In Nederland heeft De Tweede Kamer het kabinet verzocht om een onderzoek te initiëren om te bepalen of de ziekte van Parkinson kan worden geclassificeerd als een beroepsziekte voor landbouwers. Deze oproep komt in het licht van een toenemend aantal onderzoeken die een verband suggereren tussen Parkinson en het gebruik van pesticiden, een koppeling die al erkenning heeft gevonden in Frankrijk.
Groeiend aantal Parkinsonpatiënten
De ziekte van Parkinson, een ongeneeslijke hersenziekte
gekenmerkt door het afsterven van zenuwcellen door eiwitophoping, leidt tot
symptomen zoals motorische disfunctie en cognitieve problemen. Het aantal
Parkinsonpatiënten in Nederland is momenteel meer dan 52.000 en dit aantal
groeit gestaag. In België leven ongeveer 40.000 personen met de ziekte van
Parkinson.
Parkinson op het platteland: inzichten uit Nederland
Het televisieprogramma Zembla bracht de huidige kwestie in
2019 al onder de aandacht met de uitzending “Parkinson op het platteland”. Deze
aflevering belichtte het verhaal van Ted Blom, een boer uit Noord-Holland die
op 47-jarige leeftijd werd gediagnosticeerd met Parkinson en in 2017 overleed.
Zijn boerderij maakte eerder uitgebreid gebruik van pesticiden. Bovendien werd
een opvallend aantal gevallen van Parkinson opgemerkt onder landbouwers in de
nabijheid van de boerderij van Blom.
Reportage “Parkinson op het platteland”. Bron: https://www.youtube.com/watch?v=BsOXwmtIiEk.
Erkenning als beroepsziekte
Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) is
momenteel bezig met een uitgebreid, meerjarig onderzoek naar de
gezondheidseffecten van bestrijdingsmiddelen, waarbij ook specifiek naar
Parkinson wordt gekeken. Dit onderzoek is geïnitieerd op verzoek van de
minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit (LNV), Carola Schouten.
Hoewel het RIVM eerder al suggereerde dat er een plausibele link is tussen
Parkinson en pesticiden, geeft het aan dat de huidige Europese regelgeving voor
bestrijdingsmiddelen niet adequaat test op dit potentieel verband.
De koppeling tussen Parkinson en het gebruik van pesticiden
wordt erkend in sommige landen, maar de mate van erkenning varieert
aanzienlijk. In Frankrijk bijvoorbeeld, wordt Parkinson sinds 2012 erkend als
een beroepsziekte voor boeren. Dit betekent dat boeren die de ziekte
ontwikkelen, recht hebben op bepaalde compensaties en voordelen.
In de Verenigde Staten heeft de Michael J. Fox Foundation de
relatie tussen pesticiden en Parkinson uitvoerig onderzocht. Er zijn ook
meerdere rechtszaken geweest tegen chemische bedrijven door boeren en andere
werknemers die beweren dat blootstelling aan bepaalde pesticiden hun ziekte
heeft veroorzaakt.
Ondanks deze erkenning en de groeiende hoeveelheid
wetenschappelijk bewijs die de link ondersteunt, hebben veel landen, waaronder
vele EU-landen, nog geen formele stappen ondernomen om Parkinson als
beroepsziekte te erkennen in verband met blootstelling aan pesticiden. Ook in
België is er uitgaande van Fedris nog geen materie hierrond. Het onderwerp
blijft een actief onderzoeksgebied, en het is mogelijk dat meer landen deze
erkenning zullen maken naarmate meer bewijs zich opstapelt.
Het belang van deze discussie is evident. Een officiële
erkenning van Parkinson als beroepsziekte voor boeren zou de weg vrijmaken voor
meer gerichte preventieve maatregelen en beleid, waaronder verbeterde
bescherming tegen blootstelling aan pesticiden en mogelijk meer uitgebreide
compensatieregelingen voor getroffen individuen. Het vergroot bovendien het
bewustzijn over de potentiële risico's van blootstelling aan bepaalde
landbouwchemicaliën, waardoor preventieadviseurs effectiever kunnen adviseren
en handelen om de gezondheid en veiligheid van degenen die in de landbouw
werken te waarborgen.
Bronnen:
BNNVARA - Tweede Kamer wil onderzoek naar Parkinson als
beroepsziekte voor boeren https://www.bnnvara.nl/zembla/artikelen/tweede-kamer-erken-parkinson-als-beroepsziekte-voor-boeren
Amsterdam UMC - Parkinson een beroepsziekte bij boeren? https://www.beroepsziekten.nl/content/parkinson-een-beroepsziekte-bij-boeren