Doorgaan naar hoofdcontent

Diëten: een easy way out

Recent heb ik op Netflix de zeer entertainende wetenschappelijke serie “Bill Nye saves the world” uitgekeken. In 13 afleveringen van een half uur legt de ingenieur Bill Nye uiteenlopende onderwerpen op een heel visuele manier uit.
 
In "Do Some Shots, Save the World" legt hij bijvoorbeeld uit met velcro ballen waarom vaccins belangrijk zijn, en in "Tune Your Quack-o-Meter" maakt hij op een grappige manier gehakt van alternatieve geneeskunde.
 
Maar in "This Diet is Bananas", waar de zin en onzin van diëten werd besproken, heb ik me blauw geërgerd aan de uitspraken van één van de panelleden. Voldoende om er een blogartikel aan te wijden.
 
 
Het was Traci Mann, professor van Sociale en Gezondheidspsychologie aan de universiteit van Minnesota die mijn haren ten berge deed rijzen. Zij beweerde dat het zinloos is om te letten op wat je eet, omdat je gewicht genetisch is bepaald. Dus je kunt diëten zoveel als je wilt, en zoveel als je kunt je beroepen op je wilskracht; uiteindelijk kom je toch terug op je genetisch bepaald gewicht.
Deze uitspraak werd wel aangevochten door Jennifer Widerstrom, de fitnesscoach in “The Biggest Loser”. Ze wees op haar gestroomlijnd lichaam, en zei “this isn't an accident!”. Ze let elke dag op wat ze eet, en doet voldoende aan beweging. En op die manier bereikt en behoudt ze haar ideale gewicht.
 
Het is natuurlijk zo, dat zowel genetische als epigenetische factoren een belangrijke invloed hebben op je gewicht. Zo hebben inwoners van Polynesië veel meer neiging tot overgewicht. Men vermoedt dat de oorzaak hiervan ligt bij de oorspronkelijke inwijkelingen. Enkel diegenen die een zeer zuinig metabolisme hebben, overleefden de lange overtocht naar de eilandengroep vanop het vasteland, en konden hun genen voortplanten. Ook epigenetische factoren zijn belangrijk. Zo bleek in Nederland dat kinderen van moeders die zwanger waren tijdens de hongersnood in de tweede wereldoorlog, meer neiging hebben tot overgewicht. In de baarmoeder al leerde de foetus dat voedsel schaars was, en dat ze best de calorieën die ze binnenkrijgen, optimaal benutten.
 
Maar het is onzin om te beweren dat deze mensen gedoemd zijn tot overgewicht; ze gaan enkel meer moeten (blijven) opletten met wat ze eten. En daar zit hem wel degelijk het probleem. Ik betwijfel dat er in de voorbije vijftig jaar een belangrijke (epi)genetische shift heeft plaatsgevonden in de USA, die de enorme obesitasepidemie verklaart, en die ook aan het overwaaien is naar Europa. De verklaring ligt in de gewijzigde eetgewoontes. De calorierijke fast foods en comfort foods, waar we steeds vaker en in steeds grotere mate naar grijpen.
 
Ik vind de fatalistische houding van mevr. Mann dus niet alleen onjuist, maar ook gevaarlijk. Het is slechts menselijk om te zoeken naar een easy way out. En de gedachte “ik kan er toch niets aan doen, het zijn mijn genen” is de ideale uitvlucht, maar net wat we niét nodig hebben.

Populaire posts van deze blog

Jicht en jus (d'orange)

Recent heb ik gelezen dat softdrinks een jichtopstoot kunnen veroorzaken! Drinken van twee gesuikerde softdrinks per dag zou de kans op een jichtopstoot met 85% doen stijgen. Het vruchtsuiker (fructose) is verantwoordelijk voor dit verhoogd risico, dieetdranken geven geen probleem. Ook andere producten die fructose bevatten (fruitsappen, appels en sinaasappels) geven een verhoogde kans op jicht!? Kijk, dat is dus nieuw voor mij. In alle overzichtslijstjes voor jichtlijders vind je net terug dat je fruit naar believen mag nuttigen. Snoepjes die fructose bevatten moet je dan weer vermijden. Ja, het wordt soms verwarrend. Jicht is een reumatische aandoening. Ze is al heel lang geleden beschreven.  De Griekse geneesheer Hippocrates had het er 25 eeuwen geleden al over. Men dacht wel altijd dat jicht een gevolg was van een overdaad aan alcohol en rijkelijke maaltijden. De jichtlijder kreeg alle schuld voor zijn ziekte in de schoenen geschoven. Maar het is een te hoog urinezuurgehal

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels