(Arbeids)geneeskundige sprokkels

Recently, there was quite a lot of brouhaha about red and processed meat, after its appearance in the IARC's cancer list. Prevent asked me if I wanted to write an opinion piece about it. As a physician in preventive and occupational medicine, I have strong views about this subject, so I enthusiastically accepted. The article appeared recently in PreventActua. The setting The IARC (International Agency for Research on Cancer), part of the WHO, published a press release on October 26. This states that a group of experts, after a thorough review of the scientific literature, has decided that there is sufficient evidence to classify red meat as probably carcinogenic to humans (Group 2A), and processed meat as [definitely] carcinogenic to humans (Group 1). Now, this very same press release also states that the individual risk remains small. That this information is rather of public health importance, given that there are so many people globally who eat meat. That these findings...

Onlangs verscheen in Engineeringnet Magazine een artikel over het 'Concept Center 4 Industries' van Siemens. Hun visie is onderdeel van een trend, die  bekend staat als 'Industrie 4.0'. Dit houdt kort gezegd een digitalisering in van industrieprocessen, waarbij alle apparaten en arbeidsprocessen onderling digitaal verbonden zijn en met elkaar communiceren. Door een slimme analyse van de verzamelde gegevens kan men efficiënter werken en zeer snel klantspecifieke producten afleveren. Het onderliggend netwerk dat hiervoor nodig is, noemt men het IoT - het Internet of Things. En dat IoT zit er ook in ons land aan te komen. Wat voorafging De eerste helft van de twintigste eeuw was gekenmerkt door een steeds groeiende massaproductie. Deze werd op gang gebracht met de assemblagelijn van het model T Ford in 1913. In de tweede helft van de vorige eeuw werden de massaproducten steeds efficiënter en goedkoper geproduceerd. Het voortdurend beknibbelen op productiekoste...

Het volgende onderwerp is misschien een beetje off-topic, maar ik vind het een zodanig nuttig concept dat ik het met iedereen wil delen. Ik baseer mijn leven en opvattingen zoveel mogelijk op objectieve feiten en metingen, en zo weinig mogelijk op subjectieve veronderstellingen en meningen. Just the facts, ma’am. Vandaar ook dat ik zulk een fan ben van evidence based medicine. “Werken aan je geluksgevoel” leek me altijd een behoorlijk zweverig begrip. Maar toen ik las dat je geluksgevoel wetenschappelijk bewezen voor 40% beïnvloedbaar is (de helft is genetisch bepaald, en 10% bepaald door omgevingsfactoren waar je geen vat op hebt) was mijn interesse gewekt, en ging ik op zoek naar meer informatie. De helft van je geluksgevoel ligt dus al vast in je genen. Daar kun je niets aan wijzigen. Deal with it; dat is het enige advies dat ik hierover kan geven. Je omgevingsfactoren, dat zijn zaken die je overkomen. Maar die hebben met 10% eigenlijk weinig impact op je geluk...

Tienduizend stappen per dag. Dat is het doel dat ik mezelf heb gesteld. Maar ik ben er nog niet. Sinds 28 augustus 2012 tel ik stappen. Ik gebruik hiervoor de Omron Walking Style 2.1. Net als de Yamax Digiwalker getest door de Universiteit van Gent en aanbevolen door 10.000stappen.be . Er zijn ook smartphones met ingebouwde stappentellers. De iPhone 6 doet dit zelfs automatisch. Zoals de naam van de website al doet vermoeden, is het de bedoeling dat je tienduizend stappen per dag doet. Een advies gebaseerd op internationaal erkende wetenschappelijke normen, en met een bewezen fundamentele verbetering van de gezondheid tot gevolg. De gemiddelde volwassene doet zo’n zesduizend stappen per dag, zo staat er geschreven. Dus met slechts vierduizend extra stappen ben je er al! Ondertussen besef ik maar al te goed dat het zo eenvoudig niet is. Ik merk dat ik eigenlijk een heel sedentair levenspatroon heb. Wanneer ik geen bewuste inspanning doe, kom ik gemiddeld...

Ondertussen blog ik al zo’n acht jaar - zo'n tweetal artikels per maand. Op datum van schrijven staan er 238 artikels van mijn hand online, en heb ik 250 à 300 bezoekers per dag. Dat laatste wil ik nuanceren: een aantal zeer gespecialiseerde artikels, bijvoorbeeld over calciumhydroxide, krijgen wereldwijd veel Google-hits. Het is dus niet zo dat ik een schare trouwe volgelingen heb die dagelijks naar mijn blog surfen op zoek naar de nieuwste filosofische overdenkingen van hun favoriete bedrijfsarts.   Aan de andere kant... de wereld van de arbeidsgeneeskunde is relatief klein. Nogal wat collega’s zijn op de hoogte van mijn blog, en lezen op zijn minst af en toe een artikel. Paradoxaal genoeg publiceer ik hierdoor minder vaak. Ik ben me er namelijk meer van bewust dat wat ik schrijf, een nadelig effect kan hebben op mijn huidige, ongetwijfeld glorieuze reputatie. Vroeger kon ik nog vrijuit fulmineren over kafkaiaanse wetgeving die een goed welzijnsbeleid eerder teg...

Okee. Weet je nog, al mijn blogartikels en overige publicaties over de nieuwe tarifering voor externe diensten vanaf 2016, waar ik begin februari zelfs een webinar voor Kluwer over heb gebracht? Wel, in maart van dit jaar begon het behoorlijk te rommelen hierover, en is het hele KB terug op de ontwerptafel gekomen.   In de maanden hierna vernam ik wel nog eens wat. Zo heeft de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk op 13 juli j.l. een advies geformuleerd voor de aanpassing van het KB Tarifering, en heeft de Ministerraad het hierop gebaseerde wetsvoorstel op 24 juli goedgekeurd . Maar over de inhoud hiervan communiceerde niemand, gezien het allemaal net zoals Schrödingers kat nog in een heel onzekere staat van flux bevond. Als men het lid van de doos zou openen, zou het evengoed kunnen dat het nieuw, levendig poesje dat men aan de wereld wou tonen, een rottende, half vergane kater zou blijken te zijn. Heel begrijpelijk allemaal, maar eveneens heel frustre...

Met behulp van een aantal parameters kun je de statistische kans inschatten of je binnen de tien jaar zal overlijden aan een hart- of vaatziekte.     De SCORE-tabel is niet nieuw. Het is een internationaal erkend werkmiddel dat op basis van het geslacht, de leeftijd, de systolische bloeddruk, het rookgedrag en de verhouding van totaal cholesterol op HDL-cholesterol in één overzichtelijk geheel de kans weergeeft dat je sterft aan een hartinfarct of een beroerte. De getallen worden onderverdeeld in drie categorieën: Groen: Laag risico, minder dan 5% kans om binnen de tien jaar de wormen te voeren Oranje: Matig risico, 5 à 9% kans om binnen de tien jaar de pijp aan Maarten te geven Rood: Hoog risico, 10% of meer kans om binnen de tien jaar aan de verkeerde kant van het gras te gaan liggen Het is en blijft uiteraard slechts een ruwe inschatting. Als je suikerziekte hebt, moet je al niet beginnen met de tabel. Ga dan maar uit van een ernstig verhoogd ris...

Een draft van dit artikel had ik al een tijdje in mijn schuif liggen. Even afgewerkt. Nikkel is alomtegenwoordig. Het zit in je voeding en in je drinkwater. Het is een belangrijk bestanddeel van roestvrij staal en het zit eveneens verwerkt in de Euromunten van 1 en 2 Euro. In kleine hoeveelheden is nikkel van essentieel belang, maar wanneer de opgenomen hoeveelheid te groot is, kan het een gevaar zijn voor je gezondheid.     Gezondheidseffecten Het bekendste nadelige gezondheidseffect van blootstelling aan nikkel zijn de allergische huiduitslag bij contact met juwelen, knopen en munten. Een opname van te grote hoeveelheden nikkel kan evenwel ook de volgende gevolgen hebben: Een verhoogde kans op de ontwikkeling van longkanker, neuskanker, strottenhoofdkanker en prostaatkanker, voornamelijk bij inademing van nikkel Misselijkheid en duizeligheid treden op na de blootstelling aan nikkelgas Longembolie Uitvallen van de ademhaling Geboorteafwijki...

Een tekst die ik in 2009 heb opgesteld over werken bij warm weer wordt elk jaar rond deze periode gerecycleerd, zoals ook in de Actuascan van juni jongstleden. Voor alle wettelijke bepalingen, tips en tricks verwijs ik naar die tekst (het zijn 6 pagina’s). Maar hier ga ik voor de huidige hittegolf heel kort (het is te warm voor een lange tekst) aangeven welke rusttijden je als werkgever concreet moet invoeren voor werk in de buitenlucht. Wat je alleszins moet weten, is dat de wetgever niet de luchttemperatuur als richtlijn neemt, maar de gevoelswarmte. Hiervoor gebruiken ze de WBGT-index (wbgt = wet bulb globe temperature). Hierbij worden naast de temperatuur ook de straling, luchtsnelheid en vochtigheidsgraad gemeten. Hierdoor kan het zijn dat een temperatuur van 35°C zich weerspiegelt in een WBGT van 25. Er is hiervoor een conversietabel (die je in mijn uitgebreide tekst kunt terugvinden). Als ik de huidige weersomstandigheden, en de verwachtingen voor de volgende d...

Begin oktober werd in Nederland een videochatdienst opgestart waarmee werknemers kunnen chatten met een arbeidsgeneesheer. Enkele dagen later stelde de Vlaamse arbeidsbemiddelaar VDAB een nieuwe tool voor om werkzoekenden en werkgevers met elkaar te laten videochatten. Is dit de toekomst? Of zijn dit niet meer dan leuke speeltjes die we morgen alweer vergeten zijn? Even toelichten De videochat van de Nederlandse arbodienst is bedoeld voor ‘alle actief werkenden boven de 18 jaar, die via videoconferencing op een laagdrempelige manier antwoord willen krijgen op korte en praktische vragen over omstandigheden op het werk’. Nu wil het toeval dat in België recent een nieuw KB gezondheidstoezicht is verschenen (KB van 24 april 2014 tot wijziging van diverse bepalingen inzake welzijn op het werk). Dit KB benadrukt een laagdrempelige toegang tot de specialisten van de externe dienst voor alle werknemers. De werkgever is verplicht om de contactgegevens van de externe dienst ...

Op het recente congres van de Nederlandse Vereniging van Arbeidsdeskundigen heeft een spreker aangegeven dat nieuwe technologie de manier waarop we werken fundamenteel zal veranderen. Zo gaan herkenningssensoren ervoor zorgen dat mensen zicht krijgen op hun belastbaarheid. Wellicht ligt het aan mijn met uren computergames spelen verspilde jeugd, maar dit katapulteert me onmiddellijk een kwart eeuw terug in mijn verleden. Met mijn trouwe kettingzaag baan ik me vrolijk een weg doorheen een massa van alien zombies, en onderaan het scherm heb ik constant een beeld op het gezondheidsniveau van de digitale held die ik gedaante geef. Elke geslaagde uithaal van een zombie kost me een aantal percentpunten gezondheid, en tegen dat ik met een restant van 20% gezondheid voortstrompel, weet ik dat ik dringend op zoek moet naar een van de verbanddozen die de uitgemoorde wetenschappers in het nu door monsters overspoelde onderzoekscentrum her en der hebben achtergelaten. Het concept van een ...

Via de Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg vind je een instrument voor de vroegtijdige opsporing van burn-out . Ze is ontwikkeld door de universiteiten van Luik en Gent, en AristA heeft er ook aan meegewerkt. Het werkmiddel is bedoeld voor de huisarts of arbeidsgeneesheer, of een psycholoog of andere therapeut, die deze lijst kan invullen samen met de patiënt/werknemer. Het eerste deel bevraagt een reeks symptomen. Het tweede deel beoordeelt in hoeverre het verband houdt met of veroorzaakt wordt door het werk. Ik geef de belangrijkste informatie bij deze hier weer, dan kun je zelf al eens inschatten of een gesprekje met een arts of andere therapeut aangewezen is. De vragenlijst bestaat uit 21 vragen, en is in drie categorieën onderverdeeld:  Fysieke symptomen Cognitieve en affectieve symptomen Gedragssymptomen Voor elke vraag dien je aan te duiden of je het bevraagde symptoom slechts zelden vertoont, een paar keer per maa...

Een van onze belangrijke klanten (wel, ze zijn uiteraard allemaal belangrijk) heeft me advies gevraagd naar aanleiding van de persartikelen rond Andreas Lubitz, de copiloot die vorige week een Airbus van Germanwings liet crashen in de Franse Alpen. Hij blijkt namelijk jaren geleden al behandeld te zijn voor zelfmoordneigingen. De vraag stelt zich dan ook: had dit voorval vermeden kunnen worden als de werkgever op de hoogte was? En meer concreet voor "mijn" werkgever en diens lokale hiërarchie: wat kunnen/moeten zij doen wanneer ze een werknemer hebben met mogelijk risico op zelfmoord? Dhr. Lubitz was een copiloot in Duitsland, en de wetgeving is er iets anders dan hier. Dus zal ik voor dit voorbeeld deze casus even hypothetisch transponeren op de toestand in België. In de Belgische wetgeving wordt een functie als (co)piloot beschouwd als een veiligheidsfunctie. De precieze definitie hiervan staat beschreven in artikel 2 van het Koninklijk Besluit van 28 mei 200...