Hoewel veiligheidstraining essentieel wordt geacht om arbeidsongevallen in de bouwsector te verminderen, toont recent onderzoek uit Spanje aan dat de huidige aanpak niet het gewenste effect heeft.
Veiligheidstraining in perspectief
Veiligheidstraining is een centraal thema in beleid gericht op het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Het Europese Strategische Kader voor Gezondheid en Veiligheid op het Werk 2021–2027 benadrukt de noodzaak van effectieve training om risico's te beheersen, vooral in risicovolle sectoren zoals de bouw. Ondanks deze focus blijft het aantal ongevallen hoog, en de effectiviteit van bestaande trainingsprogramma's staat ter discussie.
Onderzoek naar trainingsmethoden
Uit een longitudinaal onderzoek in Spanje bleek dat bedrijven met meer trainingsuren ook meer ongevallen rapporteerden. Deels kan dat wijzen op reactieve trainingen (= trainingen die worden aangeboden als een maatregel na ongevallen) of ook op bedrijven met een sterker veiligheidsbeleid, die arbeidsongevallen consequenter en vollediger rapporteren. Deze bevinding roept desalniettemin vragen op over de kwaliteit en relevantie van de training. Vooral verplichte, generieke trainingen lijken minder effectief in het verminderen van ongevallen. Vrijwillige en gespecialiseerde trainingen, hoewel beperkter in omvang, tonen potentie, vooral wanneer ze continu worden aangeboden en specifiek zijn afgestemd op de werkomstandigheden.
Belemmeringen voor effectiviteit
De beperkte effectiviteit van huidige trainingen kan worden toegeschreven aan:
- Generieke inhoud: Veel trainingen behandelen algemene risico's en houden geen rekening met specifieke werkomstandigheden (= te theoretisch).
- Gebrek aan praktische toepassingen: Traditionele methoden, zoals klassikale lessen, missen vaak interactie en praktijkoefeningen (= saai).
- Reactieve training: Trainingen worden vaak pas aangeboden na een ongeval, in plaats van preventief (= te laat).
- Taal- en cultuurbarrières: Vooral in de bouwsector, waar veel buitenlandse werknemers actief zijn, wordt training niet altijd in de moedertaal aangeboden (= onbegrijpelijk).
Aanbevelingen voor verbetering
Om veiligheidstraining effectiever te maken, kunnen preventieadviseurs en HR-professionals overwegen:
- Aanpassing van de inhoud: Stem de training af op de specifieke risico's en behoeften van het bedrijf en de werknemers (= interessant).
- Interactieve methoden: Gebruik technologieën zoals virtual reality voor realistische simulaties en praktijkgerichte oefeningen (= leuk).
- Continuïteit waarborgen: Bied regelmatige bijscholing aan, zelfs als dit niet wettelijk verplicht is (= doorlopend).
- Evaluatie van leerresultaten: Implementeer objectieve evaluaties om de kennisoverdracht en toepassing in de praktijk te meten (= evalueer en stuur bij).
Conclusie
Effectieve veiligheidstraining vraagt om een grondige herziening van zowel de inhoud als de methodologie. Door trainingen specifiek, interactief en doorlopend te maken, kunnen bedrijven niet alleen voldoen aan wettelijke eisen, maar ook een wezenlijke bijdrage leveren aan het verminderen van arbeidsongevallen. Preventieadviseurs en HR-professionals spelen hierin een sleutelrol door de brug te slaan tussen theorie en praktijk.
Bron: Estudillo B et al. Effectiveness of training in reducing accidents in construction companies. Journal of Safety Research Volume 92, February 2025, Pages 283-291.