Nooit in de geschiedenis van de mensheid is men zoveel bezig geweest met het tellen van calorieën en dergelijke. Enfin, dat is toch de algemene opvatting. Denk maar eens aan de korsetten die men in Renaissancetijden droeg. Natuurlijk waren die vrouwen ook aan het letten op hun voeding - zelfs die ondingen konden obese vrouwen geen wespentaille geven.
Maar nog nooit heeft men zo'n inzicht gehad in de effecten van de voedingsmiddelen op de gezondheid. En ook weer, is dat wel waar? Hoe minder men van een bepaalde aandoening afweet, hoe meer behandelingsmodaliteiten er zijn. Wanneer het nut van een bepaalde behandeling niet evident is, kunnen allerlei andere "kuren" tot bloei komen. Kwakzalverij tiert welig. Ook op het gebied van de voeding. Men gaat bijvoorbeeld mensen ervan overtuigen dat hun aanbevolen dieet afhankelijk is van hun bloedgroep. Alstublieft zeg. Waarom niet op basis van hun haarkleur? En dat zou nog eerder te geloven zijn - misschien gaat een aziaat een wat ander metabolisme hebben dan een kelt, en zelfs dat is al behoorlijk vergezocht!
De meest aanvaarde diëten op het moment gaan ervan uit dat het aantal vetten met verzadigde vetzuren vermeden dienen te worden, en voedingsmiddelen die veel cholesterol bevatten. En zelfs dat is maar tot op zekere hoogte waar. Gaan eieren, "cholesterolbommen" zoals ze wel eens worden genoemd, echt het cholesterolgehalte in het bloed verhogen? Volgens een aantal wetenschappelijke studies niet. De opvatting blijft echter rotsvast verankerd in onze overtuigingen.
De beste diëten worden opgesteld door goede diëtisten, die een evenwichtig dieet gaan opstellen - niet op basis van de bloedgroep of zulke nonsens, maar op basis van wat de betrokken persoon graag lust, zodat de gezonde eetgewoontes op lange termijn volgehouden kunnen worden.
Veel is nog niet geweten. De opvattingen over wat "goed" is voor je, veranderen voortdurend. Wat 10 jaar geleden werd aangeraden, wordt nu afgeraden. Ik wacht vol verwachting tot het moment aanbreekt dat men gaat zeggen dat veel friet eten de basis is van een gezond dieet. In afwachting daarvan, geef ik hieronder een lijst met voedingsmiddelen die op dit moment worden aan- en afgeraden.
---
1. Enkele begrippen
Er zijn verschillende soorten vetten:
Maar nog nooit heeft men zo'n inzicht gehad in de effecten van de voedingsmiddelen op de gezondheid. En ook weer, is dat wel waar? Hoe minder men van een bepaalde aandoening afweet, hoe meer behandelingsmodaliteiten er zijn. Wanneer het nut van een bepaalde behandeling niet evident is, kunnen allerlei andere "kuren" tot bloei komen. Kwakzalverij tiert welig. Ook op het gebied van de voeding. Men gaat bijvoorbeeld mensen ervan overtuigen dat hun aanbevolen dieet afhankelijk is van hun bloedgroep. Alstublieft zeg. Waarom niet op basis van hun haarkleur? En dat zou nog eerder te geloven zijn - misschien gaat een aziaat een wat ander metabolisme hebben dan een kelt, en zelfs dat is al behoorlijk vergezocht!
De beste diëten worden opgesteld door goede diëtisten, die een evenwichtig dieet gaan opstellen - niet op basis van de bloedgroep of zulke nonsens, maar op basis van wat de betrokken persoon graag lust, zodat de gezonde eetgewoontes op lange termijn volgehouden kunnen worden.
Veel is nog niet geweten. De opvattingen over wat "goed" is voor je, veranderen voortdurend. Wat 10 jaar geleden werd aangeraden, wordt nu afgeraden. Ik wacht vol verwachting tot het moment aanbreekt dat men gaat zeggen dat veel friet eten de basis is van een gezond dieet. In afwachting daarvan, geef ik hieronder een lijst met voedingsmiddelen die op dit moment worden aan- en afgeraden.
---
1. Enkele begrippen
Er zijn verschillende soorten vetten:
- vetten rijk aan meervoudige onverzadigde vetzuren
- vetten rijk aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren
- vetten rijk aan verzadigde vetzuren
Verzadigde vetzuren verhogen het cholesterolgehalte in het bloed. Meervoudige onverzadigde vetzuren hebben een gunstige invloed op het cholesterolgehalte in het bloed.
Met behulp van hierna volgende lijst kunnen we een voeding samenstellen die voldoende “vetten rijk aan meervoudige onverzadigde vetzuren“ bevat en arm is aan “vetten rijk aan verzadigde vetzuren“. Ook voedingsmiddelen die veel cholesterol bevatten moeten we in onze voeding beperken. Ook dient men op te letten voor “onzichtbaar“ vet in zuivelproducten, vlees en snoep. Het is aan te raden zich uitsluitend te beperken tot magere vleessoorten en magere zuivelproducten. Gebruik van de toegestane vleessoorten bij voorkeur niet meer dan 600 gram per week.
2. Algemene maatregelen
Met behulp van hierna volgende lijst kunnen we een voeding samenstellen die voldoende “vetten rijk aan meervoudige onverzadigde vetzuren“ bevat en arm is aan “vetten rijk aan verzadigde vetzuren“. Ook voedingsmiddelen die veel cholesterol bevatten moeten we in onze voeding beperken. Ook dient men op te letten voor “onzichtbaar“ vet in zuivelproducten, vlees en snoep. Het is aan te raden zich uitsluitend te beperken tot magere vleessoorten en magere zuivelproducten. Gebruik van de toegestane vleessoorten bij voorkeur niet meer dan 600 gram per week.
2. Algemene maatregelen
- gebruik weinig zout
- beperk alcohol
- beperk suiker en zoetigheid
- gebruik veel vezelrijke voedingsmiddelen
- rook weinig of niet
- neem voldoende lichaamsbeweging
- beperk vlees en vleeswaren
- gebruik minstens 2 à 3 maal per week vis
- gebruik 1 à 2 maal per week kip of gevogelte
- tracht uw ideaal lichaamsgewicht te bereiken (BMI = 22)
- de toegelaten vetten bij bakken en braden niet laten bruinen
- oliën, gebruikt om te frituren regelmatig verversen
3. Verminderde aanbreng van cholesterol uit de voeding
Naast verzadigd vet kan ook cholesterol uit de voeding het bloedcholesterolgehalte doen stijgen. De maximaal toegestane aanbreng bedraagt 250 - 300 mg / dag. Het is daarom logisch alle voedingsmiddelen die van nature veel cholesterol bevatten te vermijden, zoals eidooier, orgaanvlees (hersenen, nieren, lever, zwezerik), schaal- en schelpdieren.
4. Overzicht voedingsmiddelen
Naast verzadigd vet kan ook cholesterol uit de voeding het bloedcholesterolgehalte doen stijgen. De maximaal toegestane aanbreng bedraagt 250 - 300 mg / dag. Het is daarom logisch alle voedingsmiddelen die van nature veel cholesterol bevatten te vermijden, zoals eidooier, orgaanvlees (hersenen, nieren, lever, zwezerik), schaal- en schelpdieren.
4. Overzicht voedingsmiddelen
- Broodproducten
- Goed
- volkoren-, bruin-, roggebrood; krentenbrood, suikerbrood, verbeterd brood, knäckebröd
- broodjes en sandwiches
- peperkoek
- schuimgebak of meringue
- muesli, cornflakes, havervlokkenbeschuit
- gebak bereid met toegestane olie, margarinesoort en zonder eidooier, zonder slagroom of boterroom
- Slecht
- luxebrood, croissants, koffiekoeken, suikerbrood, melkbrood
- koekjes en gebak waarin boter, margarine, eidooier of vet verwerkt zijn
- Goed
- Margarines
- Goed
- dieetmargarines met 60 % meervoudig onverzadigde vetzuren
- Slecht
- gewone boter, goede boter, gewone margarine
- Goed
- Hartig broodbeleg
- Kaassoorten
- Goed
- alle magere kaassoorten:
- magere platte kaas
- magere smeerkaas tot een vetgehalte van 20+
- magere Chesterkaas 20+
- magere Hollandse kaas 20+
- alle magere kaassoorten:
- Slecht
- alle vette kaassoorten 30+ en meer:
- vette platte kaas
- vette smeerkaas
- gewone Hollandse kaas
- Franse kazen
- alle vette kaassoorten 30+ en meer:
- Goed
- Vleeswaren
- Goed
- magere vleeswaren:
- ontvette hesp
- rosbief en kalfsgebraad
- weinig gezouten filet
- zelfbereide americain
- kip, kalkoenfilet, ham
- magere vleeswaren:
- Slecht
- vette vleeswaren:
- paté, salami, spek
- vleessalades
- frikadellen
- boterhamworst, cervelaatworst, knackeworst, ringworst, geperste kop, pensen
- vette vleeswaren:
- Goed
- Vis en ei
- Goed
- magere visbereidingen:
- wit van ei
- magere visbereidingen:
- Slecht
- garnalen
- gekochte vissalades
- eidooier
- Goed
- Kaassoorten
- Zoet beleg
- Goed
- matig gebruik maken van gelei, honing, siroop
- Slecht
- chocolade, chocopasta, hagelslag
- Goed
- Melk
- Goed
- magere melk = afgeroomde melk
- karnemelk
- chocolademelk van magere melk en bereid met ontvette cacao
- magere koffiemelk, met toevoeging van meervoudige onverzadigde vetten
- Slecht
- volle melk, halfvolle melk, volle melkpoeder
- gewone chocolademelk
- koffiemelk
- gecondenseerde melk, poeder met volle melk
- Goed
- Yoghurt
- Goed
- magere yoghurt
- magere bulgaarse yoghurt
- milkshake van afgeroomde melk + fruitsmaak
- melksaus met ontroomde melk
- Slecht
- volle yoghurt
- milkshake met volle melk en roomijs
- slagroom
- imitatie slagroom
- bechamelsaus met volle melk
- Dranken
- Goed
- koffie en thee met toegelaten melk
- ontvette bouillon
- mineraal water, spuitwater
- matig gebruik van frisdrank (max. 1 glas per dag)
- ongezoet fruitsap
- Slecht
- alle soorten advocaat
- Goed
- Soep
- Goed
- ontvette bouillon
- soep bereid op basis van ontvette bouillon: bij koude bouillon de vetlaag eraf scheppen
- matig gebruik van vetarme bouillonblokjes
- Slecht
- vette bouillon
- niet ontvette soep
- soep uit pakjes of blik, diepvriessoep
- bouillonblokjes
- Goed
- Aardappelen / rijst
- Goed
- gekookte aardappelen
- puree bereid met afgeroomde melk en dieetmargarine
- aardappelen gebakken of gefrituurd in toegestane olie of dieetmargarine
- rijst, macaroni, spaghetti, noedels
- Slecht
- gekochte frieten, voorgebakken frieten
- alle bereidingen in vet of olie van niet toegestane soorten
- kant-en-klare gerechten
- Goed
- Vlees
- Goed
- mager vlees van paard, rund, kalf, lam, varken
Max. 100 gr per dag en bereid met aanbevolen olie of dieetmargarine
bv. biefstuk, rosbief, rundsgehakt, kalfsgebraad, kalfskoteletten, kalfsblanket, mager varkenslapje, varkenskoteletten - Slecht
- alle vet vlees: vet kalfsvlees, vet rundsvlees, vet lamsvlees, vet schaapsvlees, vet varkensvlees
- worst, gehakt, spek, corned boeuf
- orgaanvlees zoals lever, nieren, hart, hersenen, beenmerg, zwezerik
- bereide vleesgerechten: vleeskroketten, bitterballen en andere frituursnacks
- vleesconserven en vleessauzen, behalve de geheel ontvette
- Goed
- Wild / gevogelte
- Goed
- kip en kalkoen (gebraden vel niet opeten)
- kiprollade, kalkoenrollade
- wilde eend, fazant, haas, ree, patrijs
- wild konijn, everzwijn
- duif, snip, kwartels
Indien vet aanwezig, vet verwijderen - Slecht
- kippenvet
- gemeste tamme gans
- tam konijn
- ganzen- en kippenlever
- eend
- Goed
- Vis / schaaldieren
- Goed
- magere vissoorten: baars, bot, forel, greep, griet, heek, kabeljauw, koolvis, schelvis, leng, pieterman, poon, rog, schor, pladijs, tong, tarbot, snoek, wijting, zeelt, heilbot, zeeduivel
- vette vissoorten: haring, makreel, zalm, tonijn, sardines, sprot, ansjovis (olie afgieten)
gepocheerd of gebakken in de toegestane olie of dieetmargarine - Slecht
- gekochte gebakken vis
- in gewone olie of vet gebakken vis
- hom, kuit, kaviaar
- paling
- garnalen, oesters, kreeft, langoest, mosselen, krab, scampi’s, inktvis
- Goed
- Eieren
- Goed
- alle bereidingen met wit van ei bvb. schuimomelet
- niet meer dan 1 eigeel per week (alle ei in gerechten verwerkt begrepen)
- Slecht
- eigeel
- bereidingen waarin eidooiers verwerkt zijn
- sausen met eieren gebonden, zoals Hollandse saus, bearnaisesaus
- Goed
- Vetten / oliën
- Goed
- dieetmargarine met tenminste 60 % meervoudig onverzadigde vetzuren
- bak- en braadmargarine met 40 % meervoudig onverzadigde vetzuren
- olie rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren zoals maïsolie, saffloer, zonnebloemolie, druivenpitolie, olijfolie, sojaolie (alleen koud gebruik)
- Slecht
- alle margarinesoorten, ook de zogenaamde plantaardige, behalve die van het onverzadigde type
- roomboter
- bak- en braadvet
- frituurvet
- reuzel, rundvet, spekvet, schapenvet, paardenvet, varkensvet, lamvet, ossenvet
- arachideolie
- palmolie
- kokosolie
- Goed
- Groenten
- Goed
- alle soorten
- alle bereidingsvormen met de toegestane dieetmargarines of afgeroomde melk
maak veel gebruik van rauwkost - Slecht
- alle bereidingen met volle melk, room, gewone margarine, boter
- Goed
- Jus / saus
- Goed
- ontvette jus
- zelfbereide sauzen van de toegestane ingrediënten zoals
- zelfbereide bechamelsaus van afgeroomde melk
- zelfbereide kaassaus van afgeroomde melk en magere kaas
- zelfbereide tomatensaus
- gekochte sauzen zoals mosterd, pickles, ketchup
- matig gebruik van zelfbereide mayonaise
- gekochte halfvette mayonaise of yoghurtmayonaise
de hoeveelheid is afhankelijk van het lichaamsgewicht - Slecht
- vette sauzen
- sauzen met volle melk, room
- sauzen met onbekende of verboden oliesoorten
- gekochte mayonaise
- Goed
- Fruit
- Goed
- alle fruitsoorten
- vruchtenmoes
- vruchtensap
- Goed
- Nagerechten
- Goed
- pap, pudding van magere melk
- magere yoghurt
- magere platte kaas
- matig gebruik van vruchtensorbet
- Slecht
- nagerechten met volle melk, room en eidooier
- slagroom
- imitatieslagroom
- roomijs
- kant-en-klare nagerechten
- Goed
- Bindmiddelen
- Goed
- tarwekiemen, zemelen, muesli
- gelatine
- puddingpoeder, maïzena
- bloem
- Slecht
- kant-en-klare deegmengsels
- Goed
- Kruiden
- Goed
- alle verse en gedroogde kruiden en specerijen
- azijn, citroensap, pickles, Worcestershire saus, Tabasco, ketchup, mosterd, tomatenpuree
- augurken, zilveruitjes
- matig gebruik van zout
- Goed
- Diverse
- Goed
- krenten, rozijnen
- matig gebruik van noten, dadels, vijgen
- cacaopoeder
- okkernoten en hazelnoten in beperkte mate
- matig gebruik van zelfbereid gebak met de toegestane ingrediënten
- marsepein: zelf bereid met gemalen amandelen, suiker, wit van ei
- Slecht
- kokosnoot, pindanoten
- kant-en-klare snacks: loempia's, gehaktballen, bitterballen, saucijzenbroodjes, kroepoek
- kaaskoekjes, chips
- gekochte koekjes, gebak
- toffees
- chocolade, pralines, zoetwaren, chocopasta
- kokosnoot en kokosdrank
- avocado’s
- ijsroom
- Goed
Bron: Encare Prevent.