(Arbeids)geneeskundige sprokkels

Met het jaareinde in aantocht even als tussendoortje een operationeel advies over re-integratie: wat doe je wanneer een re-integratietraject lopende is, maar je verandert van externe dienst? Moet het traject opnieuw gestart worden? Opnieuw beoordeeld? Wat als de arbeidsarts nog geen advies heeft geformuleerd? De algemene directie humanisering van de arbeid heeft er een officieel advies over gegeven, dat ik hier graag deel. Er zijn grosso modo twee mogelijke scenario's. 1 Nog geen FRB Eigenlijk is dit een no-brainer. De arbeidsarts heeft de werknemer dus wel al gezien op een re-integratieonderzoek, maar heeft nog geen advies opgesteld op een formulier voor de re-integratiebeoordeling (FRB). Tja, je zou nog kunnen argumenteren dat de nieuwe arbeidsarts zich enkel baseert op de aanwezige informatie in het gezondheidsdossier, en aan de hand hiervan een advies opstelt. Maar je voelt al aan dat dit wringt: de arts gaat een advies opstellen zonder de werknemer zelf gespro...

Ok, eerst een korte samenvatting: er is een ontwerp-KB voor de aanpassing van de invulling van het periodiek arbeidsgeneeskundig gezondheidstoezicht. De betrokken partijen (werkgevers- en werknemersorganisaties, wetenschappelijke organisaties en beroepsverenigingen) hebben de tekst nagelezen en hun opmerkingen overgemaakt. Op 14 december 2018 is de Hoge Raad samengekomen om dit te overlopen. Wat is eruit gekomen? Er is een akkoord over de algemene principes, maar nog niet over de concrete risico’s en de hieraan gekoppelde periodiciteiten. Een verdere bespreking is gepland in januari met het oog op een nieuwe plenaire vergadering op 25 januari 2019. Moest hier een consensus bereikt worden, dan volgt een advies naar de Minister, wat zou toelaten om een nieuw KB te publiceren. Vraag is nu uiteraard wel, elk effect de val van de regering op deze timing zal hebben. Wat staat er nu precies in de tekst? Wel, eerder durfde ik er nog niets over kwijt, want het kon echt nog all...

Ik moet dit even van me afschrijven, en dan zie ik nog wel of ik het alsnog publiceer. Vandaag is een een nationale actiedag, onder meer omwille van het afspringen van het overleg over de zware beroepen. Mensen moeten vroeger kunnen stoppen met werken, wordt geargumenteerd. En dat vind ik zo totaal de verkeerde discussie. Vind ik dan dat er geen "zware beroepen" zijn? Dat men bijvoorbeeld tot 67 jaar nog steeds zonder probleem straten kan aanleggen? Uiteraard niet. Natuurlijk zijn er fysiek belastende jobs die men niet zonder meer kan blijven doen. Maar om per definitie te zeggen dat die allemaal eerder moeten kunnen stoppen, vind ik een verkeerde benadering. En wanneer ook mentale belasting wordt meegenomen in de discussie, dan is het hek helemaal van de dam.  Mijn vader heeft een carrière in het onderwijs achter de rug; een van de "zware beroepen". Hij heeft dat met volle goesting en overgave gedaan tot hij 67 jaar was, en dan "moest" hij ...

Een groep wetenschappers wilde onderzoeken hoe ze via selectieve kweek de productie van eieren konden opdrijven. Wat was de beste en snelste methode? Ze vergeleken twee mogelijkheden. De onderzoekers startten met meerdere kippengroepen van een haan en zes kippen. In een eerste scenario keken ze per kippengroep welke kip het grootst aantal eieren legde. Deze kippen haalden ze uit de ren, en zetten ze samen in nieuwe groepen. In het andere scenario keken ze naar de meest productieve kippengroepen, en gingen met de hele groep verder. Welke manier denk je dat de meest effectieve methode was? De onderzoekers konden behoorlijk snel tot een besluit komen. Een week na de start van het onderzoek bleek een probleem met het eerste scenario: van de zes kippen in een nieuwe samengestelde groep waren er nog maar twee over; kaalgeplukt en bloedend. De overige vier: doodgepikt. Bleek dat de kippen met de grootste eierenproductie ook de meest dominante kippen waren. Zij o...

Zoals al beloofd in mijn vorig artikel, ga ik hier de highlights geven van het recent gepubliceerde advies van de Hoge Raad over de tarieven en de prestaties van de externe diensten voor preventie en bescherming op het werk. Hierin geven de leden van de Hoge Raad PBW aan dat ze wensen dat de voorgestelde wijzigingen in werking treden op 1 januari 2019, maar dat is niet meer haalbaar. Enkel de goedkeuring van het verslag van de elektronische procedure staat voor 14 december op de agenda. Het Kabinet kan op basis van dat advies een ontwerp-KB opstellen, maar normaal gaat zulke tekst eerst voorgelegd worden aan de Hoge Raad voor publicatie. Een effectief nieuw KB dat in voege zal gaan, zal dus pas ten vroegste voor 01/01/2020 zijn. Ik ga geen waardeoordeel vellen over de inhoud, enkel weergeven wat er in het advies staat. Ik geef wel mee dat ik het jammer vind dat de externe diensten niet betrokken werden bij het opmaken van het advies, en enkel achteraf uitgenodigd werden voo...

Dit artikel is eerder verschenen in PreventActio oktober 2018. Recent verscheen in het medisch tijdschrift The Lancet een nieuwe studie over de gevolgen van alcoholgebruik voor de gezondheid. Volgens de onderzoekers is zelfs het sporadische glaasje schadelijk en moeten overheden een volledige alcoholonthouding adviseren. In ontkenning Alcohol is slecht voor de gezondheid, zo melden onderzoekers van het Institute of Health Metrics and Evaluation (IHME) in het medisch tijdschrift The Lancet. Voor wie dit als een totale verrassing komt, heb ik er zo nog een aantal: ook roken is slecht voor de gezondheid en inademen van asbestvezels is niet echt top voor je levensverwachting. Oh, en Sinterklaas bestaat niet. Voor alle bovenstaande beweringen is er namelijk al ruime tijd voldoende wetenschappelijk bewijs. Maar met alcohol blijven we toch in gezamenlijke ontkenning, omdat we er zo’n speciale band mee hebben (maar met Sinterklaas hebben we dat uiteraard ook). Maatschappi...

Recent was ik op de Nationale Dagen voor Arbeidsgeneeskunde , en verschillende collega's hebben me aangesproken over mijn blog. Danny De Baere vermeldde me zelfs in zijn presentatie over Beswic . Dat vind ik uiteraard heel leuk; deze voorvallen hebben een plaats gekregen in mijn dankbaarheidsdagboek . But anyway, ik kreeg een aantal keren de vraag hoe het nu zit met de veelbesproken, nakende aanpassing van de frequentie van de periodieke arbeidsgeneeskundige gezondheidstoezichten, en of ik hier niet over zou kunnen bloggen. Dus bij deze. De visienota's De vraag tot aanpassing van de frequenties van het gezondheidstoezicht is zeker niet nieuw. Het doel was altijd om te komen tot een doelgerichter gezondheidstoezicht, waarbij er meer tijd zou vrijkomen voor onder meer een actieve rol in het diagnosticeren en oplossen van werkgerelateerde problemen. Dit werd in 2007 zo geformuleerd in de "werkgroep VWVA Jongeren", onder leiding van prof. Lode Godderis,...

Meer dan 400.000 werknemers zijn langer dan een jaar thuis door ziekte. Na zes maanden arbeidsongeschiktheid zal nog de helft van de werknemers succesvol kunnen re-integreren in hun oorspronkelijke functie. Na een jaar is dat minder dan één op de vijf. Wij als artsen hebben een impact op het herstel. Hoe sneller iemand progressief het werk hervat met een correcte opvolging, hoe groter de kans op een succesvolle re-integratie. De patiënt kiest er natuurlijk zelf niet voor om ziek te worden. Dit wordt vaak als argument aangehaald tegen maatregelen die de stijgende ziektekosten willen aanpakken. Maar eigenlijk vind ik die opmerking naast de kwestie. We hebben wel degelijk een impact op de weg naar een spoedig herstel. Een actieve reactivatie past hier in, en is ook in het belang van de patiënt zelf. Rugpijn In de jaren ’90 en '00 zagen we een sterke toename van zowel de incidentie als prevalentie van deze aandoening: steeds meer mensen hadden last van de rug, en ste...

Recent zat ik in een gemodereerd debat over de vitaliteit van werknemers. Op het einde vroeg de moderator: “Als er één ding is dat jullie al als tip kunnen meegeven aan medewerkers om vitaliteit te stimuleren, wat zou die dan zijn?” Ik gaf een behoorlijk lame antwoord, à la maak het smart = neem een concreet doel dat je wilt bereiken, maak het haalbaar, meetbaar en volg het op. Vervolgens gaf Luk Bosmans, top cardiocoach van Sportmed een veel beter advies, en ik dacht “shit, waarom heb ik dàt niet gezegd?” Maar geen zorgen, dan zet ik het wel alsnog op mijn blog. “Zet het in je kalender,” zei Luk. “Want een doel zonder plan blijft slechts een wens.” En dat is een heel concreet en bruikbaar advies, dat ik zelf ook al toepas voor bijvoorbeeld mijn loopsessies . Neem een concreet doel. Je gaat drie keer per week een fikse wandeling van een half uur maken. Prima! Maar daarmee ben je er nog niet. Wanneer ga je die wandeling maken? ’s Middags? ’s Avonds? Op welke dagen preci...

Een tussendoortje. Vorige vrijdag was ik op de emeritaatsviering van mijn vroegere mentor prof. dr. Ben Nemery. In zijn dankbetuiging via powerpoint maakte hij gebruik van een Wordcloud add-in (Pro Word Cloud). Hiermee lichtte hij de co-auteurs van zijn publicaties uit. Dit vond ik visueel zo sterk, dat ik ook eens een woordenwolk heb toegepast voor de artikels die ik in de loop der jaren in magazines, websites en op deze blog heb gepubliceerd; zie hierboven. Blijkbaar heb ik het heel vaak over werknemers :-). Je kunt zelf heel eenvoudig gelijkaardige woordenwolken maken van eender welke tekst, via bvb. Woordwolk . Deze Nederlandstalige site filtert zelfs de lidwoorden weg. Ik denk dat ik dit wel ga toepassen in een aantal van mijn toekomstige presentaties...

Sinds een tweetal maanden ben ik gestart met een fitness training. Drie maal per week moet ik relatief intense cardiovasculaire beweging doen om mijn fysiek uithoudingsvermogen op te bouwen. Maar ik vind hier enkel tijd voor net vóór het slapengaan. Is dit slecht voor mijn slaap, zoals men me waarschuwt? Ik heb het nagekeken. Het plan Ik ben al lang overtuigd van de meerwaarde van bewegen; zo hou ik al jaren mijn aantal stappen bij en bouw ik het steeds verder op. Volgens een recent onderzoek verleng je je leven met met een uur stevig bewegen per dag telkens zeven uur; dit is slechts één voorbeeld uit een lange reeks van gelijklopende bevindingen. Maar na een recente Fit check-up via mijn werkgever Attentia heb ik dus nog een tandje bijgestoken: drie maal per week loop ik minstens tien kilometer gedurende een uur. Zo krijg je een trainingseffect: je hartslag moet voldoende lang op 70 à 80% van je maximale hartslagfrequentie blijven. Met afwisselende dagen van inspanning ...

Onlangs zat ik in een overleg van de Werkgroep Onderwijs* met de interne preventieadviseurs van de verschillende onderwijskoepels, en het kwam ter sprake dat kleuterleidsters met een zwangerschapswens eigenlijk best op voorhand een bloedafname zouden laten uitvoeren, om na te kijken of ze wel beschermd zijn tegen de gevaarlijkste infectieziekten. Maar eigenlijk geldt dat voor alle vrouwen. Een kort overzicht. Tijdens de zwangerschap zijn er een aantal infectieziekten die een risico inhouden voor het ongeboren kind. Sommige werknemers hebben een beroepsmatig verhoogd risico op besmetting. Ben je niet beschermd? Dan moet je tijdens de zwangerschap uit dit risico verwijderd worden, conform het KB Moederschapsbescherming. De werkgever is hier niet altijd mee opgezet; het werkrooster moet stante pede helemaal omgegooid worden. Kan geen aangepast of ander werk voorzien worden? Dan wordt de werkneemster tijdelijk geschorst. Geen andere optie; dit advies van de arbeidsarts is abs...

Als tussendoortje, want ik krijg de laatste tijd wel héél vaak deze vraag. Kan ik vanaf nu gewoon doorverwijzen naar mjin blog :-). Het griepseizoen start in ons land doorgaans midden januari, zie ook de grafiek hierboven. Het duurt minstens 10 dagen vooraleer je beschermd bent na vaccinatie; het lichaam heeft even tijd nodig om voldoende antistoffen op te bouwen. Doorgaans werkt het vaccin vanaf twee à drie weken na de vaccinatie. Een vaccin blijft beschermen gedurende zes à twaalf maanden (hoe ouder, hoe minder lang de bescherming). Dus tot wanneer heeft het zin om een spuitje te laten plaatsen? Tot ongeveer midden december.

Elk jaar wat vroeger aangekondigd ( die van 2017  had ik op 23 januari 2017,  die van 2018  op 21 november 2017), maar zo kun je je alvast goed voorbereiden: bij deze een overzicht van de geplande campagnes van Toezicht op het Welzijn op het Werk in 2019. Bij elk bezoek gaat de inspecteur het beleid van de werkgever inzake welzijn na. Vervolgens overloopt men de aanpak van de werkgever voor elk domein van de welzijnswet, en gaat men dieper in op het thema gekozen voor de sector. Niet in orde? Dan zijn er consequenties aan verbonden. Dit kan gaan van een mondeling of schriftelijk advies, tot een waarschuwing en zelfs het stopzetten van de activiteit bij ernstige tekortkomingen. Regionaal Antwerpen:   Maalderijen ; thema Gevaarlijke producten Brussel:   Bewaking ; thema Ergonomie Henegouwen:   Grootwarenhuizen ; thema Ergonomie Limburg & Vlaams-Brabant:   Fabricage kunststofproducten ; thema Gevaarlijke pr...

In de Journal of Occupational & Environmental Medicine van oktober 2018 zijn twee interessante artikels verschenen: (1)  Association Between Exercise and Low Back Pain Resulting in Modified Duty and Lost Time: A Cross-Sectional Analysis of an Occupational Population en (2)  Early Return to Work Has Benefits for Relief of Back Pain and Functional Recovery After Controlling for Multiple Confounds . Deze artikels tonen weer maar eens welke maatregelen het grootste positieve effect hebben op verzuim: het verhogen van de fysieke activiteit.  De twee vaakst voorkomende factoren van afwezigheid zijn locomotorische en stressgerelateerde klachten (elke een kleine 20% van de gestelde diagnoses bij ziekteverzuim). In aantal verzuimdagen zijn stressgerelateerde klachten wel belangrijker (circa 30% versus 20% locomotorisch). Dit is omdat stressgerelateerde aandoeningen vaker leiden tot langdurig ziekteverzuim. Maar het is moeilijker om impact te hebben str...

Een recent nieuwsbericht op BeSWIC verwijst naar een recent gepubliceerd KB dat op 13 oktober 2018 in werking treedt.  Titel 1 van boek VI van de codex over het welzijn op het werk handelt over chemische, kankerverwekkende en mutagene agentia. Bijlage VI.1-1 beschrijft de grenswaarden voor beroepsmatige blootstelling. Hier zijn nu een aantal chemische stoffen aan toegevoegd, en een aantal grenswaarden zijn gewijzigd. Van mei tot september 2017 is hiervoor een publieke raadplegingsprocedure uitgevoerd. Dit is gebeurd om conform EU richtlijnen te werken, en op basis van bevindingen van de ACGIH (de Association Advancing Occupational and Environmental Health). De vernieuwde lijst is hier te raadplegen. Lager in dit artikel het overzicht van nieuwe stoffen en stoffen met gewijzigde grenswaarden. Waarom is dit belangrijk?  De werkpostanalyses van werknemers die aan een van de nieuwe beschreven stoffen zijn blootgesteld, moeten worden aan...