Doorgaan naar hoofdcontent

Beperking van PFAS in Europa: Stand van zaken

Per- en polyfluoralkylstoffen (PFAS) zijn chemische stoffen die door hun unieke eigenschappen wereldwijd worden gebruikt, maar ernstige milieu- en gezondheidsproblemen kunnen veroorzaken. In dit artikel geef ik een overzicht van de voortgang van het EU-initiatief om het gebruik van PFAS te beperken, inclusief de belangrijkste ontwikkelingen en uitdagingen.

Wat zijn PFAS?

PFAS zijn een grote groep synthetische stoffen die veel worden gebruikt in industrie en consumentenproducten vanwege hun water-, vet- en vuilafstotende eigenschappen. Deze stoffen breken nauwelijks af in het milieu, verspreiden zich over lange afstanden en hopen zich op in water, bodem en voedsel. Het opruimen van PFAS-vervuiling is complex en kostbaar.

Regelgeving in de maak

In januari 2023 hebben Denemarken, Duitsland, Nederland, Noorwegen en Zweden een voorstel ingediend bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) om PFAS binnen de EU te beperken. Het doel is om de uitstoot van PFAS te minimaliseren en hun aanwezigheid in het milieu en voedselketens terug te dringen, via vervanging van PFAS door veiliger alternatieven waar mogelijk.

Het voorstel omvat twee hoofdopties:

  1. Volledig verbod: Een totaalverbod op productie, gebruik en verkoop.
  2. Verbod met uitzonderingen: Tijdelijke toelating voor specifieke toepassingen zonder alternatieven, zoals toepassingen in medische hulpmiddelen en technologie voor groene energie.

Wetenschappelijke evaluatie

ECHA’s comités RAC (risicobeoordeling) en SEAC (sociaaleconomische analyse) beoordelen het voorstel grondig. Door de brede impact (meer dan 10.000 stoffen en 14 sectoren) hanteren zij een sectorale aanpak. Tot nu toe zijn voorlopige conclusies bereikt voor vijf sectoren, waaronder cosmetica en metaalbewerking.

Inbreng van belanghebbenden

Tijdens een zes maanden durende consultatie in 2023 zijn meer dan 5.600 opmerkingen ontvangen. Deze feedback heeft geleid tot nieuwe inzichten in toepassingen van PFAS, beschikbaarheid van alternatieven en de sociaaleconomische gevolgen van een verbod. Voorbeelden van nieuwe toepassingen zijn afdichtingen en technisch textiel.

Alternatieve opties

Naast een verbod worden andere beperkingsopties overwogen. Voor sectoren met grote economische gevolgen kan gedacht worden aan voorwaarden zoals strengere emissiebeperkingen in plaats van een volledig verbod. Toepassingen in industriële technologieën, zoals batterijen en medische hulpmiddelen, worden specifiek onderzocht.

Acties in Nederland

Het RIVM heeft in november en begin december al een groot aantal PFAS-stoffen en -stofgroepen toegevoegd aan de lijst van Zeer Zorgwekkende Stoffen (ZZS). Deze stoffen zijn opgenomen in zowel de complete ZZS-lijst als de specifieke PFAS-deellijst, die inmiddels meer dan 550 stoffen en stofgroepen omvat.

Volgende stappen

In 2025 zullen RAC en SEAC een gezamenlijk advies publiceren, waarna belanghebbenden opnieuw input kunnen geven. Uiteindelijk zal de Europese Commissie, in samenwerking met lidstaten, een besluit nemen over de beperkingen.

 

Bronnen

ECHA PFAS-dossier

RIVM Zeer Zorgwekkende Stoffen: PFAS

Populaire posts van deze blog

Bereken je kans op een hartinfarct

Met behulp van een aantal parameters kun je de statistische kans inschatten of je binnen de tien jaar zal overlijden aan een hart- of vaatziekte.     De SCORE-tabel is niet nieuw. Het is een internationaal erkend werkmiddel dat op basis van het geslacht, de leeftijd, de systolische bloeddruk, het rookgedrag en de verhouding van totaal cholesterol op HDL-cholesterol in één overzichtelijk geheel de kans weergeeft dat je sterft aan een hartinfarct of een beroerte. De getallen worden onderverdeeld in drie categorieën: Groen: Laag risico, minder dan 5% kans om binnen de tien jaar de wormen te voeren Oranje: Matig risico, 5 à 9% kans om binnen de tien jaar de pijp aan Maarten te geven Rood: Hoog risico, 10% of meer kans om binnen de tien jaar aan de verkeerde kant van het gras te gaan liggen Het is en blijft uiteraard slechts een ruwe inschatting. Als je suikerziekte hebt, moet je al niet beginnen met de tabel. Ga dan maar uit van een ernstig verhoogd ris...
Meer lezen

Langdurig zieken en re-integratie: Wat verandert er voor werknemers, werkgevers en preventieadviseurs?

Het regeerakkoord introduceert strengere maatregelen om langdurige arbeidsongeschiktheid aan te pakken. De Belgische regering legt hierbij de nadruk op gedeelde verantwoordelijkheid: werkgevers, artsen, ziekenfondsen en werknemers moeten actiever bijdragen aan re-integratie. Dit moet leiden tot een snellere terugkeer naar de arbeidsmarkt en een verlaging van de kosten voor het sociale zekerheidsstelsel. In dit artikel beschrijf ik de belangrijkste wijzigingen, met ook enkele persoonlijke bemerkingen . Strengere sancties voor langdurig zieken Personen die langdurig arbeidsongeschikt zijn, moeten actiever meewerken aan hun re-integratie. Werknemers die langer dan een jaar ziek zijn en nog steeds een arbeidsovereenkomst hebben, krijgen een verplichte beoordeling van hun arbeidspotentieel en een verplicht re-integratietraject. Wie onvoldoende meewerkt, bijvoorbeeld door een vragenlijst niet in te vullen of een afspraak met een Terug Naar Werk-coördinator te weigeren, krijgt een zwaardere ...
Meer lezen

Thiocyanaat

Een beroepsmatige blootstelling aan cyaniden of nitrilen kan worden geëvalueerd door het meten van thiocyanaat in de urine. Blauwzuur (HCN, waterstofcyanide, cyaanwaterstof) is een kleurloze vloeistof met een kookpunt van 24,6 °C. Op de werkplek kan het dus in vloeibare en gasvorm voorkomen. Het heeft een kenmerkende geur van bittere amandelen, maar een derde van de bevolking ruikt deze geur niet. Blauwzuur is zeer brandbaar en explosief. Het wordt gebruikt als een ontsmettingsmiddel, als rodenticide en insecticide. Het is een intermediair product bij de productie van plastic en kunstvezels; het gas kan gevormd worden in hoogovens en het komt vrij bij de verbranding van polyurethaanschuim. Er blijkt bij mannen die sigaren roken een significante hoeveelheid stoffen, zoals thiocyanaat in het bloed aanwezig, afhankelijk van de hoeveelheid sigaren. De concentratie aan thiocyanaat in de urine zal bij rokers systematisch hoger liggen. Gezondheidseffecten De toxiciteit van het ga...
Meer lezen