De rechtbank in Brussel onderzoekt opnieuw de arbeidsstatus van Deliveroo-bezorgers. Dit is een vervolg op een langlopende discussie over de werkvoorwaarden van platformwerkers in België.
Achtergrond
Digitale werkmodellen zoals platform-gebaseerd werk zijn in
opkomst, met al meer dan 500 digitale arbeidsplatforms en 28 miljoen
platformwerkers in de EU. De Europese Commissie heeft in 2021 stappen gezet om
de arbeidsomstandigheden van platformwerkers te verbeteren, en erkent zowel de
kansen als uitdagingen van platformwerk. Flexibiliteit en toegankelijkheid van
platformwerk kan bijdragen aan de werk/leven-balans, vooral voor kwetsbare
groepen. Maar problemen zoals arbeidsstatus, toegang tot sociale bescherming en
jobonzekerheid vormen significante uitdagingen, met name voor laaggeschoold
werk.
In de afgelopen jaren was er veel aandacht voor de
arbeidsomstandigheden op digitale platformen, zoals de taxidienst Uber of de
maaltijdbezorgdienst Deliveroo. De vakbonden zien de opkomst van deze
“uberisering” van de arbeidsmarkt als een uitdaging voor de sociale
verworvenheden waarvoor zij zich decennialang hebben ingezet.
Rechtszaak Deliveroo
Deliveroo is sinds zijn oprichting betrokken bij discussies
over de status van zijn bezorgers. In België werken de meeste
Deliveroo-koeriers onder een peer-2-peer (P2P) statuut binnen de deeleconomie.
Dit statuut, geïntroduceerd in 2016, biedt fiscale voordelen en beperkt het
inkomen tot een bepaald maximum.
Er zijn echter twee opties voor Deliveroo-bezorgers: werken
als P2P-bezorger met fiscale voordelen of als zelfstandige voor hoger inkomen.
Deliveroo verdedigt deze statuten als flexibele werkopties, die ook hun sociale
lasten beperken.
Het Brusselse arbeidsauditoraat betwist deze aanpak. Zij
stellen dat de bezorgers feitelijk werknemers zijn en daarom recht hebben op
betere sociale bescherming. Na onderzoek heeft het arbeidsauditoraat Deliveroo
voor de rechter gedaagd om de koeriers als werknemers te laten erkennen.
Verschillende vakbonden en overheidsinstanties hebben zich bij deze zaak
aangesloten.
Eerste uitspraak en beroep
In 2021 besloot de Brusselse arbeidsrechtbank dat er
onvoldoende bewijs was om de bezorgers als werknemers te beschouwen. Desondanks
ging het arbeidsauditoraat, samen met vakbonden en ex-koeriers, in beroep tegen
deze beslissing, vasthoudend aan de stelling dat de bezorgers in feite
werknemers zijn.
Deliveroo verwelkomde de oorspronkelijke uitspraak, maar de
rechter merkte op dat niet aan alle voorwaarden voor het P2P-statuut was
voldaan. Dit aspect wordt nu opnieuw in beroep bekeken.
Belang van de zaak
Voor Deliveroo staat er veel op het spel. Als de bezorgers
worden erkend als werknemers, zal het bedrijf hogere sociale bijdragen moeten
betalen, met mogelijk terugwerkende kracht. Dit zou een aanzienlijke financiële
last zijn en zou zelfs kunnen leiden tot het vertrek van Deliveroo uit België.
De vakbonden zien deze zaak als een belangrijk precedent
voor de sector. Ze beschuldigen de onderneming van sociale dumping,
onderbetaling en gebrek aan sociale bescherming voor de bezorgers. Andere
maaltijdbezorgdiensten volgen de zaak nauwgezet, bezorgd over mogelijke
gevolgen voor hun eigen bedrijfsmodellen.
De slotpleidooien in deze zaak worden gehouden, met een
verwachte uitspraak tegen het einde van het jaar. Deze zaak valt samen met
nieuwe wetgeving voor de platformsector, waaraan de regering werkt. Dit zou
meer bescherming moeten bieden aan de koeriers, die vaak onder onzekere en soms
moeilijke omstandigheden werken.
Bronnen:
De Standaard - Rechtbank buigt zich opnieuw over statuut
Deliveroo-bezorgers https://www.standaard.be/cnt/dmf20231116_95579274
Humo - Deliveroo-rechtszaak gestart: ‘Een collega is
aangereden en kon zes maanden niet werken. Het bedrijf gaf geen teken van
leven’ https://www.humo.be/nieuws/deliveroo-rechtszaak-gestart-een-collega-is-aangereden-en-kon-zes-maanden-niet-werken-het-bedrijf-gaf-geen-teken-van-leven~b2fbfc59