(Arbeids)geneeskundige sprokkels

Het nieuwe KB Re-integratie is op 24 november 2016 verschenen in het Belgisch Staatsblad, en zal van kracht zijn vanaf 1 december 2016. Dr. Kempeneers gaat er dieper op in. Verschenen als opiniestuk in de PreventActua 22/2016 op 9 december 2016. De essentie van het KB De werknemer kan een re-integratietraject aanvragen, eventueel via de behandelende arts. De adviserend arts kan het ook. Zelfs de werkgever, wanneer de werknemer minstens vier maanden arbeidsongeschikt is. Definitief ongeschikte werknemers kunnen via de VDAB omgeschoold worden voor inschakeling in een andere job op de arbeidsmarkt. De bedrijfsarts overlegt met de adviserend arts, de behandelend arts, de werkgever en de werknemer. Hij/zij stelt een voorstel op voor de werkgever, die in overleg met de werknemer een re-integratieplan aanmaakt. Komt er geen re-integratieplan, dan moet de werkgever of de werknemer motiveren waarom. Okee, tot dusver de theorie. Zeven argumenten waarom dit KB niet helpt, en tw...

Toen ik begin dit jaar mijn jaardoelstellingen opmaakte, was één ervan om 200 maal de 7 minute workout te doen. Ik was een dusdanig grote fan van het concept, dat ik de Johnson & Johnson Official 7 Minute Workout App benoemde tot een “app van de maand”. Full disclosure: toen het artikel verscheen, was ik er al mee gestopt. Ik leg hieronder uit waarom.   Okee, eerst vier redenen waarom ik (nog steeds) fan ben van het concept.   1 Het is snel Een van de meest genoemde argumenten om niet de fitnesszaal te bezoeken, is het gebrek aan tijd. En wie heeft na een drukke werkdag nog de energie om die extra verplaatsing te maken? Geen excuus meer, want zoals de naam van de app al aangeeft, duurt de workout slechts zeven minuten. Ietsje meer, als je ook de warming-up en cooling-down sessies doet; nog steeds heel snel.   2 Het is eenvoudig Om een degelijke workout van alle spiergroepen te doen, heb je al tien verschillende toestellen nod...

Vroeger werd deze vraag eigenlijk niet zo vaak gesteld. Het zat toch in “het forfait”, dus ja, doe maar. En uiteraard moet het een arbeidsarts zijn. In sommige bedrijven is dit ook effectief zinvol. Maar als je in sterk verspreide administratieve bedrijven hetzelfde lokaal met twee man en een paardenkop voor het zesde jaar op rij hebt bezocht, dan begin je je toch wel af te vragen of je die tijd niet nuttiger zou kunnen besteden. Dus waarom niet kijken of een aanpassing van de periodiciteit niet wettelijk toegelaten is? Zeker nu door het KB Tarificatie elke activiteit van een externe dienst aan A, B en C+ bedrijven preventie-eenheden kost, is dit een pertinente vraag geworden.   De arbeidsarts beoordeelt tijdens de rondgang welke de belangrijkste gezondheidsrisico's zijn voor de werknemers...   Er zijn twee verschillende KB’s betrokken bij de rondgangen Voor alle duidelijkheid: er zijn verschillende wettelijke bepalingen voor de interne en voor de externe dienst v...

In een co-creatie workshop (ja kijk, het kind moet een naam krijgen) met een belangrijke klant, is het concept van bevlogen werknemers meermalen ter sprake gekomen. En belangrijk om hiertoe te komen, zijn duidelijke doelstellingen. Wat is de visie van de onderneming, op welke wijze wilt ze deze visie verwezenlijken, en last but definitely not least, hoe passen de individuele werknemers in dit geheel? Als voorbeeld van een dergelijke gepassioneerde werknemer werd het verhaal gebracht van de werknemer van NASA uit de jaren ‘60, die op de vraag wat hij aan het doen was, antwoordde: “I’m helping put a man on the moon!”     Wat ben ik aan het doen, en waarom doe ik dit? Het is imperatief voor een innoverende onderneming dat ze ervoor zorgt dat elke werknemer vervuld is van een besef dat hij of zij onmisbaar is in het hele proces van de organisatie. Dit geeft een gevoel van ownership. Niet enkel nuttig voor de organisatie, maar ook een bron van zingeving voor het individu. ...

Welke slogan verkies je? - “ Live the healthy way, eat five fruits and veggies a day ”, of: - “ Each and every dining-hall tray needs five fruits and veggies a day ”?   Onderzoekers hebben een van beide zinnen aan twee groepen studenten voorgelegd. En waarschijnlijk verkies jij, net als de studenten uit het onderzoek, de eerste zin. Deze kreeg een score die dubbel zo hoog lag als de tweede zin, die bestempeld werd als “corny”, dus melig en flauw. De studenten uit de tweede groep gaven ook veel vaker aan dat de slogan hun eetgedrag niet zou wijzigen.   Maar wat bleek? De studenten uit de “live healthy”-groep aten in de volgende weken even weinig groenten en fruit als ervoor. De studenten uit “tray”-groep daarentegen verhoogden hun fruit- en groentenconsumptie met maar liefst een kwart.   Watskeburt?   De tweede slogan klinkt dan wel minder catchy, maar dat maakt eigenlijk geen ruk uit. Wel bevat het een trigger, de “dining hall t...

Maar voordat ik het dààr over heb, zal ik toch nog even uitweiden over de recente Amerikaanse studie die heeft gevonden dat het gebruik van stappentellers niet leidt tot een gewichtsverlies. Ik ben zelf een fervent voorstander van het gebruik van stappentellers. Dit is geen geheim, ik heb er meermaals over verhaald met bijvoorbeeld concrete stappenplannen (haha) op Preventiekronkels in de blogartikels “10.000 stappen” en “3.000.000 stappen”. Ik geef dus toe, ik hoor het niet graag als stappentellers dan negatief in het nieuws komen. Zeker wanneer ik een aantal vrienden heb die me monkelend (beeld ik me toch in) mails met een link naar zulke artikels doorsturen. “Blijkbaar toch niet zo fantastisch, hè, jouw stappenteller?”. Assholes. De berichtgeving in de populaire pers gaat van een nog voorzichtig “ 'Geen bewijs' dat stappentellers helpen afvallen ” (de Standaard) tot een meer confronterend “ Onderzoekers: afvallen gaat beter zonder activity tracker ” (RTL Nieuws)....

De eerste maal dat ik las over dit sublieme concept was, of all things, in een kortverhaal van de horrorauteur Stephen King. En recent verneem ik in een TEDx-talk door de bekende psychologieprofessor Dan Ariely dat er in Amerika een organisatie dit principe toepaste – maar er mee is moeten stoppen omwille van “human rights violations”. Stephen King's  kortverhaal Quitters, Inc. , heb ik in mijn jeugd gelezen, en het is me altijd bijgebleven. Het ging over een man die wilt stoppen met roken. Hij wordt door een kennis doorverwezen naar een bedrijf met een succesratio van 98%. Premisse van het verhaal is, dat hij op regelmatige basis zal worden gecontroleerd. Wanneer hij hervalt en betrapt wordt, zal zijn vrouw gemarteld worden, met een escalatie van de straffen en een uitbreiding naar zijn zoon. Na een tiende overtreding zal hij worden doodgeschoten. Wil je weten hoe het verhaal afloopt? Dan moet je maar zijn boek “ Night Shift ” lezen, dit bevat het kortverhaal in kwest...

Okee, het is de eerste keer dat ik het publiekelijk bekendmaak, en het zelfs maar tegen mezelf toegeef, maar: ik ben een PVS-patiënt. Ik dacht dat ik hier immuun voor zou zijn, maar ik heb tot mijn schok moeten ervaren dat ik nu ook slachtoffer ben geworden van deze psychische ziekte. Gelukkig bestaan er voldoende hulpgroepen die het taboe rond deze invaliderende aandoening trachten te doorbreken.   PVS staat voor “ Phantom Vibration Syndrome ”, zoals iedereen uiteraard weet. En de mentale backlash van deze verschrikkelijke aandoening treft negen op de tien smartphonegebruikers. Het Phantom Vibration Syndrome, of fantoomvibratiesyndroom in het Nederlands, is het fenomeen dat men zijn of haar mobiele telefoon voelt trillen of hoort rinkelen, terwijl dat niet het geval is. In extreme gevallen zit het toestel zelfs niet eens in je broekzak, en laat dat nu net bij mij het geval geweest zijn!   Dit syndroom is tot dusver niet erkend als beroepsgebonden...

Ben je al eens op dieet geweest? Dan herken je het volgende scenario wellicht. Je bent de dag goed begonnen, met een gezond ontbijt. En je middagmaal bestaat uit zorgvuldig uitgemeten porties eiwitten, koolhydraten en vetten. Goed bezig! Komt een collega rond met zelfgebakken cupcakes, omdat ze verjaard is. Je kunt toch niet nee zeggen? Je dieet is hierdoor wel om zeep. Dus ja, geef maar een tweede cupcake. En daarna even langs bij de automaat voor een zakje chips. Morgen kun je écht van start gaan. Maar dan is er natuurlijk weer iets anders… Dit fenomeen wordt door bloedserieuze professors in de psychologie benoemd als het “what the hell” effect. Je begaat een kleine zonde, en voordat je het weet is je zelfcontrole bedolven onder een zondvloed van uitschuivertjes. Want what the hell , het maakt nu toch niet meer uit. Toen ik over dit verschijnsel las in “ The Honest Truth About Dishonesty: How We Lie to Everyone - Especially Ourselves ” van Dan Ariely, kon ik oo...

Het is binnen een aantal weken weer tijd voor het jaarlijks griepspuitje. Meestal begint men eind september al te vaccineren, maar aangezien het griepseizoen eigenlijk pas start in januari, heb je nog wel even tijd om het te laten zetten. Maar welk spuitje moet je kiezen? Sinds vorig jaar is er namelijk naast het “traditionele” trivalente vaccin (met twee A-stammen en één B-stam; in België de keuze tussen Vaxigrip en Influvac S) ook een tetravalent vaccin (twee A- en twee B-stammen; in België α-RIX-Tetra) op de markt. Vier is beter dan drie, niet? Lijkt me toch logisch. Als ik de tablets voor de vaatwasser kies, neem ik ook bij voorkeur datgene met het grootst aantal actieve bestanddelen. Het product dat een maand terug nog bejubeld werd als “de nieuwe generatie van wasproducten” blijkt achterhaalde rommel, nu een heus nieuw universum van wasmiddelen beschikbaar is gekomen. Wat is nu eigenlijk het verschil? Okee, ik ga proberen om het heel kort uit te leg...

De ontvoering in Willebroek blijkt dus verzonnen. Het is uiteraard maar al te gemakkelijk om het na te feiten te zeggen, maar: I knew it all along *. De statistische onwaarschijnlijkheid nog buiten beschouwing gelaten, vond ik het verhaal een te hoog Hollywood-gehalte hebben. Statistische onwaarschijnlijkheid? We zijn als volk nog niet helemaal over ons gezamenlijk Dutroux-trauma heen, het is uiteindelijk nog maar twintig jaar geleden gebeurd (okee, ik heb dat moeten googelen, en het blijkt van langer geleden dan ik dacht; maar toch). Maar ontvoeringen door wildvreemden gebeuren nu eenmaal niet zo vaak. In een artikel van Slate uit 2007 geeft men een aantal statistieken voor de Verenigde Staten. Van al de verdwenen kinderen op een jaar waren 203.900 familie-ontvoeringen, 58.200 waren ontvoeringen door vrienden of kennissen, en slechts 115 waren de "klassieke" kidnappings, zoals die van Willebroek zou geweest zijn. Dat is dus 0,04% van het totaal. In 2011 w...

Ik was in een lang vervlogen tijd de titularis-arbeidsgeneesheer van een aantal brandweerkorpsen. Een ervan was het ideale voorbeeld van een professioneel brandweerkorps. Moderne uitrusting, een gedisciplineerd team, fitte en gezonde brandweermannen. Ze werden regelmatig uitgebreid getest, en de consensustekst van Co-prev met aanbevelingen naar de medische criteria voor brandweermannen werd naar de letter gevolgd. Was hun VO2max (hun maximale inspanningscapaciteit) te laag, dan werden ze overgeplaatst naar een andere functie. Efficiënt, objectief, correct. I loved it.   Het andere uiterste ben ik ook tegengekomen. Een brandweerkorps dat voor het grootste deel bestond uit vrijwilligers, die slechts een heel basic onderzoek kregen. Geen bepaling van hun inspanningscapaciteit. Geen exclusiecriteria. Bij de jaarlijkse rondgang werd ik begeleid door de commandant van het korps. Hij deed me denken aan Werther Van Der Sarren in de Paradijsvogels; snor, bierbuik, the...

De gemeentebesturen hebben begin dit jaar een mailing ontvangen van de FOD Mobiliteit en Vervoer. Er circuleren valse rijgeschiktheidsattesten groep 2. Het attest mag bijgevolg enkel aanvaard worden als er een handtekening in blauwe inkt op het document aanwezig is en een stempel van de arts. Ik heb deze informatie begin dit jaar intern verspreid, maar af en toe zondigt men alsnog tegen deze richtlijn, en wordt het attest geweigerd. En moet ik bovenstaande informatie weer opduikelen als reminder. Onlangs kreeg onze IT-dienst het probleem ook voorgeschoteld, en gaven ze aan dat ze de issue structureel op konden lossen met een ingescande handtekening in het blauw en een kleurenprinter. Wat uiteraard niet de bedoeling is :-D, ik heb ze snel op andere gedachten gebracht. Maar het illustreert wel dat de voorgestelde maatregel van het FOD niet waterdicht is. Eigenlijk moet men gaan evolueren naar een volledig digitaal systeem; maar dat zal niet voor morgen zijn... Dus,...

Waarom heb ik nog niets geschreven over het nakende KB Re-integratie? Ik zit namelijk in verschillende werkgroepen hierover. Waarom hou ik al die informatie voor mezelf? Wel, om te beginnen moest ik beloven dat ik deze gevoelige informatie confidentieel zou houden, met de impliciete dreiging van verbanning naar Syrië, of erger nog, Nederland. Bovendien gaat het over ontwerp-KB’s die nog in volle ontwikkeling zijn. Dus het heeft weinig zin om de hele procedure al in detail te gaan beschrijven, wanneer het nog helemaal kan wijzigen. En ten slotte vind ik niet echt de tijd om dit met de nodige precisie en detail uit te schrijven. Ondertussen begint het OKB wel langs alle kanten te lekken, en het advies van de Nationale Arbeidsraad over dit voorontwerp staat ook online. Bovendien heb ik een tijdje terug op mijn blog beloofd om wat minder in te zitten over mooi afgewerkte producten. Zoals de ondernemer en auteur Seth Godin het zei in “ Linchpin: Are You Indispensable? ”: Real art...

Onlangs lees ik dat er voor het eerst in Nederland onderzoek is gedaan naar de rol van tijd in duurzame inzetbaarheid van personeel. De Stichting Time Design (nog nooit van gehoord) bevroeg 724 Belgen en Nederlanders tussen de 18 en 65 jaar. Wat blijkt? De manier waarop je tijd beleeft, bepaalt in hoge mate je vermogen om te werken, en je risico op trendy aandoeningen zoals burn-out. Nu, wanneer ik lees dat de gebruikte vragenlijst stellingen bevraagt zoals “Tijd is een vijand voor de mensheid” (oh, the drama!), heb ik toch mijn bedenkingen. Het feit dat het artikel over het rapport het uitzicht heeft van een klassiek clickbaitartikel (“vijf factoren die in relatie staan met een grotere work-ability”) helpt ook niet echt. Maar ach, aangezien ik zelf tijd als mijn goede vriend beschouw, ga ik toch even wat tijd vrijmaken om die vijf factoren te bespreken.   Dus, de vijf beschermende factoren zijn: 1. Een breed positief tijdsperspectief Wat houdt dit ...