Doorgaan naar hoofdcontent

Wereld astma dag

Wel, 1 mei is Wereld Astma Dag, dus ga ik nu even ingaan op deze aandoening. Ik heb er veel mee te maken gehad in de tijd dat ik op het U.Z. Gasthuisberg de consultatie Beroepsziekten meedeed met prof. Nemery. Het betrof natuurlijk quasi altijd beroepsgerelateerde astmaklachten, zijnde veroorzaakt of verergerd door het werk. Af en toe hielp ik ook wel eens mee bij de algemene consultatie Pneumologie, maar ik moet bekennen dat dat meer uitzondering dan regel was.
Desalniettemin heb ik aan die drie jaar op GHB een wat diepgaander kennis van astma overgehouden dan gemiddeld. En daardoor valt het me soms op hoe slecht de behandeling van astma vaak gebeurt, zoals ook wordt aangegeven in het onderstaande artikel.
Ik wijs geen beschuldigende vinger naar de behandelende artsen. Vaak gaan ze hun patiënten wel degelijk duidelijk zeggen dat ze hun inhalatiecorticosteroïden (bvb. Flixotide, Pulmicort, Qvar, ... of als associatie: Seretide of Symbicort) dagelijks moeten nemen. Deze middelen worden dan ook gebruikt voor een langetermijn onderhoudsbehandeling van astma (of van ernstige vormen van COPD, maar dat nu even terzijde). Maar de patiënt wil het vaak niet als dusdanig begrijpen. Het enige dat ze zien, is dat ze medicatie moeten nemen - erger nog, cortisone! - en dat is verschrikkelijk. Hoe minder ze ervan moeten nemen, hoe beter.
Dus zeggen ze me op de consultatie dat ze die pufjes enkel nemen wanneer ze daadwerkelijk een astmaopstoot hebben. Enkel af en toe, ook al zegt hun huisarts of pneumoloog dat ze het dagelijks tweemaal per dag moeten innemen.

Ik wil hier toch even kwijt dat het wel degelijk aangewezen is om trouw de inhalatiecorticosteroïden in te nemen. Ik zeg dit ook steeds aan die werknemers die denken gezonder te leven door niet naar hun behandelende arts te luisteren.
Astma kun je beschouwen als een soort "ontsteking" van de longen. Bij ernstige vormen van astma ga je een hoop ontsteking hebben op de longblaasjes, waardoor de wanden van de luchtwegen gaan verdikken en de luhtwegen vernauwen. Dit geeft een piepende ademhaling, wat ik dan ook hoor bij de auscultatie. Dit zeg ik ook aan de werknemer die ik dan voor me heb. De longen zijn in hun geheel geprikkeld, ontstoken. Soms beschrijf ik hun auscultatoire ademgeruis als een "kapotte blaasbalg", om hen duidelijk te maken hoe erg het wel klinkt.

De cortisone die je inademt, bestaat uit veel kleinere hoeveelheden dan de cortisone die je moet inslikken. Deze (systemische) cortisone, veelal gekend als Medrol, kan op langere termijn een nadelig effect geven voor verschillende organen. De dosis die je inademt echter, is vaak een factor 50 lager, en geeft zelfs bij gebruik op lange termijn geen nadelige systemische effecten. Het enige waar je wel op moet letten, is dat je na gebruik de mond goed spoelt. Er blijft altijd wat cortisone "plakken" op de tong en de achterkant van de keel. Niet veel, maar het moet daar niet zijn. En het zou wel eens een schimmelinfectie op de tong kunnen geven, of een heesheid van de stem. Niet echt schadelijk, maar hinderlijk. Spoel dus goed de mond - spuug het water uit, slik het niet in. Wederom, het zijn minimale hoeveelheden cortisone, maar toch.
Juist omdat het zo'n lage hoeveelheden cortisone zijn, gaat het quasi geen onmiddellijke effecten hebben. Je moet die medicatie eerder beschouwen als de olie van de wagen. Kortwerkende sympathicomimetica zoals Ventolin en Duovent zijn het "gaspedaal". Wanneer je een astmaopstoot hebt, gebruik je die maar. Maar inhalatiecorticosteroïden zijn daar niet voor bedoeld! Wanneer je die een langere periode neemt (en ik bedoel hiermee enkele minimum enkele maanden!) gaat de ontsteking in het longweefsel onderdrukt worden. Het enkel nemen bij een opstoot helpt niet veel.
Ik hoop dat ik tot voldoende mensen ben doorgedrongen. Het zou de kwaliteit van hun leven significant doen toenemen, en bovendien bevorderlijk zijn voor hun algemene gezondheid. Als ze zich alleen maar over hun onterecht wantrouwen tegenover hun noodzakelijke medicamenteuze behandeling heen kunnen zetten.


---
Meer dan de helft van de volwassenen met astma heeft de ziekte niet onder controle. Ze ondervinden daarvan veel hinder bij hun dagelijkse werkzaamheden, in hun vrijetijdsbesteding en sociale contacten. En ze doen een groter beroep op de acute zorg.

Als astmapatiënten hun ziekte slecht onder controle hebben, krijgen ze last van benauwdheid, piepen op de borst, ze slapen slecht en worden gehinderd bij activiteiten. De klachten en belemmeringen door slecht gereguleerde astma vertalen zich vooral in een hoger gebruik van acute zorg, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL onder 450 mensen met astma dat werd gefinancierd door het Astma Fonds. Van de mensen met een slechte astmacontrole werd in 2005 18% in het ziekenhuis opgenomen. Tweemaal zoveel als de mensen met een goede of matige astmacontrole (9%). Ook het contact met de huisartsenpost (’s avonds, ’s nachts of in het weekend) ligt voor mensen met slecht gereguleerde astma aanmerkelijk hoger dan voor mensen die hun astma beter onder controle hebben: 23% tegen 12 %.

Weinig begrip
Uit het NIVEL-onderzoek blijkt verder dat klachten kunnen verergeren door ‘vervelende luchtjes’ zoals sigarettenrook en parfum. Voor een beperking van klachten is het belangrijk dat de omgeving rekening houdt met de astmapatiënt. Het onderzoek toont aan dat astmapatiënten weinig begrip in hun omgeving ervaren als het gaat om hun ziekte. Mensen met een slechte astmacontrole hebben bovendien de neiging hun astma voor de omgeving verborgen te houden, ze schamen zich voor hun ziekte of doen zich juist beter voor dan ze zich op dat moment voelen.


Wereld Astma Dag
Meer dan 500.000 Nederlanders hebben van de huisarts de diagnose astma gekregen. De uitkomsten van het NIVEL-onderzoek bewijzen dat extra aandacht voor astma nodig is. Op 1 mei, Wereld Astma Dag, wordt daarom wereldwijd extra aandacht gegeven aan astma.

Bron: Nivel. Meer dan helft astmapatiënten heeft ziekte niet onder controle. 1 mei 2007.

Populaire posts van deze blog

Mis geen twee keer

Weet je nog dat ik een paar jaar geleden blogde over mijn doelstellingen? Nou, ik heb een kleine bekentenis te doen. Ik was een beetje uitgepraat over mijn doelen en ik had er ook een tijdje moeite mee. Na een acute periode van covid (na twee dagen was ik weer aan het werk) heb ik verrassend lang moeite gehad om mijn dagelijkse tienduizend stappen te halen. Ik was gewoon uitgeput, mijn conditie was plotsklaps verslechterd. Het duurde even voordat ik weer in vorm was. Uiteindelijk haalde ik mijn doelstelling van gemiddeld 10.000 stappen per dag net niet in 2022 💀. Aanvankelijk was dat dus omdat ik gewoonweg niet meer kon (ik zal het maar niet hebben over het aantal ibuprofens dat ik maandenlang heb genomen om de dag door te komen), maar na vier maanden of zo was dat wel verbeterd. En vanaf dan waren het eerder mijn nieuwe gewoontes waardoor ik er niet meer aan toe kwam om de extra effort te doen. Het nieuwe jaar heb ik ook niet goed ingezet; de eerste week was er één dag waarop ik de t

Cyanide

En nog eens een strikt arbeidsgeneeskundig blogartikel. Een van de aan mij toegewezen bedrijven heeft informatie gevraagd over cyanides. Redelijk gespecialiseerde informatie wellicht, maar relevant voor bedrijven die met blauwzuur werken. En om collega's arbeidsgeneesheren en preventieadviseurs het opzoekwerk te besparen, maak ik de tekst ook maar publiek. --- CYANIDE 1. Fysische en chemische eigenschappen HCN Heerlijk verfrissend... eh, ruik ik amandelen? HCN is een kleurloze vloeistof of kleurloos gas met de karakteristieke geur van bittere amandelen. HCN gas en vloeistof zijn mengbaar met water en oplosbaar in ethanol en ether. Het kook- en smeltpunt van HCN zijn respectievelijk 25,70°C en -13,24°C. HCN wordt gebruikt als ontsmettings- of desinfectiemiddel, of in chemische syntheses. NaCN en KCN De zouten NaCN en KCN zijn witte, kristallijne vaste stoffen met een lichte amandelgeur. Het smeltpunt van NaCN is 560°C en van KCN 620-635°C. KCN is goed oplosbaar i

Is maté oké?

Maté is een infusie van yerba maté bladeren in heet water. Het lijkt nog het meeste op thee, en wordt in de Zuid-Amerikaanse landen ook in plaats hiervan en in plaats van koffie gedronken. Eeuwenoud symbool van gezondheid en vriendschap, is deze drank er hét sociale bindmiddel. Maté is ook in de lage landen verkrijgbaar, in kruidenwinkels maar ook in grootwarenhuizen. En het heeft een afzetmarkt. Niet alleen bij inwijkelingen uit Zuid-Amerika. Maté wordt, naast groene thee, namelijk ook aanbevolen als hulpmiddel bij afvallen. Op een relatief bekende website staat maté geklasseerd onder "planten zonder risico", "... U kunt ook rechtstreeks thee van maté of groene thee nemen: gemakkelijk te vinden en veelvuldig gebruikt ..." Tal van dieetwebsites raden ook maté aan, omwille van tal van redenen: naast bijkomend gewichtsverlies, heeft het een beschermend effect op het hart. Het doet de slechte cholesterol dalen en beschermt tegen beschadigingen van het DNA. Het h