Doorgaan naar hoofdcontent

Wereld astma dag

Wel, 1 mei is Wereld Astma Dag, dus ga ik nu even ingaan op deze aandoening. Ik heb er veel mee te maken gehad in de tijd dat ik op het U.Z. Gasthuisberg de consultatie Beroepsziekten meedeed met prof. Nemery. Het betrof natuurlijk quasi altijd beroepsgerelateerde astmaklachten, zijnde veroorzaakt of verergerd door het werk. Af en toe hielp ik ook wel eens mee bij de algemene consultatie Pneumologie, maar ik moet bekennen dat dat meer uitzondering dan regel was.
Desalniettemin heb ik aan die drie jaar op GHB een wat diepgaander kennis van astma overgehouden dan gemiddeld. En daardoor valt het me soms op hoe slecht de behandeling van astma vaak gebeurt, zoals ook wordt aangegeven in het onderstaande artikel.
Ik wijs geen beschuldigende vinger naar de behandelende artsen. Vaak gaan ze hun patiënten wel degelijk duidelijk zeggen dat ze hun inhalatiecorticosteroïden (bvb. Flixotide, Pulmicort, Qvar, ... of als associatie: Seretide of Symbicort) dagelijks moeten nemen. Deze middelen worden dan ook gebruikt voor een langetermijn onderhoudsbehandeling van astma (of van ernstige vormen van COPD, maar dat nu even terzijde). Maar de patiënt wil het vaak niet als dusdanig begrijpen. Het enige dat ze zien, is dat ze medicatie moeten nemen - erger nog, cortisone! - en dat is verschrikkelijk. Hoe minder ze ervan moeten nemen, hoe beter.
Dus zeggen ze me op de consultatie dat ze die pufjes enkel nemen wanneer ze daadwerkelijk een astmaopstoot hebben. Enkel af en toe, ook al zegt hun huisarts of pneumoloog dat ze het dagelijks tweemaal per dag moeten innemen.

Ik wil hier toch even kwijt dat het wel degelijk aangewezen is om trouw de inhalatiecorticosteroïden in te nemen. Ik zeg dit ook steeds aan die werknemers die denken gezonder te leven door niet naar hun behandelende arts te luisteren.
Astma kun je beschouwen als een soort "ontsteking" van de longen. Bij ernstige vormen van astma ga je een hoop ontsteking hebben op de longblaasjes, waardoor de wanden van de luchtwegen gaan verdikken en de luhtwegen vernauwen. Dit geeft een piepende ademhaling, wat ik dan ook hoor bij de auscultatie. Dit zeg ik ook aan de werknemer die ik dan voor me heb. De longen zijn in hun geheel geprikkeld, ontstoken. Soms beschrijf ik hun auscultatoire ademgeruis als een "kapotte blaasbalg", om hen duidelijk te maken hoe erg het wel klinkt.

De cortisone die je inademt, bestaat uit veel kleinere hoeveelheden dan de cortisone die je moet inslikken. Deze (systemische) cortisone, veelal gekend als Medrol, kan op langere termijn een nadelig effect geven voor verschillende organen. De dosis die je inademt echter, is vaak een factor 50 lager, en geeft zelfs bij gebruik op lange termijn geen nadelige systemische effecten. Het enige waar je wel op moet letten, is dat je na gebruik de mond goed spoelt. Er blijft altijd wat cortisone "plakken" op de tong en de achterkant van de keel. Niet veel, maar het moet daar niet zijn. En het zou wel eens een schimmelinfectie op de tong kunnen geven, of een heesheid van de stem. Niet echt schadelijk, maar hinderlijk. Spoel dus goed de mond - spuug het water uit, slik het niet in. Wederom, het zijn minimale hoeveelheden cortisone, maar toch.
Juist omdat het zo'n lage hoeveelheden cortisone zijn, gaat het quasi geen onmiddellijke effecten hebben. Je moet die medicatie eerder beschouwen als de olie van de wagen. Kortwerkende sympathicomimetica zoals Ventolin en Duovent zijn het "gaspedaal". Wanneer je een astmaopstoot hebt, gebruik je die maar. Maar inhalatiecorticosteroïden zijn daar niet voor bedoeld! Wanneer je die een langere periode neemt (en ik bedoel hiermee enkele minimum enkele maanden!) gaat de ontsteking in het longweefsel onderdrukt worden. Het enkel nemen bij een opstoot helpt niet veel.
Ik hoop dat ik tot voldoende mensen ben doorgedrongen. Het zou de kwaliteit van hun leven significant doen toenemen, en bovendien bevorderlijk zijn voor hun algemene gezondheid. Als ze zich alleen maar over hun onterecht wantrouwen tegenover hun noodzakelijke medicamenteuze behandeling heen kunnen zetten.


---
Meer dan de helft van de volwassenen met astma heeft de ziekte niet onder controle. Ze ondervinden daarvan veel hinder bij hun dagelijkse werkzaamheden, in hun vrijetijdsbesteding en sociale contacten. En ze doen een groter beroep op de acute zorg.

Als astmapatiënten hun ziekte slecht onder controle hebben, krijgen ze last van benauwdheid, piepen op de borst, ze slapen slecht en worden gehinderd bij activiteiten. De klachten en belemmeringen door slecht gereguleerde astma vertalen zich vooral in een hoger gebruik van acute zorg, zo blijkt uit onderzoek van het NIVEL onder 450 mensen met astma dat werd gefinancierd door het Astma Fonds. Van de mensen met een slechte astmacontrole werd in 2005 18% in het ziekenhuis opgenomen. Tweemaal zoveel als de mensen met een goede of matige astmacontrole (9%). Ook het contact met de huisartsenpost (’s avonds, ’s nachts of in het weekend) ligt voor mensen met slecht gereguleerde astma aanmerkelijk hoger dan voor mensen die hun astma beter onder controle hebben: 23% tegen 12 %.

Weinig begrip
Uit het NIVEL-onderzoek blijkt verder dat klachten kunnen verergeren door ‘vervelende luchtjes’ zoals sigarettenrook en parfum. Voor een beperking van klachten is het belangrijk dat de omgeving rekening houdt met de astmapatiënt. Het onderzoek toont aan dat astmapatiënten weinig begrip in hun omgeving ervaren als het gaat om hun ziekte. Mensen met een slechte astmacontrole hebben bovendien de neiging hun astma voor de omgeving verborgen te houden, ze schamen zich voor hun ziekte of doen zich juist beter voor dan ze zich op dat moment voelen.


Wereld Astma Dag
Meer dan 500.000 Nederlanders hebben van de huisarts de diagnose astma gekregen. De uitkomsten van het NIVEL-onderzoek bewijzen dat extra aandacht voor astma nodig is. Op 1 mei, Wereld Astma Dag, wordt daarom wereldwijd extra aandacht gegeven aan astma.

Bron: Nivel. Meer dan helft astmapatiënten heeft ziekte niet onder controle. 1 mei 2007.

Populaire posts van deze blog

Bereken je kans op een hartinfarct

Met behulp van een aantal parameters kun je de statistische kans inschatten of je binnen de tien jaar zal overlijden aan een hart- of vaatziekte.     De SCORE-tabel is niet nieuw. Het is een internationaal erkend werkmiddel dat op basis van het geslacht, de leeftijd, de systolische bloeddruk, het rookgedrag en de verhouding van totaal cholesterol op HDL-cholesterol in één overzichtelijk geheel de kans weergeeft dat je sterft aan een hartinfarct of een beroerte. De getallen worden onderverdeeld in drie categorieën: Groen: Laag risico, minder dan 5% kans om binnen de tien jaar de wormen te voeren Oranje: Matig risico, 5 à 9% kans om binnen de tien jaar de pijp aan Maarten te geven Rood: Hoog risico, 10% of meer kans om binnen de tien jaar aan de verkeerde kant van het gras te gaan liggen Het is en blijft uiteraard slechts een ruwe inschatting. Als je suikerziekte hebt, moet je al niet beginnen met de tabel. Ga dan maar uit van een ernstig verhoogd ris...

Boeken top 10 2024

Dit jaar heb ik opnieuw de mijlpaal bereikt van 100 gelezen boeken. 37 ervan heb ik een score van 5  op 5 gegeven. Uit deze lijst heb ik 10 favorieten geselecteerd die elk op hun eigen manier uitzonderlijk zijn. Hier is mijn top 10, in chronologische volgorde. Siddhartha Mukherjee – The Song of the Cell Een fascinerende reis door de geschiedenis van celbiologie. Mukherjee onderzoekt hoe cellen het fundament vormen van zowel leven als geneeskunde, en hoe ontdekkingen in celonderzoek onze kijk op gezondheid en ziekte blijvend hebben veranderd. Wetenschappelijk en toch toegankelijk geschreven. Jessie Singer – There Are No Accidents Singer onthult de systemische oorzaken achter wat vaak "ongelukken" worden genoemd. De meeste “ongelukken” zijn voorspelbaar en te voorkomen. Singer toont hoe deze term machthebbers beschermt, kwetsbaren in gevaar brengt, onderzoek ontmoedigt, schuld verschuift, slachtoffers blameert, woede dempt en zelfs begrip voor daders wekt. Boeiend en confronter...

Moderne lotusvoeten

Vandaag verscheen een artikel op VRT NWS , dat schoenen met hoge hakken (voorlopig) lijken te hebben afgedaan. Nu kan ik eindelijk een tekst die ik al sinds begin 2020 als "draft" heb staan, publiceren! Wanneer we lezen over de praktijk van het voetinbinden in het oude China, gruwelen we van zulke barbaarse martelpraktijken. Hoe heeft een schoonheidsideaal ooit in zulke mate kunnen ontsporen? Nochtans bezondigen wij ons aan gelijkaardige praktijken, alleen is het moeilijker om zulke dingen objectief te beoordelen, wanneer je zelf in die cultuur verweven zit. Voetinbinden Ik ga dit cultureel gegeven toch even kaderen. De praktijk van voetinbinden heeft zich in China ontwikkeld tijdens de Tang-dynastie (618-907 na Chr.). Het hield in dat men bij jonge meisjes de voeten omzwachtelde. De vier kleine tenen werden naar binnen geplooid en braken uiteindelijk vanzelf. De grote teen bleef recht. Het resultaat was een "lotusvoetje". Dit gold als een teken van wels...