Presenteïsme, ofwel werken ondanks ziekte met verminderde productiviteit, wordt beïnvloed door een combinatie van leefstijlgewoonten en psychologische factoren. Onderzoek toont aan dat interventies gericht op meerdere leefstijlgewoonten en het aanpakken van psychologische stress effectief kunnen zijn in het verminderen van presenteïsme. Dit artikel bespreekt de belangrijkste inzichten hiervan en hun praktische implicaties.
Wat is presenteïsme?
Presenteïsme verwijst naar werknemers die, ondanks ziekte of psychologische klachten, aan het werk blijven maar minder productief zijn. Het komt veel voor in Europa, waar de prevalentie varieert tussen 23% en 50%. De economische impact is aanzienlijk, met geschatte kosten van miljarden per jaar. De coronapandemie heeft deze problematiek verder verergerd.
De invloed van leefstijlgewoonten
Studies wijzen uit dat gezonde leefstijlgewoonten, zoals regelmatige lichaamsbeweging, gezond eten en niet roken, bijdragen aan een lager risico op chronische ziekten en een hogere productiviteit. Een langdurige combinatie van deze gewoonten heeft een groter effect dan het richten op één enkele gewoonte. Werknemers die meerdere gezonde leefstijlgewoonten toepassen, ervaren minder presenteïsme.
De rol van psychologische factoren
Psychologische stress beïnvloedt zowel de leefstijl van werknemers als hun productiviteit. Er zijn twee mogelijke paden:
- Minder stress leidt tot betere leefstijlgewoonten, wat resulteert in minder presenteïsme.
- Gezondere leefstijlgewoonten verminderen stress, wat vervolgens presenteïsme verlaagt.
Beide routes benadrukken het belang van het gelijktijdig aanpakken van leefstijl en psychologische stress.
Praktische implicaties voor de werkplek
Preventieadviseurs spelen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van interventies die gericht zijn op zowel individuele werknemers als de organisatie. Enkele aanbevelingen:
- Promoot combinaties van gezonde leefstijlgewoonten. Focus niet alleen op roken of voeding, maar op een breder scala van gedragingen, zoals voldoende slaap, lichaamsbeweging en een gezonde BMI.
- Integreer psychologische ondersteuning in gezondheidsprogramma’s. Campagnes tegen psychologische stress kunnen de impact van leefstijlinterventies vergroten.
- Ontwikkel interventies op organisatieniveau. Creëer een werkomgeving die gezondheid bevordert, bijvoorbeeld door gezonde voeding beschikbaar te maken en stressmanagementtrainingen aan te bieden.
Conclusie
Het verminderen van presenteïsme vereist een gecombineerde aanpak van gezonde leefstijlgewoonten en het aanpakken van psychologische stress. Men krijgt duurzamere resultaten door programma’s te ontwikkelen die meerdere leefstijlgewoonten bevorderen en tegelijkertijd aandacht besteden aan de psychologische werkomgeving. Preventieadviseurs van de interne of externe preventiedienst kunnen hierbij ondersteuning bieden.