twee gesuikerde softdrinks per dag zou de kans op een jichtopstoot met 85% doen stijgen. Het vruchtsuiker (fructose) is verantwoordelijk voor dit verhoogd risico, dieetdranken geven geen probleem. Ook andere producten die fructose bevatten (fruitsappen, appels en sinaasappels) geven een verhoogde kans op jicht!? Kijk, dat is dus nieuw voor mij. In alle overzichtslijstjes voor jichtlijders vind je net terug dat je fruit naar believen mag nuttigen. Snoepjes die fructose bevatten moet je dan weer vermijden. Ja, het wordt soms verwarrend. Jicht is een reumatische aandoening. Ze is al heel lang geleden beschreven.  De Griekse geneesheer Hippocrates had het er 25 eeuwen geleden al over. Men dacht wel altijd dat jicht een gevolg was van een overdaad aan alcohol en rijkelijke maaltijden. De jichtlijder kreeg alle schuld voor zijn ziekte in de schoenen geschoven. Maar het is een te hoog urinezuurgehal

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Chloorgas

In de Jordaanse havenstad Aqaba zijn zeker twaalf mensen omgekomen en 250 anderen gewond geraakt bij een ongeval met een container met chloorgas. Het giftige gas kwam vrij toen de container tijdens het transport viel. Het ongeval vond plaats op 27 juni 2022. Een container met 25 ton chloorgas moest per schip naar Djibouti in de Hoorn van Afrika gebracht worden. Maar toen een kraan de container op het schip probeerde te plaatsen, stortte de container naar beneden en meteen kwam een grote gele gifwolk vrij. Bij het ongeval kwamen minstens twaalf mensen om het leven. Nog eens 250 anderen raakten gewond. De gewonden werden overgebracht naar twee openbare ziekenhuizen, een privéziekenhuis en een veldhospitaal. Chloor is bij kamertemperatuur een geelgroen gas met een typische, irriterende geur. Door afkoeling of door drukverhoging wordt het een heldere, amberkleurige vloeistof. Het wordt als vloeistof in aangepaste containers getransporteerd. Het kent vele toepassingen o.a. als bleekmiddel i