Doorgaan naar hoofdcontent

Het nieuwe KB Periodiciteit - wat houdt het concreet in?

Vanmorgen heeft Co-prev gemeld dat het KB Gezondheidstoezicht, met aanpassing van de periodiciteit, ondertekend werd door de koning. Binnen enkele dagen / weken zal het dus in het Belgisch Staatsblad verschijnen, en dan (dixit Co-prev) onmiddellijk van kracht zijn. Maar wat houdt het concreet in? Dat lees je hieronder. 




Het KB is dus nog niet gepubliceerd, maar de grote lijnen van de inhoud kennen we wel al omdat het gebaseerd is op het advies nr. 223 van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het werk. Hieronder geef ik een uitgebreid overzicht van dit advies. (by the way, als je het als presentatie wilt doornemen, ik heb het opgenomen en op youtube gezet - meer info via deze link).

Update 11/06/2019: Het KB is gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad! Inwerkingtreding is 10 dagen na publicatie, dus op 21 juni 2019. 

Waarom

Er is een schrijnend en gestaag toenemend tekort aan preventieadviseurs-arbeidsartsen. Hierdoor is er een onvoldoende dienstverlening: van de 1,5 miljoen jaarlijks te onderzoeken werknemers worden er slechts 82% effectief onderzocht.
Ook worden de arbeidsartsen steeds verder beperkt tot het uitvoeren van medische onderzoeken. Het doel van het advies is om de arbeidsarts te helpen evolueren naar een meer coördinerende rol, met een actieve deelname aan het preventiebeleid van de onderneming.
Tot slot zou hierdoor meer tijd vrijkomen voor de correcte uitvoering van de niet-periodieke onderzoeken zoals spontane raadplegingen, werkhervattingen en in toenemende mate de re-integratietrajecten.

Wie

De “klassieke” periodieke onderzoeken blijven behouden bij de preventieadviseur-arbeidsarts. Wel wordt gesleuteld aan de frequentie ervan; voor de meeste risico’s is niet langer een jaarlijks onderzoek nodig. Hier ga ik verder in deze tekst dieper op in.
In plaats hiervan worden aanvullende medische handelingen voorzien. Deze kunnen alsnog worden uitgevoerd door de arbeidsarts, maar ook de verpleegkundige mag deze uitvoeren.
Deze handelingen door de verpleegkundige blijven wel onder de verantwoordelijkheid van de arbeidsarts, die ook de resultaten van de handelingen moet interpreteren. Hiernaast is een persoonlijk onderhoud tussen de verpleegkundige en de arbeidsarts vereist, om te overleggen over de resultaten van de handelingen.
Op korte termijn zou een opleiding in arbeidsgezondheid voor de verpleegkundigen nuttig zijn. De Hoge Raad nodigt de Minister ook uit om een wettelijk kader te creëren met een specialisatie in arbeidsgezondheid voor verpleegkundigen, met een overgangsperiode voor de al actieve bedrijfsverpleegkundigen. Een aanvullende vorming niveau II zou volgens de Hoge Raad ook waardevol zijn.

Wat

De handelingen zijn specifiek verbonden met het arbeidsrisico van de werknemer. Ze kunnen bestaan uit biomonitoring (urine- of bloedonderzoek), technische onderzoeken (zoals visustesten, longfunctiemetingen of audiometrieën), maar – en dit is nieuw – ook uit specifieke medische vragenlijsten.
Deze vragenlijsten moeten een wetenschappelijke basis hebben, en gestandaardiseerd zijn over alle externe en interne diensten heen. De precieze inhoud zou worden uitgewerkt door een college van arbeidsartsen, bijgestaan door andere preventieadviseurs. Sowieso moet een deel handelen over psychosociale aspecten en moet er instaan dat de werknemer steeds een spontane raadpleging bij de arbeidsarts kan vragen. Ook moeten er specifieke vragen instaan afhankelijk van de verschillende sectoren en functies. Tot slot blijft het uiteraard mogelijk dat de onderneming of de interne of externe preventiedienst hier zelf nog extra vragen aan toevoegt.
Deze vragenlijsten mogen elektronisch worden uitgestuurd, maar er is altijd een persoonlijk onderhoud van de werknemer met de verpleegkundige of arbeidsarts nodig. Die moet de vragenlijst mee overlopen, om zeker te zijn dat de werknemer deze correct heeft begrepen; zeker in het geval van anderstaligen die geen van de drie landstalen machtig zijn.
Al deze gegevens moeten voor de Hoge Raad gecentraliseerd worden bij de FOD WASO, en de verzamelde, geanonimiseerde resultaten per onderneming gebruikt voor het verbeteren van diens preventiebeleid.

Wanneer

De handelingen kunnen plaatsvinden voorafgaand aan de gezondheidsbeoordeling (onmiddellijk vooraf of maximaal één maand ervoor) en tussentijds in de periode tussen twee periodieke gezondheidsbeoordelingen in. De frequenties van deze gezondheidsbeoordelingen zijn in et advies bepaald voor alle (groepen van) arbeidsrisico’s. Bij meerdere risico’s wordt de hoogste frequentie toegepast.
Voor de meeste risico’s wordt een frequentie van gezondheidsbeoordeling door de arbeidsarts vooropgesteld van 24 maanden. Dit is bijvoorbeeld het geval voor een veiligheids- of waakzaamheidsfunctie, de meeste chemische agentia (behalve diegene die kankerverwekkend, mutageen of reprotoxisch zijn) en de meeste fysische en biologische risico’s. Tillen van lasten en monotoon of tempogebonden werk bij werknemers van minder dan 45 jaar, evenals nacht- of ploegenarbeid zonder risico’s, hebben een frequentie van 36 maanden.
De tussentijdse, jaarlijkse aanvullende medische handelingen bestaan doorgaans uit vragenlijsten, en uiteraard wanneer van toepassing, uit biomonitoring en/of technische onderzoeken.

Afwijkingen

Op deze principes en frequenties zijn er een aantal afwijkingen.
Zo is er voor alle risico’s een verplichte eerste periodieke gezondheidsbeoordeling bij de arbeidsarts één jaar na de voorafgaande gezondheidsbeoordeling, om in te schatten hoe de werknemer reageert op de blootstelling aan dat bepaald risico.
Ook wanneer de handelingen een ongewoon resultaat vertonen is er een wijziging van de periodiciteit mogelijk. Het is de arbeidsarts die dan bepaalt of een eenmalige of herhaalde extra periodieke gezondheidsbeoordeling nodig is voor de individuele werknemer, of voor alle werknemers met eenzelfde risico of functie in de onderneming.
Tot slot kan ook de inspectie Toezicht Welzijn op het werk de frequentie verhogen.

Bijkomend

Om de toegankelijkheid tot de arbeidsarts voor de werknemers niet in het gedrang te laten komen, moeten de werknemers jaarlijks ingelicht worden over de mogelijkheid van spontane raadplegingen, met coördinaten van de preventieadviseurs, beschrijving van hun taken en de wijze waarop de werknemer contact kan nemen. Concreet moet de zichtbaarheid van de externe dienst in de onderneming verbeterd worden, en de werknemer moet een eenvoudige manier hebben om een afspraak te maken.
Dit alles mag voor de Hoge Raad de kost niet verhogen voor de werkgevers. Voor C- en D-bedrijven moet alle dienstverlening, ook de aanvullende medische handelingen inclusief vragenlijsten en technische onderzoeken, opgenomen worden in het basispakket.
Binnen de twee jaar zou dan een nieuwe evaluatie plaatsvinden van het nieuwe KB om eventuele disfuncties te identificeren, in het bijzonder voor de KMO’s.

Conclusie

Dit advies van de Hoge Raad over de invulling van het periodiek gezondheidstoezicht voorziet aanvullende medische handelingen door verpleegkundigen, en gestandaardiseerde specifieke medische vragenlijsten.
Hopelijk zal dit effectief het contingent van arbeidsartsen toelaten om een meer coördinerende rol op te nemen om zo doelmatiger deel te kunnen nemen aan het preventiebeleid van de onderneming.
Alleszins zal de verhoogde complexiteit van de invulling van de periodieke gezondheidsbeoordelingen een hele uitdaging betekenen!


Deze tekst is eerder verschenen  in de PreventActua nr. 8 van 5 april 2019.

Populaire posts van deze blog

Is maté oké?

Maté is een infusie van yerba maté bladeren in heet water. Het lijkt nog het meeste op thee, en wordt in de Zuid-Amerikaanse landen ook in plaats hiervan en in plaats van koffie gedronken. Eeuwenoud symbool van gezondheid en vriendschap, is deze drank er hét sociale bindmiddel. Maté is ook in de lage landen verkrijgbaar, in kruidenwinkels maar ook in grootwarenhuizen. En het heeft een afzetmarkt. Niet alleen bij inwijkelingen uit Zuid-Amerika. Maté wordt, naast groene thee, namelijk ook aanbevolen als hulpmiddel bij afvallen. Op een relatief bekende website staat maté geklasseerd onder "planten zonder risico", "... U kunt ook rechtstreeks thee van maté of groene thee nemen: gemakkelijk te vinden en veelvuldig gebruikt ..." Tal van dieetwebsites raden ook maté aan, omwille van tal van redenen: naast bijkomend gewichtsverlies, heeft het een beschermend effect op het hart. Het doet de slechte cholesterol dalen en beschermt tegen beschadigingen van het DNA. Het h

Bescherming voor Brusselse huishoudhulpen: Wat er verandert

Het Brussels Parlement heeft recentelijk besloten de rechten en arbeidsomstandigheden van huishoudhulpen te versterken. Dit artikel beschrijft de kernpunten van deze ordonnantie en hoe deze de huishoudhulpen in Brussel beïnvloedt. Groeiende behoefte aan bescherming Brussel telt op dit moment 28.137 huishoudhulpen, waarvan 21.393 Brusselaars zijn. 95 procent van hen is vrouw, veelal van buitenlandse afkomst en met een lage opleiding. Zij verzorgen dagelijks de huishoudelijke taken van 116.162 gebruikers. Met zo'n omvangrijke groep is het duidelijk dat hun bescherming en welzijn van het grootste belang zijn, zo stelt Brussels minister van Werk Bernard Clerfayt (DéFI) via zijn ordonnantie.   Opleiding en begeleiding Een kenmerk van de nieuwe regelgeving is de focus op opleiding. Elke nieuwe werknemer in de sector moet een initiële opleiding van 9 uur ondergaan, gevolgd door een jaarlijkse verplichte opleiding van 16 uur. Ter ondersteuning hiervan zullen bedrijven hun werkn

Organic Dust Toxic Syndrome (ODTS)

De term Organic Dust Toxic Syndrome werd voor het eerst in 1985 gebruikt. De aandoening, die is gekenmerkt door griepachtige verschijnselen, geeft doorgaans geen blijvende schade.   ODTS? Toxische inhalatiekoorts veroorzaakt door een plotse blootstelling aan hoge dosissen organisch stof werd al in de jaren 70 in de medische literatuur beschreven. Op een symposium in 1985 werd voor het eerst de term Organic Dust Toxic Syndrome (oftewel Toxisch Organisch Stof Syndroom) geopperd. De aandoening is gekenmerkt door griepachtige verschijnselen met soms ook klachten van de longen die één tot vijf dagen aanhouden, en geeft doorgaans geen blijvende schade. Oorzaak ODTS kan optreden in allerlei werksituaties en beroepen met blootstelling aan organisch stof (zie kader). ODTS wordt veroorzaakt door een plotse en hoge blootstelling aan stof van organische oorsprong dat grote hoeveelheden bacteriën en/of schimmels bevat. De bacteriën bevatten endotoxinen, en de schimmels mycotoxinen (mee