Doorgaan naar hoofdcontent

Chim Chim Cher-ee

Wat is de oorsprong van het woord "kanker"? Wat hebben kleurstoffen voor textiel te maken met chemotherapie? Hoe was het mogelijk dat men tientallen jaren zeer uitgebreide (en invaliderende) chirurgische ingrepen heeft uitgevoerd bij borstkanker, terwijl hierdoor niet meer patiënten overleefden? Het antwoord op zulke vragen vind je in het boek The Emperor of All Maladies: A Biography of Cancer door Siddhartha Mukherjee.

Nu, ik wil hier niet de verkeerde indruk scheppen dat het boek enkel een samenraapsel is van interessante weetjes over dit verschrikkelijke verschijnsel. Integendeel, het is een magistraal boek dat de hele geschiedenis van de verschillende verschijningsvormen van kanker en haar behandelingswijzen samenbrengt in een coherent geheel.


Zo wijdt hij een hoofdstuk aan Percival Pott, een Londense arts die het vermoeden kreeg dat de etterende gezwellen op de balzakken van jonge schoorsteenvegers niet venerische aandoeningen waren, die ze opgelopen zouden hebben bij het bezoeken van dames van lichte zeden, zoals destijds vermoed werd. Wellicht kwam het doordat hij deze aandoening enkel bij schoorsteenvegers aantrof, en niet bij mannen van andere beroepsklassen met hoogstvermoedelijk toch gelijkaardige seksuele voorkeuren en gedragingen. Ook het feit dat hij de ulcera al bij prepuberale jongens aantrof, bracht hem bij een andere hypothese.

Achteraf bekeken was het nog niet zo moeilijk om de link te maken, omdat scrotumkanker quasi nooit voorkwam, behalve dan dus bij schoorsteenvegers. Een gelijkaardig duidelijk verband bestaat er tussen asbestblootstelling en het uiterst zeldzame mesothelioom, een uiterst agressief longkankergezwel dat uitsluitend na blootstelling aan asbest optreedt.

Zo was het destijds een stuk moeilijker om het verband tussen roken en longkanker te objectiveren. Raar, zou je denken, want het roken leidde destijds tot een explosieve toename in longkanker. Maar het was net doordat iederéén rookte, dat men er niet eens aan dacht om de link te leggen. Er was omzeggens geen controlegroep. Men dacht aan industriële vervuiling, infectieziekten, miasma's of goddelijke straffen. Maar roken? Geen kat die eraan dacht. Tot men het toch ging onderzoeken, en dan werd het maar al te duidelijk hoe schadelijk roken wel was.

De tabaksindustrie heeft deze wetenschappelijke bevindingen echter nog decennialang weten achter te houden en te vervormen, en via lobbywerk de kankerstokjes toch nog vrij verkoopbaar weten te houden, totdat uiteindelijk... wel, uiteindelijk niets. eigenlijk. Sigaretten worden nog steeds aan de lopende band verkocht, met jaarlijks miljoenen vermijdbare kankersterftes en onnoemelijk menselijk leed... Maar dat terzijde. Het boek van Mukherjee over kanker dus; echt wel de moeite waard.

Populaire posts van deze blog

Mis geen twee keer

Weet je nog dat ik een paar jaar geleden blogde over mijn doelstellingen? Nou, ik heb een kleine bekentenis te doen. Ik was een beetje uitgepraat over mijn doelen en ik had er ook een tijdje moeite mee. Na een acute periode van covid (na twee dagen was ik weer aan het werk) heb ik verrassend lang moeite gehad om mijn dagelijkse tienduizend stappen te halen. Ik was gewoon uitgeput, mijn conditie was plotsklaps verslechterd. Het duurde even voordat ik weer in vorm was. Uiteindelijk haalde ik mijn doelstelling van gemiddeld 10.000 stappen per dag net niet in 2022 💀. Aanvankelijk was dat dus omdat ik gewoonweg niet meer kon (ik zal het maar niet hebben over het aantal ibuprofens dat ik maandenlang heb genomen om de dag door te komen), maar na vier maanden of zo was dat wel verbeterd. En vanaf dan waren het eerder mijn nieuwe gewoontes waardoor ik er niet meer aan toe kwam om de extra effort te doen. Het nieuwe jaar heb ik ook niet goed ingezet; de eerste week was er één dag waarop ik de t

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Is maté oké?

Maté is een infusie van yerba maté bladeren in heet water. Het lijkt nog het meeste op thee, en wordt in de Zuid-Amerikaanse landen ook in plaats hiervan en in plaats van koffie gedronken. Eeuwenoud symbool van gezondheid en vriendschap, is deze drank er hét sociale bindmiddel. Maté is ook in de lage landen verkrijgbaar, in kruidenwinkels maar ook in grootwarenhuizen. En het heeft een afzetmarkt. Niet alleen bij inwijkelingen uit Zuid-Amerika. Maté wordt, naast groene thee, namelijk ook aanbevolen als hulpmiddel bij afvallen. Op een relatief bekende website staat maté geklasseerd onder "planten zonder risico", "... U kunt ook rechtstreeks thee van maté of groene thee nemen: gemakkelijk te vinden en veelvuldig gebruikt ..." Tal van dieetwebsites raden ook maté aan, omwille van tal van redenen: naast bijkomend gewichtsverlies, heeft het een beschermend effect op het hart. Het doet de slechte cholesterol dalen en beschermt tegen beschadigingen van het DNA. Het h